Podatkowe rozliczenie subwencji z PFR wciąż wywołuje wątpliwości, czego świadectwem są liczne wnioski o wydanie interpretacji podatkowych w tym zakresie.
CIT/PIT
Ministerstwo Finansów, dostrzegając brak przepisów wprost wskazujących na zwolnienie subwencji z PFR z opodatkowania CIT i PIT, w komunikacie z 18 maja 2020 r. wskazało, że subwencję należy rozliczyć tak jak pożyczkę. Oznacza to, że przedsiębiorca nie musi wykazywać przychodu w momencie otrzymania subwencji. Ponieważ komunikaty MF nie stanowią źródła prawa ani wiążącej jego interpretacji, podatnicy zaczęli występować o indywidualne interpretacje podatkowe. Wydane dotychczas interpretacje potwierdzają brak opodatkowania subwencji na moment jej otrzymania (tak przykładowo dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 11 grudnia 2020 r., 0111-KDIB2-1.4010.367. 2020.2.BJ).
Choć subwencja co do zasady podlega zwrotowi, to może zostać częściowo umorzona. Dla przedsiębiorcy stanowi to przysporzenie majątkowe skutkujące koniecznością rozpoznania przychodu (jako formy umorzonego zobowiązania w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3a ustawy o CIT). Na tę chwilę brak jest przepisu pozwalającego wyłączyć z opodatkowania umorzone kwoty subwencji. Zgodnie z treścią komunikatu MF kwestię zwolnienia z podatku ma analizować MF we współpracy z PFR.
Innym istotnym zagadnieniem jest możliwość rozliczenia w kosztach podatkowych wydatków pokrytych ze środków przekazanych przez PFR. W wydanych interpretacjach indywidualnych dyrektor KIS potwierdza, że wydatki sfinansowane z udzielonej w ramach tarczy finansowej subwencji kwalifikowane są jako koszty uzyskania przychodów na ogólnych zasadach. Co istotne, kwalifikacji wydatków jako kosztów uzyskania przychodów nie zmienia także ewentualne umorzenie uzyskanego finansowania (tak np. dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 27 lipca 2020 r., 0111-KDIB2-1.4010.220.2020. 2.PB).
Podatnik nie może jednak zaliczyć do kosztów podatkowych kwoty stanowiącej równowartość zwróconej subwencji finansowej. Skoro otrzymanie subwencji nie powoduje powstania przychodu podatkowego, to jej zwrot nie stanowi kosztu uzyskania przychodu (tak np. dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 12 listopada 2020 r., 0115-KDIT3.4011.509.2020.2.AW).
PCC i VAT
Choć dla celów podatku dochodowego subwencja z PFR przyrównana jest do pożyczki, to pożyczką nie jest, co ma znaczenie na gruncie przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowane PCC są tylko czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC, jak umowy pożyczki. Ponieważ umowa subwencji z PFR nie została wymieniona w tym katalogu, zawarcie umowy subwencji nie podlega PCC (tak np. dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 27 lipca 2020 r., 0111-KDIB2-2.4014.112.2020. 2.MZ).
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Z przepisu wynika więc, że subwencja podlega VAT, jeśli znajdzie odzwierciedlenie w cenie towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Zatem gdy subwencja będzie przeznaczona na pokrycie kosztów bieżącej działalności, pozostając bez wpływu na cenę towarów/usług, nie stanowi podstawy opodatkowania VAT.
Przykładem sytuacji, gdy subwencja może podlegać opodatkowaniu VAT, byłaby w naszej ocenie okoliczność obniżenia ceny za produkty lub usługi wynikająca z obniżonego popytu. Fakt otrzymania subwencji przynajmniej pośrednio wpływa na możliwość utrzymania lub zmiany stosowanych cen. Każdą sytuację należy jednak analizować indywidualnie.
Robert Boneczko jest prawnikiem w SK&S
Piotr Andrzejak jest radcą prawnym, partnerem w SK&S
