Dyrektywa Rady (UE) 2021/514 zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (dalej „dyrektywa") rozszerza współpracę administracyjną, gdy transakcje zawierane są za pośrednictwem operatorów platform internetowych mających siedzibę w innej jurysdykcji. Wzmocnienie tej współpracy podyktowane jest brakiem sprawozdawczości w zakresie dochodów uzyskiwanych przez sprzedawców z tytułu świadczenia usług lub sprzedaży towarów za pośrednictwem platform internetowych, co doprowadza do utraty dochodów podatkowych państw członkowskich. Jest to kolejny środek prawny mający służyć walce z unikaniem lub uchylaniem się od opodatkowania i związany jest przede wszystkim z koniecznością zapewnienia organom podatkowym państw członkowskich odpowiednich instrumentów do pozyskiwania i następnie wymiany informacji w odniesieniu do transakcji dokonywanych za pośrednictwem platform cyfrowych. Na platformy cyfrowe zostanie nałożony obowiązek sprawozdawczy dotyczący sprzedawców wykorzystujących platformy, a na państwa członkowskie obowiązek przekazywania tak pozyskanych informacji do innych państw członkowskich. Nowe przepisy będą obowiązywać od 1 stycznia 2023 r.
W motywie 6. dyrektywy wskazano, że obserwuje się szybką transformację cyfrową gospodarki, co powoduje coraz wyższą liczbę oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania. Motyw 8. dyrektywy wskazuje, że większość dochodów lub podstaw opodatkowania sprzedawców na platformach cyfrowych przepływa przez granice i wymiana informacji w przedmiotowym zakresie przyniosłaby pozytywne skutki, gdyby informacje te były przekazywane także państwom członkowskim, które kwalifikują się do opodatkowania uzyskanych dochodów.
W motywach 9., 10. i 11. dyrektywy wskazuje się, że w celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania rynku wewnętrznego zasady sprawozdawcze powinny być zarówno skuteczne, jak i proste. Biorąc pod uwagę trudności w wykrywaniu zdarzeń podatkowych zachodzących podczas wykonywania działalności komercyjnej, ułatwianej przez platformy cyfrowe, oraz przy uwzględnieniu dodatkowego obciążenia administracyjnego, z którym w takich przypadkach musiałyby się mierzyć administracje podatkowe, konieczne jest nałożenie na operatorów platform obowiązku sprawozdawczego. Obowiązek ten powinien obejmować zarówno działalność transgraniczną, jak i inną niż transgraniczna, aby zapewnić skuteczność zasad sprawozdawczości, właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, równe warunki działania i zasadę niedyskryminacji. Ostatecznie niezwykle istotne jest zapewnienie, aby obowiązek sprawozdawczy miał zastosowanie niezależnie od charakteru prawnego sprzedawcy. Coraz więcej osób i firm sprzedaje towary lub oferuje usługi za pośrednictwem platform internetowych i ta liczba stale rośnie (w czym covid bardzo pomógł).
W ten sposób osiągane dochody pozostają w dużej mierze niezgłoszone, tym samym podatek nie zostaje odprowadzony, w szczególności gdy dana platforma działa w kilkunastu państwach jednocześnie. Państwa członkowskie tracą tym samym dochody podatkowe, a handlujący na platformach internetowych uzyskują nieuczciwą przewagę nad tradycyjnymi firmami. Dyrektywa, jak już była o tym mowa, ma zobligować operatorów platform do zgłaszania dochodów osób i firm, które prowadzą wymianę handlową na ich platformach, a państwa członkowskie do automatycznej wymiany powyższych informacji. Umożliwia to krajowym organom podatkowym wykrywanie powyższych dochodów i ustalanie należnych zobowiązań podatkowych. Przepisy dyrektywy doprecyzowują również, w jakiej formie właściwe organy dwóch lub więcej państw członkowskich mają przeprowadzać wspólne kontrole, stanowiąc jednocześnie, że dochody operatorów platform internetowych wystarczy zgłosić tylko w jednym z tych państw.
Autor jest radcą prawnym doktorem, Kancelaria Adwokacka adw. Krzysztof Czeszejko-Sochacki
