Kryzys, bezrobocie, redukcja zatrudnienia i zwolnienia przez pracodawców powodują, że brak jest stabilizacji na rynku pracy. Obawy o utrzymanie miejsca pracy bądź jej utrata to czynniki, które z pewnością powodują częstsze rozważania na temat własnej działalności gospodarczej.

Większość jednak osób, które przez lata pełniły rolę pracowników, jest raczej przerażona samą myślą o obowiązkach ewidencyjnych będących konsekwencją założenia własnej firmy, wynikających z konieczności rozliczania się z urzędem skarbowym.

Najtrudniejszy pierwszy krok

Większość z nas, będąc w sytuacji pozostawania bez pracy, ma jednak potencjał, który mogłaby wykorzystać decydując się na samozatrudnienie. Trzeba go tylko w sobie dobrze poszukać i nie bać się podejmowania ryzyka. Mała kwiaciarnia, jakiś sklepik, może usługi poprawek krawieckich, a może korepetycje? Zależy to od naszej wiedzy, jaką mamy w danym przedmiocie.

A forma opodatkowania? Jeśli mamy związane z tym obawy, to warto spróbować od najprostszej, niewymagającej ewidencji przychodów i kosztów, ustalania dochodu i prowadzenia ewidencji z tym związanych, a więc od karty podatkowej. Ta najprostsza forma opodatkowania przeznaczona jest właśnie dla drobnych przedsiębiorców. Rozważając podjęcie działalności gospodarczej, warto przyjrzeć się, jakie kwoty podatku trzeba będzie zapłacić.

Stałe kwoty do zapłaty

Zasady opodatkowania kartą podatkową określa ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Stawki karty na 2013 rok zostały natomiast określone w obwieszczeniu ministra finansów z 9 listopada 2012 r. w sprawie stawek karty podatkowej, kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy (MP z 2012 r., poz. 904).

Stawki karty podatkowej określone są kwotowo i podlegają corocznie podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego.

Wysokość stawek karty podatkowej uzależniona jest m.in. od:

- rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,

- liczby zatrudnionych pracowników,

- liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza.

Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej ustalana jest w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego odrębnie na każdy rok podatkowy. Podatek ten nie jest więc uzależniony od osiągniętych przez przedsiębiorcę przychodów bądź uzyskanego dochodu.

Trzeba go płacić również za ten miesiąc, w którym firma nie ma ani przychodu, ani dochodu, np. nie miała transakcji sprzedaży towarów czy usług. Podatnik uniknie płacenia podatku tylko wówczas, gdy zgłosi wcześniej przerwę w działalności trwającą minimum 10 dni. Wtedy płaci 1/30 stawki wynikającej z karty tylko za dni, których nie obejmuje przerwa. Podatnik nie będzie płacił podatku w formie karty także wtedy, gdy swoją działalność zawiesi. Zawieszenie może trwać od 30 dni do 24 miesięcy >patrz przykład obok.

Przewóz osób i ładunków

W przypadku usług taksówkowych w zakresie przewozu osób obowiązują inne kryteria wielkości miejscowości niż w przypadku drobnego handlu, o którym była mowa w przykładzie powyżej. W przypadku przewozu osób przepisy stosują podział na miejscowości:

- do 25 tys. mieszkańców, gdzie podatek wynosi 204 zł,

- ponad 25 tys. mieszkańców do 100 tys. mieszkańców, gdzie podatek wyniesie 214 zł,

- w miejscowości od 100 do 500 tys. mieszkańców, gdzie podatek wynosi 234 zł oraz

- powyżej 500 tys. mieszkańców, gdzie podatek wyniesie 251 zł.

Usługi taksówkowe w zakresie przewozu ładunków opodatkowane są odpowiednio: 312 zł, 340 zł, 370 zł i 412 zł.

