Wtedy co do zasady trzeba naliczać od jego wartości odpisy amortyzacyjne.

– [b]Zapłaciliśmy 4000 zł za aktualizację firmowego programu komputerowego. Czy wydatek możemy zaliczyć bezpośrednio do kosztów, czy też powinien zwiększyć wartość początkową programu (jako jego ulepszenie)?[/b] – pyta czytelnik DF.

Wydaje się, że wydatki możemy zaliczyć bezpośrednio do kosztów. Przepisy nie mówią bowiem nic o ulepszaniu wartości niematerialnych i prawnych (do których zalicza się prawa do programów komputerowych). Ulepszenie dotyczy tylko środków trwałych. Tak wynika też z [b]odpowiedzi Krajowej Informacji Podatkowej zamieszczonej w Biuletynie Skarbowym nr 2/2008[/b]. Zastrzeżono tam jednak, że jeśli w wyniku aktualizacji powstanie nowa wersja programu, to mamy do czynienia z nową wartością niematerialną i prawną, którą trzeba amortyzować.

[srodtytul]Ministerstwo pozwala na szybsze odliczenie...[/srodtytul]

Podobny pogląd[b] Ministerstwo Finansów przedstawiło już w piśmie z 21 maja 1996 r. (PO H/3574/148/96):[/b] „wartości niematerialne i prawne nie podlegają ulepszeniu, w wyniku którego następuje zwiększenie wartości początkowej tych wartości i praw. Wydatki poniesione na modyfikację (aktualizację) użytkowanych programów stanowią koszt uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia. Gdyby okazało się, że poniesione nakłady na modyfikację programów utworzyły nową wartość, konieczne będzie przekwalifikowanie tych nakładów oraz zaliczenie ich do wartości niematerialnych i prawnych, a także dokonanie korekty kosztów i odpowiedniego zwiększania podstawy opodatkowania”.

Z kolei w[b] piśmie Ministerstwa Finansów z 21 stycznia 2003 r. (PB3/1042-8214-358/HS/ GM/02) [/b]czytamy: „wydatek na zakup oprogramowania systemowego dla serwerów, czyli zakup licencji, powinien być traktowany jako wartość niematerialna i prawna, w związku z tym powinien być rozliczany poprzez odpisy amortyzacyjne. W odniesieniu natomiast do zakupu »opcji« – Software Subscription – na instalowanie w okresie trwania umowy licencyjnej najnowszych wersji oprogramowania systemowego, wydatek ten nie może być traktowany jako wydatek na ulepszenie wartości niematerialnej i prawnej. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewiduje takiej możliwości (...) ponoszone wydatki na Software Subscription powinny podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich faktycznego poniesienia”.

Potwierdzają to także ostatnie interpretacje, np. [b]Izby Skarbowej w Warszawie z 19 stycznia 2009 r. (IPPB5/423-161/ 08-2/AS)[/b]. Spółka używała i amortyzowała oprogramowanie komputerowe do zarządzania wynikami biznesu. Zdecydowała się na udoskonalenie programu, chodziło m.in. o możliwość opracowywania danych tygodniowych (a nie tylko miesięcznych). Spółka podkreśliła, że nie wiąże się to z utworzeniem nowego programu komputerowego ani ze zmianą udzielonej spółce licencji. Jej zdaniem nie ma możliwości zwiększenia wartości początkowej o wydatki na ulepszenie programu komputerowego, może je więc zaliczyć bezpośrednio do kosztów. Tak też uważa warszawska izba skarbowa.

[srodtytul]...sądy nie zawsze [/srodtytul]

Czasami fiskus ma jednak inne zdanie, a spory docierają do sądów. Kończą się różnie. Jak podkreślił[b] Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 5 stycznia 2005 r. (III SA/Wa 662/03)[/b]: „Nie było podstaw prawnych do zwiększenia wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do używania o wydatki później poniesione na ulepszenie oprogramowania. Wydatki takie powinny podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich faktycznego poniesienia. Rozbudowa systemu komputerowego nie stanowi samodzielnego tytułu do uznania poniesionych wydatków za wydatek na nabycie nowej wartości niematerialnej i prawnej”.

Inne wnioski można wyciągnąć z [b]wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2007 r. (II FSK 1346/06)[/b]. W rozpatrywanej przez sąd sprawie organy podatkowe zakwalifikowały wydatki na ulepszenie programu komputerowego jako nową wartość niematerialną i prawną, która powinna być amortyzowana. Także WSA w Kielcach przyznał, że uaktualnienie programu komputerowego (powyżej 3500 zł) traktuje się jako odrębną wartość niematerialną. Potwierdził to NSA. Jego zdaniem z istoty i pojęcia utworu jako przedmiotu autorskiego prawa osobistego i majątkowego wynika, że wartością niematerialną jest każdy przejaw działalności twórczej w zakresie programów komputerowych. Sąd podkreślił, że opracowanie utworu (przeróbka, adaptacja) jest także utworem mogącym być przedmiotem autorskiego prawa majątkowego pod warunkiem spełnienia cechy twórczości (oryginalność, indywidualność).

[ramka][b]Komentuje Ewa Opalińska, doradca podatkowy w kancelarii Gide Loyrette Nouel[/b]

Przepisy nie przewidują kategorii ulepszenia wartości niematerialnych i prawnych, tak jak jest w wypadku środków trwałych. Czy oznacza to, że wydatki na aktualizację programu komputerowego (przekraczające 3500 zł) można zaliczyć bezpośrednio do kosztów? Wydaje się, że jest to możliwe w przypadku aktualizacji, która związana jest z poprawą funkcjonalności poprzednio zainstalowanego oprogramowania. Jedynie wtedy, gdy wraz z aktualizacją programu komputerowego udzielono nowej licencji bądź przeniesiono autorskie prawa majątkowe, należałoby uznać, że doszło do powstania nowej wartości niematerialnej i prawnej, a wydatek powinien być rozliczony poprzez odpisy amortyzacyjne. Kwestia ta budzi jednak spore kontrowersje w praktyce, choć trzeba przyznać, że organy podatkowe na razie wydają korzystne dla podatników interpretacje, nie odwołując się do tez zawartych w [b]wyroku NSA z 5 kwietnia 2007 r[/b].[/ramka]