Kiedy przedsiębiorca powinien przygotować informację PIT-8C

Termin wystawienia informacji mija 29 lutego. Do tego dnia osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne wypłacające należności lub wykonujące na rzecz podatników świadczenia niepieniężne, od których nie ma obowiązku poboru podatku lub zaliczek na ten podatek, muszą przygotować i przekazać podatnikom oraz urzędom skarbowym PIT-8C. Nie muszą być płatnikami podatku. Wystarczy, że wypłacają podatnikom kwoty pieniężne lub realizują inne należności z określonych tytułów.

Przedsiębiorca jest zobowiązany do wystawienia PIT-8C, gdy łącznie spełnia kilka warunków. Chodzi o to, by:

- wypłacał należności lub świadczenia zaliczane do tzw. innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT),

- nie były to dochody zwolnione od podatku,

- od dochodów tych nie zaniechano poboru podatku na podstawie ordynacji podatkowej (op),

- nie miał obowiązku poboru zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego od tych świadczeń.

Informację PIT-8C należy przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu. Dla osób mających miejsce zamieszkania w kraju będzie to urząd skarbowy miejsca zamieszkania podatnika, dla osób niemających miejsca zamieszkania w Polsce – urząd skarbowy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Informację sporządzamy co najmniej w dwóch egzemplarzach: jeden dla podatnika, drugi dla urzędu skarbowego. Wydaje się jednak, że przedsiębiorca przygotowujący informację powinien jeden egzemplarz zachować dla siebie. Co prawda nie jest płatnikiem i nie dotyczą go obowiązki, o których mowa w op, jednak warto zabezpieczyć się na wypadek ewentualnej kontroli. Łatwiej będzie wtedy wyjaśniać wątpliwości.

Nie zawsze jednak wiadomo, co w PIT-8C wpisać. Art. 42a ustawy o PIT nie podaje, do jakich świadczeń odnosi się obowiązek sporządzenia informacji, odwołuje się jedynie do art. 20 ust. 1 ustawy. Ten przepis wymienia przychody z innych źródeł tylko przykładowo. A to z kolei jest dla przedsiębiorców zobowiązanych do wystawienia PIT-8C źródłem wielu wątpliwości.

Z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT wynika, że za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o PIT, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia należące do przychodów określonych w art. 12 – 14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Przy takim sformułowaniu przepisu mogą być problemy z zakwalifikowaniem niektórych świadczeń. Pomocne mogą okazać się zatem wyjaśnienia organów podatkowych i resortu finansów [b](patrz ramka)[/b]. Fiskus wśród świadczeń, które wykazujemy w PIT-8C, wymienia m.in.

- odszkodowanie z klauzuli konkurencyjnej wypłacone osobie, która była wcześniej zatrudniona nie na umowę o pracę, a na umowę cywilno--prawną,

- wartość kredytu bankowego spłaconego przez poręczyciela,

- wynagrodzenie członków zarządu wspólnoty mieszkaniowej, którzy nie zawarli umów o pracę czy umów cywilnoprawnych,

- odsetki za zwłokę w wypłacie honorariów autorskich spadkodawcom,

- zasiłki chorobowe wypłacone zleceniobiorcom,

- wypłacone przez szkołę kwoty zwrotu kosztów przejazdu rodzicom dziecka niepełnosprawnego.

W PIT-8C nie wpisujemy na pewno napiwków otrzymywanych przez pracownika bezpośrednio od klienta. Są one wprawdzie dochodem z innych źródeł, ale pracodawca ich nie wypłaca i nie rozlicza. Z napiwków w zeznaniu rocznym rozlicza się sam pracownik.

Płatnik, który nie wystawia w terminie odpowiedniej informacji, może ponieść odpowiedzialność karną skarbową. Brak informacji PIT-8C taką odpowiedzialnością skutkował raczej nie będzie. Osoba obowiązana do jej wystawienia nie jest bowiem płatnikiem. Nie występuje też jako podatnik. Trudno zatem byłoby uznać ją za sprawcę wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. A skoro tak, nie można mówić o odpowiedzialności karnej skarbowej.

