W zależności od tego, z jakim składnikiem majątku mamy do czynienia, różny będzie sposób jego rozliczenia.
U podatnika prowadzącego podatkową księgę przychodów i rozchodów firmowy majątek to najczęściej środki trwałe, wyposażenie i towary. Jeśli podaruje je dziecku, to i u niego będą takimi właśnie składnikami majątku. Chcąc nimi „gospodarować”, należy je jedynie właściwie wycenić i wprowadzić do księgi. Dla celów dowodowych przekazane rzeczy powinny być szczegółowo wymienione, opisane i wycenione w rozbiciu na poszczególne rodzaje. Można to zrobić w pisemnej umowie darowizny.
Jak wynika z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT), nie stosuje się jej do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Dziecko otrzymujące od rodzica w formie darowizny maszyny, urządzenia, narzędzia czy towary nie musi więc obawiać się, że pojawi się u niego przychód z nieodpłatnych świadczeń.
Ustawa o PIT podaje jedynie reguły postępowania w razie otrzymania w formie darowizny środków trwałych. Takie składniki majątku należy oczywiście wprowadzić do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Ich wartość początkowa jest równa wartości rynkowej danego składnika z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości.
Pozyskane w ten sposób środki trwałe można amortyzować z wykorzystaniem metod przewidzianych w ustawie o PIT, w tym także jednorazowo do kwoty 50 000 euro rocznie (o ile oczywiście spełnione są warunki, o których mówi art. 22k ustawy o PIT). Odpisy amortyzacyjne są w całości kosztami uzyskania przychodu – wyłączenie wymienione w art. 23 ust. 1 pkt 45a ustawy o PIT nie dotyczy bowiem środków nabytych w drodze spadku lub darowizny.
Jak postępować z otrzymanymi w formie darowizny wyposażeniem i towarami? Przepisy podatkowe nic o tym nie mówią.
Jedynie w rozporządzeniu ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów znajduje się zapis, który można odnieść do sposobu ustalania przez obdarowanego wartości otrzymanego wyposażenia i towarów. Mianowicie w § 3 pkt 2 rozporządzenia cena zakupu jest zdefiniowana jako cena, którą nabywca płaci za zakupione składniki majątku, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.
Obdarowane przez przedsiębiorcę dziecko może albo dopiero zakładać własną firmę, albo już ją prowadzić.
W pierwszym przypadku ilość i wartość otrzymanych towarów należy wykazać w remanencie początkowym według zasad wynikających z rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W drugim przypadku wprowadzenie towarów do księgi może się odbyć – moim zdaniem – na podstawie sporządzonego przez obdarowanego opisu (na wzór tego, o którym mowa w § 16 ust. 2 rozporządzenia). W tym wypadku datą zakupu będzie data otrzymania towarów przeznaczonych do dalszej sprzedaży.
Jeżeli chodzi o wyposażenie, to w obu przypadkach można wprowadzić je w skład majątku obdarowanego poprzez ewidencję środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Rozliczenie w kosztach działalności (z wpisem do podatkowej księgi przychodów i rozchodów) będzie możliwe albo poprzez jednorazową amortyzację (w limicie rocznym 50 000 euro), albo poprzez jednorazowy odpis przewidziany dla składników majątku o wartości równej lub niższej od 3500 zł (art. 22f ust. 3 ustawy o PIT).
Autor jest doradcą podatkowym w Kancelarii Tax s.c. w Lublinie
