[b]- W 2009 r. prowadziłem podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową. Ze względu na kłopoty finansowe w 2010 r. prowadzę księgę metodą memoriałową. Czy w związku z tym na koniec 2009 r. mogę wpisać do księgi wszystkie jeszcze niezapłacone koszty, w tym podatek od nieruchomości, składki ZUS pracowników w części płaconej przez płatnika?[/b]

Metoda kasowa (zwana również uproszczoną) polega na ujmowaniu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, niezależnie od rodzaju tych kosztów, a także momentu ujęcia osiągniętych przychodów.

Podstawą jej stosowania jest art. 22 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link], który mówi, że koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Uwaga, pojęcie poniesienia kosztu nie jest tożsame z faktyczną zapłatą za dany wydatek.

Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 6b ustawy o PIT za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

W konsekwencji [b]podatnik, który rozlicza koszty uzyskania przychodów metodą kasową, będzie je z reguły ujmował w księdze w okresie, w którym wystawiony został dokument będący podstawą ujęcia kosztu (a nie w momencie, gdy zapłacił należność kontrahentowi czy mija termin płatności)[/b].

Dla przykładu faktura dokumentująca zakup usługi, wystawiona 25 grudnia 2009 r., z terminem płatności 10 stycznia 2010 r. może być ujęta w księdze przychodów i rozchodów w grudniu 2009 r.

[b]Od tej zasady są jednak pewne wyjątki. Przykładowo odsetki mogą być kosztem uzyskania przychodów dopiero w momencie zapłaty i to niezależnie od metody prowadzenia księgi[/b] (art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o PIT).

[b]Wyjątkiem są także wydatki związane z wynagrodzeniami pracowników, a także składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracodawcę oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych[/b] (będzie o tym mowa przy odpowiedzi na kolejne pytanie).

Przepisy ustawy o PIT nie regulują w sposób szczególny sytuacji, kiedy podatnik zmienia metodę rozliczania kosztów (z kasowej na memoriałową) od początku nowego roku podatkowego. Do rozliczenia za grudzień 2009 r. należy więc odnieść te same regulacje, które należało stosować w ciągu roku podatkowego.

Oznacza to, że czytelnik będzie mógł, co do zasady, ująć w księdze w grudniu 2009 r. wszystkie wydatki poniesione w grudniu 2009 r. W odniesieniu do składek na ubezpieczenia społeczne w części płaconej przez niego jako pracodawcę znajdą zastosowanie przepisy szczególne (o czym mowa poniżej).

[i]Autor jest doradcą podatkowym, właścicielem kancelarii doradztwa podatkowego TuboTax[/i]