[ramka][b]Co wpisać w formularzu[/b]

Ministerstwo Finansów wśród świadczeń, które trzeba uwzględniać w PIT-8C, wymienia:

- wartość kwot z tytułu uprawnień do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego i autobusowego, wynikających z innych przepisów niż ustawy o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego,

- wartość usług świadczonych przez zakład pracy na rzecz członków rodzin swoich pracowników,

- kwoty pożyczek umorzonych emerytom lub rencistom przez były zakład pracy,

- niezwiązane ze sprzedażą premiową nagrody rzeczowe, np. w postaci zagranicznej wycieczki lub sprzętu rtv,

- bilety na imprezy kulturalne, karnety uprawniające do korzystania z siłowni, basenu itp.

– o ile dokonane świadczenia lub wypłaty adresowane są do konkretnej osoby i nie są przychodem określonym w art. 12 – 14 i 17 ustawy o PIT oraz nie są wymienione wśród zwolnionych od podatku.

[b]Pismo MF z 8 lutego 2002 r. (PB5/MC-068-25-2-144/02)[/b] [/ramka]

[ramka][b]Anna Misiak, doradca ds. PIT i ZUS w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy[/b]

Informacja PIT-8C może dotyczyć zarówno rezydentów, jak i nierezydentów podatkowych w Polsce, jeśli tylko otrzymali oni w ubiegłym roku przychody, od których firma dokonująca im wypłaty lub przekazująca świadczenia nie była zobowiązana pobrać podatku, bo na przykład z daną osobą nie łączył jej ani stosunek pracy, ani umowa-zlecenie.

W sumie obowiązkiem sporządzenia informacji PIT-8C może być objęta spora grupa podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, poczynając od firm dokonujących świadczeń o charakterze reklamowo-promocyjnym na rzecz osób, które nie są z nimi związane stosunkiem pracy czy stosunkiem cywilnoprawnym, poprzez biura maklerskie informujące o przychodach z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, po choćby tak szczególny przypadek jak zleceniodawcy wypłacający zasiłki osobom pracującym u nich na zlecenie.

Wypełniając informację PIT-8C, firma powinna mieć niezbędne dane osoby, na rzecz której dokonała wypłaty bądź świadczenia, a więc NIP, adres zamieszkania, właściwy urząd skarbowy. Istotne jest również prawidłowe opisanie rodzaju przychodu, tak aby wyeliminować potencjalne wątpliwości zarówno po stronie urzędu skarbowego, jak i podatnika, który mógł nie spodziewać się otrzymania takiej informacji.[/ramka]

[b]W PIT-8C biura maklerskie wykazują dochody ze zbycia papierów wartościowych. Przesłana przez nie informacja jest podstawą sporządzenia rocznego zeznania PIT-38[/b]

W informacji PIT-8C, poza przychodami z innych źródeł, ujawniane są również dochody ze zbycia papierów wartościowych. W formularzu tym biura maklerskie wykazują przychody, koszty ich uzyskania i dochody ze zbycia akcji, a także ze zbycia innych papierów wartościowych. Będą to przychody z:

- realizacji praw wynikających z papierów wartościowych,

- odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych,

- realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych,

- odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną,

- objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

W PIT-8C w części F (poz. 57) wpisywana jest wysokość przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych nabytych przed 1 stycznia 2004 r. Będą to przychody, co do których składający informację nie jest w stanie określić, czy podlegają, czy nie podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 19 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 202, poz. 1956 ze zm.). 19 proc. podatku giełdowego nie stosuje się bowiem do dochodów uzyskanych po 31 grudnia 2003 r.:

- z odpłatnego zbycia nabytych przed 1 stycznia 2003 r. obligacji Skarbu Państwa wyemitowanych po 1 stycznia 1989 r. oraz obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego po 1 stycznia 1997 r.,

- z odpłatnego zbycia określonych papierów wartościowych, pod warunkiem że zostały one nabyte w ofercie publicznej przed 1 stycznia 2004 r.,

- z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych nabytych przed 1 stycznia 2004r.

Przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych nabytych przed 1 stycznia 2004 r. a sprzedanych po tym dniu nie wykazuje się w zeznaniu rocznym PIT-38. Nie jest to jednak zwolnienie bezwzględne. Dotyczy tylko papierów wartościowych nabytych na rynku publicznym.

Jeśli zatem kupiliśmy akcje przed 1 stycznia 2004 r. na rynku niepublicznym lub otrzymaliśmy je w spadku czy darowiźnie, a także gdy nabyliśmy akcje pracownicze, ich sprzedaż po tym dniu jest opodatkowana. Biuro maklerskie, przesyłając nam PIT-8C, wykazuje w nim uzyskany przez nas przychód. My musimy zapłacić 19 proc. podatku. Zdarzenie to wykazujemy w zeznaniu rocznym PIT-38.

