Sprzedaż udziałów traktowana jest w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako transakcja sprzedaży praw majątkowych (zmaterializowanych w tych udziałach). [b]Od transakcji tej płacimy PCC według stawki 1 proc. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa praw.[/b] Określa ją podatnik (zazwyczaj jest to cena wynikająca z umowy przenoszącej prawo do udziałów), jednak organy podatkowe mają prawo określić wartość rynkową zbywanych praw samodzielnie, gdy w ich ocenie odbiega ona od wartości podanej przez podatnika.
[srodtytul]Płaci ten, kto kupuje[/srodtytul]
[b]Koszty wyceny transakcji przeprowadzonej przez organy poniesie podatnik. Stanie się tak wtedy, gdy wynik wyceny przeprowadzonej przez biegłego odbiegać będzie o co najmniej 33 proc. od wartości podanej przez podatnika. [/b]
Pamiętajmy, że stroną zobowiązaną do zapłaty podatku i złożenia deklaracji podatkowej do właściwego urzędu skarbowego jest kupujący. Właściwym jest w tej sytuacji urząd skarbowy kupującego.
Przedstawiony schemat opodatkowania transakcji sprzedaży udziałów odnosi się do typowej sytuacji, w której zarówno kupujący, jak i sprzedający są podmiotami polskimi, a udziały będące przedmiotem transakcji dotyczą polskiej spółki.
Dużo bardziej złożona sytuacja istnieje, gdy transakcja dotyczy udziałów zagranicznego podmiotu posiadanych przez polskiego podatnika. Przepisy ustawy o PCC stanowią bowiem, że czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi:
- jeśli ich przedmiotem są m.in. prawa majątkowe wykonywane na terytorium Polski,
- w sytuacji, gdy prawa majątkowe wykonywane są za granicą, ale nabywca posiada miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i czynność została dokonana na terytorium Polski.
Oznacza to, że sprzedaż udziałów w polskiej spółce zawsze podlega PCC.
Nie będzie natomiast objęta tym podatkiem transakcja zbycia udziałów zagranicznego podmiotu, gdy sprzedającym jest polska spółka, a nabywcą podmiot zagraniczny.
PCC nie będzie podległa także transakcja sprzedaży udziałów zagranicznego podmiotu na rzecz polskiego, jeśli nabywcą będzie polska spółka, lecz umowa sprzedaży została zawarta poza granicami Polski.
[srodtytul]Trudna interpretacja [/srodtytul]
Dojście do przedstawionych wniosków wiąże się z pewnymi trudnościami interpretacyjnymi. Biorą się one z braku możliwości ścisłej interpretacji pojęcia „wykonywania praw majątkowych” oraz „dokonania czynności na terytorium Polski” użytych w ustawie o PCC.
Przyjmując jednak, że w przypadku udziałów (spółki zagranicznej) prawa w nich zmaterializowane realizowane są poprzez wypłatę dywidendy ze spółki znajdującej się poza Polską oraz że dokonanie czynności poza terytorium Polski to w przypadku sprzedaży udziałów akt podpisania umowy o zbycie udziałów za granicą, wnioski te są prawidłowe.
[ramka][b]Notariusz jest płatnikiem[/b]
W razie sprzedaży udziałów poprzez umowę w formie aktu notarialnego (mimo że nie jest ona wymagana do tego typu transakcji) obowiązanym do pobrania podatku (płatnikiem) jest notariusz. Pamiętajmy, że z PCC zwolniona jest sprzedaż akcji (udziały nie podlegają temu zwolnieniu) za pośrednictwem domu maklerskiego.
Nie możemy też zapomnieć, że dla celów podatku dochodowego moment uznania za koszt podatkowy PCC zapłaconego przez nabywcę udziałów będzie odroczony do chwili ich zbycia.[/ramka]
[i]Autor jest doradcą podatkowym w DLA Piper[/i]
