Tak wynika z wyroku WSA w Rzeszowie z 21 czerwca 2007 r. (I SA/Rz 339/07).
Spółka zwróciła się do urzędu z pytaniem, czy wniesienie wierzytelności własnej z tytułu sprzedaży nieruchomości jako wkładu niepieniężnego do spółki spowoduje powstanie obowiązku podatkowego po stronie podmiotu wnoszącego aport. Zapytała także, czy ta wierzytelność będzie u niego kosztem uzyskania przychodu.
Zdaniem organów podatkowych wniesienie wierzytelności własnej na podwyższenie kapitału zakładowego dłużnika powoduje u udziałowca powstanie obowiązku podatkowego. Jak wyjaśniły, sprzedaż nieruchomości spowodowała powstanie przychodu w spółce i uwzględniono koszty uzyskania tego przychodu. Spółka wnosząc swoje wierzytelności na podwyższenie kapitału zakładowego spółki-dłużnika i obejmując w zamian za to nowe udziały, nie może uznać za koszt wartości nominalnej wniesionej wierzytelności. Wydatki poniesione na nabycie lub wytworzenie tego majątku zostały już bowiem wcześniej zaliczone przez spółkę do kosztów.
Sąd podzielił stanowisko organów podatkowych i wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wartość nominalna udziałów będzie kosztem tylko wtedy, gdy wydatki będą faktycznie poniesione i niezaliczone wcześniej do kosztów uzyskania przychodów. W momencie powstania wierzytelności została już rozliczona i była już kosztem uzyskania przychodów. Nie może więc ponownie stanowić kosztu, bowiem spowodowałoby to podwójną ulgę.
Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Dominik Arędzki, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte (biuro w Łodzi)
Omawianą sprawę należy zaliczyć do grupy tych sporów, w których urzędy, wykorzystując nieprecyzyjne przepisy, kierują się zasadą in dubio pro fisco. Argumenty przedstawione przez sąd, oparte przede wszystkim na literalnej wykładni przepisu art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, potwierdzają dominujące dotychczas, niekorzystne dla podatników, stanowisko.
Istnieją jednak argumenty wskazujące na swego rodzaju lukę prawną. We wskazanym przepisie pominięto bowiem określony stan faktyczny, tj. wniesienie aportem wierzytelności własnej. Wydaje się, że objęcie udziałów w spółce należałoby rozpatrywać jako odrębną od powstania wierzytelności czynność. Tak więc w stosunku do każdej z nich ustalane powinny być przychody i koszty. Natomiast brak wskazania w przepisach sposobu kalkulacji kosztów uzyskania przychodów w przedmiotowej transakcji należy traktować jako niedopatrzenie ustawodawcy.
Nasuwa się też postulat uzupełnienia treści przepisów w taki sposób, aby wyraźnie obejmowały zasady rozliczania kosztów w razie objęcia udziałów za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności. Obecnie podatnik może liczyć na zajęcie przez władze skarbowe korzystnego stanowiska tylko wtedy, gdy posłużą się szeroką wykładnią przepisów.
Warto też przypomnieć, że kwestię zgodności art. 15 ust. 1j pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z konstytucją (w tym z art. 2, 32, 64 ust. 2 i 84 Konstytucji RP) będzie rozpatrywał wkrótce Trybunał Konstytucyjny.