[ramka][b]przykład[/b]

Pan Kowalski kupił w 2003 r. akcje spółki X na giełdzie papierów wartościowych. W 2007 r. sprzedał je (również na giełdzie). Od biura maklerskiego, w którym ma rachunek inwestycyjny, otrzymał informację PIT-8C. Nie będzie jednak musiał składać zeznania rocznego PIT-38.[/ramka]

[b]Nie wszystkie świadczenia zaliczane do tzw. innych źródeł są opodatkowane. Część z nich jest zwolniona. Tych w PIT-8C nie wpisujemy[/b]

Przedsiębiorcy nie zawsze jednak są pewni, czy dane świadczenie w informacji wykazywać. Świadczą o tym liczne pytania, jakie kierują do organów podatkowych. Często przedsiębiorcy pytają, czy wypłacone kwoty stanowią przychód podlegający opodatkowaniu i czy powinni pobrać zaliczkę, czy jedynie wpisać je w PIT-8C i przesłać formularze podatnikom. Czasami nie mają wręcz świadomości, że taką informację powinni przygotować.

Wątpliwości dotyczą sytuacji, gdy wręczamy gadżety podczas akcji promocyjno-reklamowych. Wtedy nie w każdym przypadku musimy sporządzać PIT-8C. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o PIT wolna od podatku jest wartość nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą, gdy jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza 100 zł. Wystarczy zatem, że wręczymy gadżet o mniejszej wartości niż 100 zł, a PIT-8C sporządzać nie musimy. Nie jesteśmy tym samym zobowiązani do zdobycia danych osoby, która świadczenie otrzymała, co w praktyce może być – w niektórych wypadkach – bardzo kłopotliwe.

Informacja PIT-8C będzie jednak potrzebna, gdy jednorazowa wartość świadczenia promocyjnego przekroczy 100 zł, a także wtedy, gdy przekażemy je pracownikowi lub zleceniobiorcy (albo osobie pozostającej z nami w innym stosunku cywilnoprawnym).

Firmy często decydują się na dofinansowanie wycieczki dla pracowników. Środki na to pochodzą z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Stanowią więc przychód. Jeśli jednak nie przekraczają w roku podatkowym 380 zł, są – na mocy art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT – zwolnione z podatku. Będzie tak jednak wtedy, gdy firma dofinansuje wycieczkę dla pracownika. Gdy dopłaci również do wyjazdu członka rodziny pracownika, sytuacja się zmieni. Dopłata ta będzie dla członków rodziny pracownika przychodem z innych źródeł. Firma będzie zatem musiała wystawić im PIT-8C [b](interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 25 października 2007 r., ITP-B1/415-283/07/AW)[/b].

Spółki mogą być zobowiązane do sporządzenia PIT-8C, gdy organizują szkolenia wyjazdowe. Jedna z nich prowadzi dystrybucję sprzętu medycznego. Aby zapewnić lekarzom niezbędną do obsługi tego sprzętu wiedzę, organizuje dla nich szkolenia. Pokrywa koszty przejazdu, zakwaterowania, wyżywienia. Zastanawiała się, czy dla lekarzy będzie to przychód podlegający opodatkowaniu. Na pytanie spółki odpowiedział [b]Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie. W interpretacji z 17 września 2007 r. (1472/DPC/415-78/07/PK)[/b] stwierdził, że skoro spółki nie łączy z uczestnikami szkolenia żaden stosunek prawny, świadczenia te należy uznać za przychody z tzw. innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Spółka powinna zatem sporządzić PIT-8C i wykazać w nim wartość pieniężną przychodu.

Zdaniem organu podatkowego spółka nie powinna mieć problemu z ustaleniem wysokości przychodu przypadającego na poszczególnych uczestników szkolenia. Ma to duże znaczenie. Jeśli bowiem świadczenia nie można przyporządkować konkretnej osobie, informacji sporządzać nie trzeba [b](potwierdziło to MF w piśmie z 2 lutego 2002 r., PB5/MC-068-25-2-144/02)[/b].

