Dopłacamy do wyjazdów na ferie dzieci naszych pracowników. Pieniądze na ten cel idą z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Czy wydatki mogą być kosztem uzyskania przychodów?

- pyta czytelnik DF.

Kosztem podatkowym są tylko odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Mówi o tym art. 23 ust. 1 pkt 7 lit. b) ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o CIT. Warunkiem odliczenia odpisów jest wpłacenie ich równowartości na wyodrębniony rachunek bankowy. Nie może natomiast być kosztem podatkowym odpis naliczony, ale nieprzekazany na konto funduszu. Jeżeli na rachunek została wpłacona jego część, tylko w tej wysokości można go odliczyć (tak też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 stycznia 2002 r., I SA/Lu 381/01).

Opóźnienie w zapłacie nie powoduje jednak, że odpis nie może być podatkowym kosztem. Wypowiedziało się na ten temat Ministerstwo Finansów w piśmie z 17 maja 2000 r. (PB3-1416/722-186/WK/2000), w którym czytamy: „należy uznać prawo pracodawcy do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów roku 1999 (oprócz odpisu za ten rok) również zaległej wpłaty środków odpisu za rok 1998, z chwilą faktycznego przekazania tych środków na rachunek funduszu”.

Warto pamiętać, że urząd może zakwestionować koszty, jeśli firma przeznaczy środki z funduszu na inne cele niż socjalne. Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 10 stycznia 2008 r. (I SA/Gl 54/07; opisywaliśmy go w DF z 4 lutego br.). Podobnie będzie w wypadku wycofania pieniędzy z rachunku funduszu (wyrok NSA z 21 czerwca 2005 r., FSK 1811/04).

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych działalnością socjalną są m.in. usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku. Z art. 8 ust. 1 wynika natomiast, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej. Pracodawca musi więc ocenić sytuację każdego pracownika i dopiero wtedy zdecydować, czy należy mu się świadczenie. Zasady ich przyznawania powinien szczegółowo ustalać regulamin funduszu. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 20 sierpnia 2001 r. (I PKN 579/00): „wykluczone jest przyznawanie ulgowych usług i świadczeń z funduszu ogółowi zatrudnionych w tej samej wysokości, według zasady każdemu po równo. Doświadczenie życiowe pokazuje zarazem, że jest mało prawdopodobne, by dwie osoby uprawnione pozostawały w jednakowej sytuacji materialnej, życiowej i rodzinnej, a tylko taka (lub bardzo zbliżona) pozwalałaby na przyznanie świadczeń w tej samej wysokości”.