[b]Czy należy potrącić zaliczkę na podatek od pożyczki mieszkaniowej w wysokości 2200 zł, udzielonej pracownikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na remont domu lub mieszkania? Pożyczka ta będzie spłacana w ratach przez dwa lata. A co mamy zrobić w razie umorzenia pożyczki mieszkaniowej z zfśs byłemu pracownikowi, który teraz jest emerytem?[/b] – pyta czytelniczka DOBREJ FIRMY.

Pożyczka mieszkaniowa udzielona z zfśs osobie uprawnionej na remont domu lub mieszkania nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Natomiast umorzona (w części lub w całości) kwota takiej pożyczki z funduszu socjalnego jest przychodem podlegającym opodatkowaniu jako świadczenie nieodpłatne lub częściowo odpłatne.

[srodtytul]Na cele mieszkaniowe[/srodtytul]

Ze środków zfśs pracodawcy wolno udzielić pracownikowi (lub innej osobie uprawnionej, w tym byłemu pracownikowi, obecnie na rencie lub emeryturze) bezzwrotnej lub zwrotnej (w formie pożyczki) pomocy na różne cele mieszkaniowe. Otrzymujący taką pożyczkę może ją przeznaczyć na uzyskanie mieszkania lub na jego utrzymanie.

Środki zfśs mogą być bowiem przeznaczane na finansowanie działalności socjalnej, w której zakres wchodzi m.in. udzielanie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową (art. 2 pkt 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74017]ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, tekst jedn. DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm., dalej ustawa o zfśs[/link]). Warunki te zasadniczo wynikają z regulaminu korzystania z zfśs przez uprawnione osoby, który zawiera postanowienia o preferencyjnym oprocentowaniu pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe.

Pamiętać należy o tym, że udzielanie pożyczek ze środków zfśs jest dopuszczalne tylko na cele mieszkaniowe pracowników i innych osób uprawnionych.

[srodtytul]To świadczenie czasowe[/srodtytul]

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (zob. art. 720 § 1 kodeksu cywilnego). Z przepisów wynika, że pożyczka to świadczenie czasowe, podlegające zwrotowi.

Z kolei charakter zwrotny pożyczki powoduje, że udzielona w takiej formie pomoc finansowa nie mieści się w pojęciu przychodu ze stosunku pracy, zawartym w art. 12 ust. 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm., dalej updof)[/link]. Oznacza to, że kwota pożyczki udzielona pracownikowi na cele mieszkaniowe, zgodnie z zakładowym regulaminem funduszu socjalnego, wydanym w trybie art. 8 ust. 2 ustawy o zfśs, nie stanowi przychodu ze stosunku pracy.

[srodtytul]Kiedy przychód[/srodtytul]

Przychód dla pracownika lub byłego pracownika (obecnie emeryta lub rencisty) powstanie natomiast z tytułu:

- umorzenia pożyczki (czyli zwolnienia z całości lub części długu),

- spłaty odsetek na warunkach preferencyjnych.

Dla zatrudnionego wartość uzyskanych korzyści stanowi w takim wypadku nieodpłatne lub częściowo nieodpłatne świadczenie. Pracodawca powinien je doliczyć do dochodu pracownika jako przychód ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 updof) i opodatkować podatkiem dochodowym według obowiązującej skali podatkowej.

Z kolei pożyczka z zfśs umorzona byłemu pracownikowi, obecnie emerytowi lub renciście jest przychodem z innego źródła. Podlega on opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10 proc. należności (art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 4 updof). Podatek ten jest należny z tytułu świadczeń wypłacanych emerytom i rencistom w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem stosunkiem pracy lub stosunkiem pokrewnym. Płatnik (były zakład pracy) musi pobrać zryczałtowany podatek od dokonanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych (określonych m.in. w art. 30 ust. 1 pkt 4 updof). Podatek zryczałtowany pobiera się, nie pomniejszając dochodu o koszty uzyskania.