Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny 5 lipca br. (II FSK 874/06).
We wniosku o interpretację podatnik wskazał, że prowadzi zakład produkcji przewodów elektrycznych, podejmuje też dodatkowe rodzaje działalności, w tym budowlaną, które są swoistymi wydziałami zakładu. Dla poszczególnych wydziałów nie prowadzi odrębnej księgowości. W 2004 r. utworzył spółkę z o.o., której kapitał został pokryty aportem niepieniężnym w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa oraz wkładem pieniężnym. Do spółki wniesiono majątek jednego z wydziałów w postaci nieruchomości, maszyn i urządzeń budowlanych, samochodów i wyposażenia biurowego. Aport obejmował pracowników, nie obejmował natomiast składników majątku obrotowego, czyli robót wtoku i materiałów budowlanych. Wnoszony majątek nie był obciążony zobowiązaniami. Podatnik wniesiony aport potraktował jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa i uwzględniając art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), nie zapłacił podatku z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej. Zapytał, czy postąpił prawidłowo.
Organy podatkowe stwierdziły, że nie. Wskazały, że aport niepieniężny przedstawiony jako zorganizowana cześć przedsiębiorstwa nie spełnia wymogów określonych w art. 5a pkt 4 updof. W ich opinii aport nie obejmował wszystkich składników koniecznych do uznania wnoszonych składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Nie obejmował też zobowiązań wobec inwestorów, tj. robót wtoku, z którymi zakład produkcji przewodów elektrycznych zawierał umowy na wykonanie usług. Nie obejmował technologii ani związanych z realizowanymi robotami należności. Rozdzielenie aktywów od pasywów aportu nie daje podstaw do uznania wniesionej części przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z 8 marca 2006 r. (I SA/Ol 24/06) oddalił skargę podatnika, stwierdzając, że organizacyjne i finansowe wyodrębnienie musi wchodzić w grę już w ramach istniejącego przedsiębiorstwa, a nie dopiero kształtować się po wyprowadzeniu zespołu składników materialnych i niematerialnych z tego przedsiębiorstwa. Sąd zauważył, że we wnoszonym aportem wydziale nie prowadzono odrębnej księgowości, a samo prowadzenie dla wydziału odrębnych kont w celu ewidencjonowania operacji związanych z jego działalnością nie świadczy o odrębności finansowej.
Pogląd WSA, zgodnie z którym wyodrębnienie w przedsiębiorstwie zespołu składników materialnych i niematerialnych może nastąpić wyłącznie poprzez prowadzenie dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa własnych ksiąg handlowych, zakwestionowano w skardze kasacyjnej. Pełnomocnik podatnika twierdził, że wobec braku definicji "wyodrębnienia finansowego" należy przyjąć, że chodzi o "każdy rodzaj wyodrębnienia finansowego danej zorganizowanej części, w ramach przedsiębiorstwa".
NSA skargę oddalił. W uzasadnieniu wyroku stwierdził, że zgodnie z art. 5a pkt 4 updof zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Element "zorganizowania" przedsiębiorstwa obejmuje jego wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne, przy czym wszystkie te atrybuty muszą występować łącznie. W tej sprawie dla wydziału przedsiębiorstwa nie tylko nie prowadzono odrębnych ksiąg handlowych, ale i innej dokumentacji wskazującej na finansową samodzielność tej części przedsiębiorstwa. Nie wystąpiły też inne okoliczności stwarzające podstawę dla uznania finansowej samodzielności części przedsiębiorstwa.