Korepetycje

Nie każdy rodzaj działalności uzależniony jest od liczby mieszkańców. Przykładowo liczba mieszkańców miejscowości nie ma wpływu na stawkę karty w przypadku usług edukacyjnych w zakresie udzielania lekcji na godziny, popularnie zwanych korepetycjami. Stawka płaconego podatku zależy w tym przypadku od liczby godzin przeznaczonych na udzielanie lekcji miesięcznie.

I tak, do 48 godzin miesięcznie korepetytor zapłaci 4,80 zł podatku za każdą godzinę. Natomiast w przypadku lekcji udzielanych od 48 do 96 godzin miesięcznie, podatek wyniesie 230,40 zł + 9,90 zł za każdą godzinę ponad 48. Udzielając korepetycji powyżej 96 godzin miesięcznie, korepetytor zapłaci 705,60 zł podatku w formie karty.

Opieka nad dziećmi i osobami chorymi

Podobnie opodatkowana jest opieka domowa nad dziećmi i osobami chorymi. Do 48 godzin miesięcznie podatek wynosi 1,60 zł za każdą godzinę. Powyżej 48 do 96 godzin miesięcznie podatek wyniesie 76,80 zł + 3,20 zł za każdą godzinę ponad 48.

Natomiast pracując jako opiekun powyżej 96 godzin miesięcznie, trzeba zapłacić 230,40 zł podatku. Stawki dotyczą działalności bez zatrudniania pracowników, nie wyłączając małżonka.

Lekarze, stomatolodzy i pielęgniarki

Omawiana forma opodatkowania przewiduje także możliwość skorzystania z niej przez, wydawałoby się, zawody lepiej zarabiające i uzyskujące wyższe przychody. Tymczasem z karty skorzystać mogą także lekarze, stomatolodzy, technicy dentystyczni oraz pielęgniarki i położne.

Lekarze i stomatolodzy, pracując prywatnie do 48 godzin zapłacą 14,70 zł podatku za każdą godzinę. W wymiarze pracy powyżej 48 godzin, a poniżej 96 godzin miesięcznie podatek wyniesie 705,60 zł + 19,60 zł za każdą godzinę ponad 48. Pracując więcej niż 96 godz. miesięcznie, lekarze i stomatolodzy będą musieli zapłacić 1646,40 zł podatku.

Technik dentystyczny zapłaci 13 zł za każdą godzinę – do 24 godzin miesięcznie. Powyżej 24 godzin, a poniżej 96 godzin podatek wyniesie 312,00 zł plus 16,80 zł za każdą godzinę ponad 24. Natomiast pracując powyżej 96 godzin technik dentystyczny będzie musiał zapłacić 1521,60 zł podatku.

Stawka dotyczy również wykonywania zawodu przy zatrudnieniu jednej pomocy fachowej lub przyuczonej. Stawka nie dotyczy działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej osób fizycznych.

Ciekawostką jest to, że podatek w jednej wysokości, bez względu na liczbę przepracowanych godzin zapłacą pielęgniarki i położne. Wynosi on w 2013 r. 1,60 zł za każdą godzinę.

Podatnicy chcący wybrać sposób opodatkowania – kartę podatkową muszą złożyć stosowne oświadczenie o wyborze tych zasad opodatkowania na druku urzędowym PIT-16.

Osoba na karcie nie może korzystać z ulg i odliczeń. Podatek ulega obniżeniu jedynie o kwotę zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Podatnik dokonuje wpłaty tego podatku co miesiąc, w terminie do 7 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień do 28 grudnia roku podatkowego.

Przechowujemy rachunki

Przedsiębiorca opodatkowany kartą ma obowiązek wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury potwierdzające dokonanie transakcji sprzedaży towaru lub wykonania usługi. Mimo, że ta forma opodatkowania nie wymaga prowadzenia żadnej ewidencji, to jednak kopie wystawionych klientom dokumentów – uporządkowane według numerów – należy przechowywać przez pięć lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.

Warto podkreślić, że w formie karty podatkowej mogą być również opodatkowane niektóre rodzaje działalności gastronomicznej bez sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 proc. alkoholu. Działalność z udziałem sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 proc. alkoholu wymaga już innej formy opodatkowania, np. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.