Same oszczędności podatkowe wynikające z przesunięcia dochodów są zwykle przejściowe, obniżenie dochodu w jednym roku skutkuje bowiem z reguły jego podwyższeniem w kolejnym (kolejnych).

Korzyści finansowe odnosimy jednak wtedy, gdy np. ulokujemy pieniądze z przesuniętego podatku w banku. Jest to tzw. podatkowy efekt odsetkowy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Kontrahent spółki z o.o. Alfa nie zapłacił jej za towary. Spółka zastanawia się nad rozliczeniem wierzytelności w kosztach. Wydania przez komornika postanowienia o jej nieściągalności spodziewa się dopiero w 2010 r. W styczniu 2009 r. spółka dokonała odpisu aktualizującego, uprawdopodobniając nieściągalność wierzytelności w wysokości 100 000 zł. Odpis ten zaliczyła do kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT. W 2010 r. będzie mogła zaliczyć wierzytelność definitywnie do kosztów (jeśli dostanie postanowienie o nieściągalności).

Musi jednak wykazać też przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy o CIT. Nie wystąpi więc tu konkretna oszczędność podatkowa. Alfa może jednak ulokować w 2009 r. wolne – dzięki wcześniejszemu odliczeniu kosztu – środki pieniężne (19 000 zł) w banku. Odniesie wtedy przez rok korzyści finansowe w postaci odsetek.[/ramka]

[srodtytul]Czasami można stracić [/srodtytul]

Należy jednak pamiętać, że przy przesuwaniu momentu osiągnięcia dochodów mogą powstać także niekorzystne skutki finansowe. Będzie tak wtedy, gdy przesunięty został również moment zapłaty za towar/usługę (tzw. niepodatkowy efekt odsetkowy).

[ramka][b]Przykład [/b]

Sp. z o.o. Beta ustaliła z odbiorcą, że towar dostarczy 20 stycznia 2009 r. zamiast – jak początkowo uzgodniono – 20 grudnia 2008 r. Z przesunięciem dochodu do opodatkowania na skutek opóźnienia dostawy wiąże się też późniejsza zapłata za dostarczony towar, co wpływa niekorzystnie na płynność finansową spółki Beta i powoduje utratę korzyści odsetkowych. Jeśli jednak Beta stosuje uproszczoną formę płacenia zaliczek (w wysokości 1/12 podatku wykazanego w zeznaniu złożonym w poprzednim roku podatkowym), to nastąpi przesunięcie podatku z tytułu dostawy o rok (będzie płatny zasadniczo w terminie złożenia zeznania za 2009 r.). Spółka powinna więc dokładnie obliczyć, który wariant jest dla niej bardziej opłacalny. [/ramka]

W praktyce okazuje się często, że jedynie przy wysokiej rentowności transakcji lub nieznacznym przesunięciu płatności klienta za towar korzyści odsetkowe wynikające z ulokowania oszczędności podatkowych przewyższą straty odsetkowe przedsiębiorcy wynikające z późniejszej zapłaty za towar czy usługę.

[srodtytul]Gdy zmienia się skala lub stawka[/srodtytul]

Zaoszczędzić można również przy zmianie stawki podatkowej (bądź skali). Przykładowo przy zmianie skali PIT od 1 stycznia 2009 r. (z 19 proc., 30 proc. i 40 proc. na 18 proc. i 32 proc.) uzasadnione było przesunięcie dochodów na 2009 r., tj. na okres, kiedy obowiązuje korzystniejsza skala podatkowa.

W sytuacji ewentualnego podwyższenia stawek podatkowych w kolejnym roku zalecane byłoby co do zasady maksymalne wykazanie dochodów w starym roku podatkowym (poprzez opóźnienie powstania kosztów lub przyśpieszenie przychodów).

Optymalizacja podatkowa polega zatem na wykazaniu wyższych dochodów w roku, w którym obowiązuje niższa stawka podatkowa. Korzyści efektu stawki podatkowej pomniejsza jednak niekorzystny efekt odsetkowy wynikający z przyśpieszenia płatności podatku.

[srodtytul]Dochód na dwa lata [/srodtytul]

Przy przesuwaniu dochodów przedsiębiorcy, którzy rozliczają się według skali podatkowej (art. 27 ust. 1 ustawy o PIT), powinni również uwzględniać tzw. efekt progresji. Polega on na osiąganiu oszczędności podatkowych w wyniku takiego rozkładu dochodów w poszczególnych latach, aby zostały one opodatkowane każdorazowo według najniższej przeciętnej stawki podatkowej.

[ramka][b]Przykład [/b]

Przedsiębiorca rozliczający się według skali podatkowej ma uzyskać z jedynego kontraktu dochód w wysokości 150 000 zł. Jeśli osiągnie go w jednym roku, to zapłaci więcej podatku, niż gdyby dochód ten osiągnął w dwóch kolejnych latach, np. w 2009 i 2010 r. każdorazowo po 75 000 zł. Od dochodu powyżej 85 528 zł stosujemy bowiem wyższą stawkę podatkową (32 proc.). Jeżeli dochód ten zostanie uzyskany wyłącznie w 2009 r., podatek wyniesie 35 470 zł. Natomiast przy jego równomiernym rozłożeniu na dwa lata – tylko 25 888 zł (2 x 12 944 zł, przy założeniu że w przyszłym roku nie zmieni się skala podatkowa). Przedsiębiorca zaoszczędzi więc 9582 zł. Oczywiście przy podejmowaniu decyzji powinien uwzględnić też efekt odsetkowy (przesunięcie części dochodu będzie wiązać się bowiem z późniejszą zapłatą).[/ramka]

[i]Autorzy są doradcami podatkowymi w Roedl, Jamroży, Majchrowicz-Bączyk, Smagowicz-Tokarz Kancelaria Prawna sp.k.[/i]