Zgromadzone na rachunku funduszu środki tracą charakter odpisu z datą ich przeznaczenia na cele niezgodne z ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, nawet w razie późniejszego zwrotu.
Tak orzekł WSA w Gliwicach w wyroku z 10 stycznia 2008 r. (I SA/Gl 54/07)
.
W sprawie chodziło o możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych kwoty odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (zfśs). Z przeprowadzonej przez organy podatkowe kontroli wynikało, że spółka zgromadziła środki na zfśs na wyodrębnionym rachunku bankowym, z którego dokonywała wypłat mających związek nie tylko z działalnością socjalną. Organy przyjęły, że środki wpłacone na zfśs tracą charakter odpisu w momencie ich wydatkowania na cele inne niż socjalne.
Ze stanowiskiem tym nie zgodził się podatnik. Stwierdził, że wpłacenie środków pieniężnych na zfśs kwalifikuje je jako związane z wydatkami socjalnymi. Nawet jeśli część środków była wydana na cele inne niż socjalne, to jeszcze w tym samym roku zostały one zwrócone. Tymczasem urzędnicy, sprawdzając księgi podatkowe, poczynili ustalenia tylko do momentu wypłaty kwot z konta zfśs.
Sąd oddalił skargę. Orzekł, że aby odpisy na zfśs mogły być zaliczone do kosztów podatkowych, musi zostać zachowana określona procedura. Musi nastąpić wpłata na wyodrębniony rachunek funduszu, a następnie rozdysponowanie środków na cele socjalne. Sąd powołał się na wyrok NSA (FSK 2267/04), w którym jednoznacznie stwierdzono, że kosztem podatkowym jest wpłata środków na rachunek funduszu w sposób definitywny i wyłącznie w celu rozdysponowania ich na zadania określone w ustawie. Przeniesione na rachunek funduszu środki tracą charakter odpisu w dacie ich przeznaczenia na cele z ustawą niezgodne.
Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Joanna Zawiejska-Rataj, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte
W myśl art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o CIT nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek zfśs.
W opinii skarżącej wystarczy sam fakt wpłaty środków na rachunek zfśs, aby możliwe było uznanie odpisu za koszt uzyskania przychodów, a ustawodawca nie nakłada na podatników żadnych innych dodatkowych obowiązków.
W orzecznictwie jednak już wcześniej sygnalizowano, że w wypadku wycofania środków z zfśs nie można przyjąć, iż spełnione zostały ogólne przesłanki uznania danego wydatku za koszty uzyskania przychodów. Nie ma tutaj bowiem faktycznego poniesienia kosztu, gdyż dokonanie wpłaty na rachunek zfśs nie było definitywne (por. wyrok NSA z 21 czerwca 2005 r., FSK 1811/04).
W omawianej sytuacji sąd, powołując się na dotychczasowe orzecznictwo, orzekł, że nie tylko samo wycofanie środków z rachunku zfśs uniemożliwia uznanie odpisów na ten fundusz za koszty uzyskania przychodów. Efekt taki powoduje również wydatkowanie środków z zfśs niezgodnie z celami wskazanymi w ustawie.
