W zależności bowiem od sposobu potraktowania premii pieniężnej różny może być moment powstania przychodu.
Premia pieniężna przysługuje zazwyczaj w związku z osiągnięciem określonego pułapu zakupów w danym czasie. Jest to niewątpliwie przychód z działalności gospodarczej. Ale w którym momencie należy go wykazać? Zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy o PIT (art. 12 ust. 3a ustawy o CIT) za datę powstania przychodu należnego uważa się, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w dalszych przepisach, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
- wystawienia faktury albo
- uregulowania należności.
Jeśli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 14 ust. 1e ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 3c ustawy o CIT).
Zdaniem części organów podatkowych otrzymanie premii pieniężnej (na gruncie ustawy o VAT) jest traktowane jako zapłata za wykonaną – przez robiącego zakupy podatnika – usługę.
Jednak w ocenie sądów administracyjnych nie jest możliwe traktowanie tego świadczenia jako usługi wykonywanej przez otrzymującego premię. Moim zdaniem nie można też tak zakwalifikować tej czynności na gruncie podatku dochodowego. W związku z tym nie mogą tutaj mieć zastosowania przytoczone wyżej reguły ustalania momentu powstania przychodu. Należy go określić według art. 14 ust. 1i ustawy o PIT (art. 12 ust. 3e ustawy o CIT). Zgodnie z tym przepisem za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty (dotyczy to przychodu, do którego nie można zastosować innych reguł ustalania momentu jego powstania).
W związku z tym uważam, że przychód z tytułu premii (prowizji) powstanie dopiero z chwilą faktycznego jej otrzymania.
Nie jest natomiast wykluczone, że organy podatkowe nadal będą trzymać się tezy, iż otrzymanie premii pieniężnej (prowizji za wielkość zrealizowanych zakupów) stanowi usługę wykonaną przez kupującego. Będą więc dowodzić, że przychód powstanie w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego (miesiąca, kwartału, roku), za który premia jest przyznawana. Jeśli bowiem uznamy, że otrzymanie premii jest usługą, to rozliczamy ją w stałych okresach rozliczeniowych.
Taka interpretacja jest jednak nie tylko niezgodna z charakterem premii, ale sprawiałaby także duże trudności w praktyce. Tego rodzaju świadczenia zwykle są przyznawane po pewnym czasie od zakończenia okresu rozliczeniowego. Jeśli nie jest nim rok, to „cofnięcie się” o kilka miesięcy, aby uwzględnić otrzymaną premię, powoduje konieczność korygowania zaliczek na podatek.
Firma, która wypłaca kontrahentom premie za osiągnięcie określonego pułapu zakupów, może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Motywują one bowiem klientów do regularnych transakcji. Potwierdziły to Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 7 stycznia 2008 r. (IP-PB3-423-381/07-4/KB) i Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 12 grudnia 2007 r. (IBPB3/423-60/PC/KAN-343/07/07). wp