Mimo że wśród przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, znalazły się alimenty (z wyjątkiem alimentów na dzieci), nie zawsze będą wpisywane w PIT-8C. Jeśli wypłaca je osoba fizyczna, informacji tej nie przygotowuje. Nie oznacza to jednak, że otrzymujący alimenty jest zwolniony od obowiązku wykazania ich w zeznaniu rocznym oraz zapłaty podatku. Gdy alimenty wypłaca np. ZUS, PIT-8C będzie musiał przygotować [b](interpretacja Urzędu Skarbowego w Wodzisławiu Śląskim z 11 grudnia 2003 r., PD II/415-51/03)[/b].

Przy umorzeniu lub przedawnieniu kredytu może okazać się, że bank będzie zobowiązany wystawić PIT-8C. Zwrócił na to uwagę [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w jednym ze swoich wyroków (I SA/Gd 179/06)[/b]. Sąd stwierdził, że u osoby fizycznej, której umorzono kredyt lub pożyczkę, powstaje przychód. Bank, który dokonał takiego umorzenia, powinien wystawić PIT-8C.

Podobnie gdy pracodawca umorzy pożyczkę zmarłemu pracownikowi. Od przychodu tego zakład pracy zmarłego pracownika nie ma obowiązku poboru zaliczki na podatek dochodowy. Umarzający pożyczkę jest natomiast zobowiązany do sporządzenia dla spadkobierców zmarłego informacji PIT-8C. Odpowiedzi takiej udzielił [b]Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie w interpretacji z 10 września 2007 r. (1472/DPC/415-83/07/MAM)[/b].

Jeszcze inna sytuacja pojawi się, gdy bank umorzy odsetki od kredytu osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Wtedy nie dochodzi do powstania przychodów z nieodpłatnych świadczeń. Umorzenie odsetek nie stanowi bowiem przysporzenia majątkowego dla kredytobiorcy, a jedynie zmniejsza lub likwiduje zobowiązanie pieniężne wobec kredytodawcy. W związku z tym nie wystąpi obowiązek podatkowy. Tym samym po stronie banku nie pojawi się obowiązek określania dłużnikom przychodu i wystawiania informacji PIT-8C. Potwierdził to [b]Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie w interpretacji z 8 sierpnia 2007 r. (1471/DPF/415/37/07/MJ)[/b].

[b]Przykład[/b]

W 2007 r. spółka Fosko zorganizowała szkolenie związane z obsługą sprzętu, którego dystrybucją zajmuje się na co dzień. Pokryła uczestnikom szkolenia minimum kosztów niezbędnych do wzięcia w nim udziału. Były to koszty przelotu (szkolenie odbyło się za granicą), zakwaterowania, wyżywienia.

Pokrycie przez spółkę wydatków na podróż do miejsca szkolenia, zakwaterowanie i wyżywienie skutkuje powstaniem przychodu u uczestników szkolenia.

Jednym z nich był pan Jan Zdziwko. Biorąc udział w szkoleniu, uzyskał przychód w sumie 4790 zł. Będzie to przychód z innych źródeł, bo pana Jana nie łączy ze spółką żaden stosunek prawny (np. umowa o pracę). Spółka nie była zatem zobowiązana do pobrania od tego świadczenia podatku. Do końca lutego musi jednak przesłać panu Janowi PIT-8C i wpisać wartość przekazanego świadczenia w części D informacji. Pan Jan będzie musiał uwzględnić w rozliczeniu rocznym uzyskany przychód.

Udział w szkoleniu nie był zresztą jedynym przychodem pana Jana otrzymanym od spółki Fosko. Brał on dodatkowo udział w imprezie okolicznościowej organizowanej przez spółkę (bankiet w związku z wprowadzeniem na rynek nowego sprzętu). Spotkanie to miało charakter promocyjno-reklamowy. Podczas niego pan Jan otrzymał upominek o wartości 250 zł. Spółka musi jego wartość uwzględnić w PIT-8C (w części D informacji). Gdyby wartość upominku nie przekraczała 100 zł, świadczenie to byłoby zwolnione z podatku. A tak pan Jan będzie musiał wartość upominku wykazać w zeznaniu podatkowym składanym w urzędzie skarbowym do końca kwietnia 2008 r.

Przychód nie pojawi się natomiast w związku z konsumpcją w trakcie bankietu. Trudno bowiem określić koszty przypadające na konkretną osobę. Nie będą to zatem przychody podlegające opodatkowaniu.

[b]>> Zobacz [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/187794]przykład informacji PIT-8C wypełnionej przez spółkę Fosko[/link][/b]