Wydaje się więc, że w tym wypadku powinno wystarczyć oświadczenie sporządzone przez samego przedsiębiorcę.

Jednorazowa amortyzacja to pomoc publiczna. Tak wynika z art. 22k ust. 10 ustawy o PIT (art. 16k ust. 10 ustawy o CIT). Przepis ten mówi, że jednorazowa amortyzacja stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Jak udokumentować otrzymaną pomoc? Z art. 5 ust. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 59, poz. 404 ze zm., dalej ustawa o pomocy) wynika, że podmioty udzielające pomocy wydają beneficjentowi zaświadczenie stwierdzające, że jest to pomoc de minimis (albo pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie).

Udzielającym pomocy może być organ administracji publicznej lub inny podmiot, który jest do tego uprawniony (w tym przedsiębiorca publiczny, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o przejrzystości stosunków finansowych między organami publicznymi a przedsiębiorcami publicznymi oraz o przejrzystości finansowej niektórych przedsiębiorców).

W przypadku pomocy w postaci jednorazowej amortyzacji nie ma jednak organu, który jej „udziela”. O zastosowaniu jednorazowego odpisu decyduje sam uprawniony do niego przedsiębiorca. Nie jest to uzależnione od zgody (decyzji) organu podatkowego, nie jest wymagane nawet jego powiadomienie.

Czy urząd powinien wystawić w takim wypadku zaświadczenie? Szczegółowe zasady ich wydawania określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z 20 marca 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (DzU nr 53, poz. 354, dalej rozporządzenie). § 4 rozporządzenia wskazuje, że zaświadczenie o pomocy de minimis (i zaświadczenie o pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie) wydaje się z urzędu w dniu jej udzielenia, a w przypadku pomocy:

- udzielanej na podstawie decyzji – wraz z tą decyzją w dniu jej wydania;

- w formie ulgi podatkowej udzielanej na podstawie aktu normatywnego bez wymogu wydania decyzji – w terminie dwóch miesięcy od dnia udzielenia pomocy publicznej.

Jeśli jednak pomoc udzielana jest w formie ulgi podatkowej bez wydawania decyzji – a za taką chyba „ulgę” uznać można jednorazową amortyzację – to nie sposób wydać zaświadczenia z urzędu. Co do zasady zaświadczenia takie powinny być wydawane na wniosek samego podatnika.

Jeśli przedsiębiorca nie poinformuje właściwego organu podatkowego o tym, że „otrzymał” pomoc de minimis w postaci jednorazowej amortyzacji w ciągu dwóch miesięcy od dnia dokonania odpisu, to wówczas zaświadczenia nie otrzyma.

W praktyce jest to jednak bardzo trudne do wykonania. Wielkość pomocy można bowiem wyliczyć dopiero po zakończeniu roku podatkowego. Jeśli jednorazowa amortyzacja nastąpi w miesiącach wcześniejszych niż dwa ostatnie miesiące roku podatkowego, to wówczas w terminie obowiązującym na wydanie zaświadczenia nie będzie możliwe jego wystawienie. Nie będzie bowiem znana wysokość pomocy.

Wynika z tego, że przedsiębiorca nie ma ani możliwości, ani obowiązku uzyskania zaświadczenia o pomocy de minimis w postaci jednorazowej amortyzacji.

W jaki sposób zatem udokumentować uzyskaną pomoc? Art. 37 ust. 1 ustawy o pomocy mówi, że ubiegający się o pomoc de minimis jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi, który jej udziela, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy:

- wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie;

- oświadczenia o wielkości i przeznaczeniu pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na których pokrycie ma być przeznaczona pomoc de minimis.

Jeśli zatem podatnik nie będzie miał zaświadczenia z urzędu skarbowego o wielkości pomocy de minimis, powinien złożyć stosowne oświadczenie w tej sprawie.

Przepisy nie określają wzoru takiego oświadczenia. Wystarczy zatem wskazać w nim, że w danym dniu podatnik otrzymał pomoc publiczną w postaci jednorazowej amortyzacji o określonej wysokości.

Dniem udzielenia pomocy będzie dzień dokonania jednorazowego odpisu.

W jaki sposób wyliczyć wielkość pomocy z tytułu jednorazowej amortyzacji? Mówi o tym rozporządzenie Rady Ministrów z 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach (DzU nr 194, poz. 1983 ze zm.). Otóż tzw. ekwiwalent dotacji brutto (w uproszczeniu stanowiący wielkość pomocy) w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, a w szczególności zwolnienia dochodu w podatku dochodowym, ustala się jako różnicę między kwotą podatku należnego bez uwzględnienia obniżenia podstawy opodatkowania a kwotą podatku po jej obniżeniu. W tym wypadku zastosować należy właśnie taką metodę ustalania wartości pomocy, gdyż poprzez zastosowanie jednorazowej amortyzacji zwiększa się koszty uzyskania przychodów w ten sposób obniżając dochód (czyli podstawę opodatkowania). Możliwość jednorazowej amortyzacji jest zatem obniżeniem podstawy opodatkowania.

Tak więc aby obliczyć wartość pomocy publicznej w postaci jednorazowej amortyzacji, należy:

- ustalić wysokość podatku, jaki zapłaciłby przedsiębiorca stosując amortyzację na normalnych zasadach (nie można tutaj zupełnie pominąć odpisu, jaki byłby dokonany na normalnych zasadach, gdyż jednorazowa amortyzacja go zastępuje),

- obliczyć różnicę między podatkiem zapłaconym a podatkiem, jaki byłby należny bez jednorazowej amortyzacji – jest to kwota pomocy publicznej.

Przedsiębiorca jest opodatkowany liniową 19-proc. stawką. W 2008 r. jednorazowo zamortyzował samochód ciężarowy kupiony za 40 000 zł. Gdyby amortyzował samochód na normalnych zasadach w 2008 r., naliczyłby odpisy w wysokości 8000 zł. Obniżka podstawy opodatkowania wyniosła zatem 32 000 zł, w wyniku czego przedsiębiorca zapłacił podatek dochodowy niższy o 6080 zł. Tyle w jego przypadku wynosi wartość pomocy publicznej.