Dla przedsiębiorców, którzy ponoszą duże wydatki na inwestycje, korzystniej było w tym roku wybrać zasady ogólne - podatek liniowy lub według skali. Czy ci, którzy za późno się w tym zorientowali, mają jakieś szanse na zmianę sposobu opodatkowania?

Od 1 stycznia br. na podstawie art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy opodatkowani według skali podatkowej lub podatkiem liniowym 19 proc., u których wartość przychodu ze sprzedaży brutto nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 800 000 euro, mogą amortyzować jednorazowo nabyte składniki majątku zaliczone do grupy 3 - 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (z wyłączeniem samochodów osobowych). Łączna kwota takich jednorazowych odpisów na 2007 r. wynosi 199 000 zł. Z tego wynika, że przedsiębiorcy nieryczałtowcy inwestujący w swój park maszynowy mogą nie zapłacić w tym roku podatku, gdy suma poniesionych kosztów powiększona o jednorazowe odpisy amortyzacyjne przekroczy przychody. Powstała strata pomniejsza wówczas dochody lat następnych. Przy opodatkowaniu ryczałtowym wydawanie pieniędzy na nowe składniki majątku nie daje żadnych korzyści podatkowych.

Zgodnie z art. 9 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (ustawa o ryczałcie) wybór tej formy opodatkowania obowiązuje przez cały rok podatkowy. Zrezygnować z ryczałtu i wybrać np. opodatkowanie według zasad ogólnych wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można dopiero od1 stycznia następnego roku podatkowego. Istnieje jednak sposób na to, by - w celu zoptymalizowania ponoszonych obciążeń podatkowych - legalnie "uwolnić się" od ryczałtu.

Art. 8 ust. 1 ustawy o ryczałcie wymienia m.in. rodzaje przychodów i działalności, których uzyskiwanie lub prowadzenie wyklucza możliwość opodatkowania ryczałtowego. I tak, zgodnie z tym przepisem, opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:

- prowadzenia aptek,

- działalności w zakresie udzielania pożyczek podzastaw (prowadzenie lombardów),

- działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

- prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż określone w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy o ryczałcie,

- świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,

- działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.

Nie może również być ryczałtowcem przedsiębiorca wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Ze znajdującego się w tym samym art. 8 ust. 3 wynika natomiast, że podatnik, który miał prawo do opodatkowania ryczałtowego, traci w roku podatkowym to prawo z dniem uzyskania przychodów z ww. rodzajów działalności i od tego dnia opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Trudno wymagać od podatnika, któremu ryczałt przestał "pasować", aby z dnia na dzień otworzył aptekę, lombard lub kantor albo rozpoczął produkcję wyrobów akcyzowych. Może jednak wykonać usługę wymienioną w załączniku nr 2 do ustawy. Wykaz usług, których świadczenie wyłącza podatnika z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, zawiera aż 29 pozycji - nie powinno więc być problemów ze znalezieniem odpowiedniej dla siebie usługi (ich szczegółowe opisy znajdują się w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług).

I tak przykładowo, jeżeli ryczałtowiec wynajmie pod reklamę ścianę swojego zakładu, to z dniem uzyskania przychodu z tego tytułu musi sporządzić remanent posiadanych materiałów, półwyrobów i wyrobów gotowych i zaprowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe. Za okres od tego dnia do końca roku podatkowego będzie opodatkowany według zasad ogólnych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanie się tak dlatego, że wykonana przez niego usługa mieści się w wykazie usług wymienionych w załączniku nr 2 - poz. 17 "Usługi reklamowe", grupa 74.4 PKWiU. Autor jest doradcą podatkowym Kancelaria TAX s.c., Lublin