Trzeba zapłacić podatek z pustych faktur

Tak wynika z wyroku WSA w Rzeszowie z 11 marca 2008 r. (I SA/Rz 88/08).

Podatnik jest biegłym sądowym z zakresu księgowości. 25 listopada 2005 r. został błędnie poinformowany przez pracownika organów skarbowych, że jako biegły jest podatnikiem VAT bez względu na wysokość przychodów. Informacja ta nie była wydana na wniosek podatnika o interpretację prawa podatkowego w trybie art. 14a § 1 op, lecz ustnie. Kierując się nią, biegły dokonał zgłoszenia rejestracyjnego. Podał w nim, że rezygnuje ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT z 2004 r., zapłacił też zaległy podatek wraz z odsetkami i za świadczone usługi zaczął wystawiać faktury VAT.

Zauważył jednak błąd. Zwrócił się więc do urzędu skarbowego o stwierdzenie nadpłaty. Organy podatkowe I i II instancji stwierdziły jednak, że w myśl art. 108 ust. 1 ustawy o VAT z 2004 r. podatnik, który wystawił faktury dotyczące wykonanej usługi, jest zobowiązany zapłacić wykazany na nich podatek.

Podatnik złożył więc skargę do WSA. Sąd zgodził się jednak z twierdzeniami organów podatkowych. Jego zdaniem szczególną funkcję faktury określa art. 108 ustawy o VAT. Przepis ten mówi, że jeśli osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, a więc wykaże kwotę podatku, jest zobowiązana do jego zapłaty.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Wyrok WSA w Rzeszowie potwierdza, że art. 108 ustawy o VAT ma charakter sankcyjny. Wpisuje się on w linię orzecznictwa, zgodnie z którą nie ma znaczenia, czy faktura dokumentuje rzeczywistą transakcję. Jeśli widnieje na niej VAT, trzeba go zapłacić. W uzasadnieniu sąd podkreśla, że art. 108 odnosi się do szerokiego kręgu uczestników życia gospodarczego, nie tylko do podatników VAT, mimo że pogląd ten jest sprzeczny z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W wyroku C-78/02 – C80/02 ETS stwierdził, że obowiązek rozliczenia podatku wykazanego na fakturze dotyczy tylko podmiotów działających jako podatnik VAT; w innym razie kwota podatku wykazanego na fakturze nie może być uznana za VAT.

Sąd nie rozstrzygnął, jak w razie wystawienia „pustych faktur” odzyskać zapłacony podatek. Ponieważ w tym wypadku podatek należny był przez podatnika rozliczony poprzez składane deklaracje VAT, czego nie kwestionował sąd, powinien teoretycznie móc odzyskać nadpłacony podatek poprzez wystawienie faktur korygujących do „pustych faktur” (przy spełnieniu warunków wynikających z przepisów). Trzeba jednak pamiętać o poglądach niektórych urzędów skarbowych (częściowo potwierdzonych przez NSA w wyroku SA/Sz 933/97). Twierdzą one, że sankcyjny charakter przepisu wyklucza możliwość korekty podatku należnego. Ostatnio podobnie stwierdził WSA w Szczecinie (I SA/Sz 763/07). Jego zdaniem co prawda istnieje możliwość skorygowania różnych elementów faktury, np. ceny, daty itp., ale nie można korygować faktury w zakresie jej prawdziwości.

W omawianej sprawie sąd nie uznał za czynnik łagodzący faktu, że organy skarbowe wprowadziły podatnika w błąd, nakazując mu zarejestrowanie się na VAT i rozliczanie podatku należnego. Stoi to mimo wszystko w sprzeczności z zasadą zaufania obywatela do organów państwa. Gdyby bowiem nie błędna informacja, podatnik nie poniósłby ciężaru finansowego (zapłata VAT) oraz administracyjnego (rejestracja i spór z organami).