Wewnątrzwspólnotowe nabycie też może być sposobem na wyższe koszty

- Jestem tzw. małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Prowadzę podatkową księgę przychodów i rozchodów. Jestem również czynnym podatnikiem VAT, zarejestrowanym na potrzeby transakcji wewnątrzunijnych. Chcąc skorzystać z możliwości jednorazowej amortyzacji maszyn i urządzeń o znacznej wartości, kupiłem we Francji od tamtejszego podatnika i sprowadziłem do kraju kilka specjalistycznych wtryskarek. Sprzedawca wystawił fakturę z datą 29 czerwca, natomiast maszyny dojechały do mnie w pierwszych dniach lipca. W jaki sposób powinienem rozliczyć VAT i podatek dochodowy od tej transakcji?

- pyta czytelnik DF.

Zacznijmy od VAT. Opisana przez czytelnika transakcja jest w rozumieniu ustawy o VAT wewnątrzwspólntowym nabyciem towarów (WNT). Polski podatnik VAT nabywa towar (w tym wypadku wtryskarki) od podatnika podatku od wartości dodanej, mającego swoją firmę i towar na terenie innego niż Polska kraju członkowskiego. Towar zostaje przetransportowany między krajami Wspólnoty a cena zapłacona.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, WNT za wynagrodzeniem na terytorium kraju podlega VAT. Zobowiązanym do wyliczenia i zapłaty podatku jest polski podatnik. Musi on wystawić fakturę wewnętrzną, o której mowa w art. 106 ust. 7.

Zasady wystawiania takich faktur oraz sposób przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych na złote, niezbędny do poprawnego sporządzenia faktury wewnętrznej, określają dwa rozporządzenia wykonawcze ministra finansów: z 25 maja 2005 r. i z 27 kwietnia 2004 r.

Fakt sporządzenia faktury i konieczność zapłaty wynikającego z niej podatku należnego nie oznacza jednak, że polski podatnik faktycznie odczuje jego ciężar. Zgodnie z art. 86 ust. 2 i 10 ustawy o VAT kwota podatku należnego od WNT stanowi jednocześnie kwotę podatku naliczonego. Obniża ona wynikający z ewidencji zakupów VAT należny w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy od WNT. Oznacza to, że kwotę, którą podatnik ma zapłacić fiskusowi, może sobie jednocześnie odliczyć, a więc zakup maszyn będzie podatkowo neutralny.

Chociaż wtryskarki dotarły do Polski w lipcu, to obowiązek podatkowy w VAT powstał w czerwcu. Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 5 i 6 ustawy o VAT obowiązek podatkowy w WNT powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów, o ile podatnik podatku od wartości dodanej, francuski sprzedawca, nie wystawi wcześniej faktury. Jeżeli to uczyni, to datą powstania obowiązku podatkowego będzie data wystawienia faktury. Tak więc dla czytelnika miesiącem rozliczenia WNT będzie czerwiec, bowiem faktura została wystawiona 28 czerwca.

Aby kompletnie rozliczyć VAT od WNT, nie trzeba fizycznie dysponować nabytymi towarami. Najważniejsza jest data wystawienia dokumentu sprzedaży.

Zakupem trzeba się będzie "pochwalić" przed fiskusem, odpowiednio wypełniając deklarację VAT-7. W jej części C w poz. 32 i 33 należy wpisać wartość netto zakupu i wyliczony podatek należny, a w części D.2 w poz. 44 i 45 te same kwoty, przy czym podatek należny "przemieni" się rzecz jasna w naliczony. Po zakończeniu kwartału podatnik musi sporządzić jeszcze jeden dokument. Będzie nim "Informacja podsumowująca o dokonanych WDT/WNT towarów". Trzeba będzie wpisać do niej kwotę nabycia oraz kod kraju a także numer identyfikacyjny VAT kontrahenta z Francji.

Zakupione przez czytelnika wtryskarki są środkami trwałymi, czyli maszynami stanowiącymi jego własność, kompletnymi i zdatnymi do użytku, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok i są przeznaczone do wykorzystywania w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Każda z nich jest oddzielnym obiektem inwentarzowym.

Co do zasady, wydatki poniesione na nabycie środków trwałych są kosztami uzyskania przychodów stopniowo, poprzez dokonywane odpisy amortyzacyjne. Od 1 stycznia 2007 r. tzw. mali podatnicy mogą jednak amortyzować jednorazowo składniki majątku zaliczone do grup 3 - 8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych, do wysokości nieprzekraczającej w 2007 r. kwoty 199 tys. zł (jest to łączna wartość odpisów).

Wtryskarki zaliczone są do grupy 5 KŚT (symbol 503 - maszyny, urządzenia i aparaty przemysłu tworzyw sztucznych), a czytelnik deklaruje, że jest małym podatnikiem (czyli takim, u którego wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 tys. euro). Może więc w koszty uzyskania przychodu lipca wpisać - tytułem jednorazowej amortyzacji - kwotę będącą sumą wartości początkowych poszczególnych wtryskarek, nie większą jednak niż 199 tys. zł.

Wcześniej jednak, po otrzymaniu maszyn, powinien wprowadzić je do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zgodnie bowiem z art. 22k ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednorazowe odpisy amortyzacyjne mogą być dokonane nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji.

Zapisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów należy dokonać na podstawie danych wynikających z ewidencji środków trwałych, pod datą 31 lipca w jednej kwocie, podając w opisie zdarzenia "jednorazowy odpis amortyzacyjny". Gdyby suma wartości początkowych wtryskarek przekraczała ustawowy limit amortyzacji jednorazowej, w następnym roku podatkowym niezamortyzowane w pełni maszyny podlegałyby amortyzacji według zasad ogólnych (liniowo lub degresywnie) przewidzianych w ustawie.

Ponieważ kwota jednorazowych odpisów amortyzacyjnych jest limitowana, należy bardzo dokładnie wyliczyć wartości początkowe maszyn.

Wartością początkową zakupionego środka trwałego jest kwota należna zbywcy skorygowana o różnice kursowe naliczone do dnia przekazania środka do używania, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone również do tego dnia, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji. Gdy sprzedawca jest polskim podatnikiem VAT, do wartości początkowej nabytego środka nie zalicza się podatku od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek ten nie może być odliczony. Mając to na uwadze, przy wyliczaniu wartości początkowej wtryskarek, trzeba - prócz ceny zakupu - uwzględnić także koszty związane z ich transportem do kraju i koszty ubezpieczenia, o ile odpowiednia umowa ubezpieczenia została zawarta.

Autor jest doradcą podatkowym Kancelaria TAX s.c., Lublin