CIT od 2017 r. - dla kogo preferencyjna stawka 15 proc.

Od 1 stycznia 2017 r. tzw. mały podatnik i podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej będą mogli skorzystać z obniżonej, 15-proc. stawki podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: stawka CIT).

Obniżenie stawki podatku z obecnych 19 proc. do 15 proc. jest efektem wejścia w życie zmian wprowadzonych ustawą z 5 września 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa zmieniająca). Nowelizacja bez wątpienia odciąży przedsiębiorców, jednak zgodnie z wolą ustawodawcy, nie każdy będzie uprawniony do skorzystania z jej dobrodziejstw.

Komu przysługuje

Ustawa zmieniająca wskazuje krąg podmiotów uprawnionych do skorzystania z 15-proc. stawki CIT, ograniczając go do:

- przedsiębiorców posiadających status tzw. małego podatnika CIT oraz

- podatników CIT rozpoczynających dopiero działalność gospodarczą.

Warto przypomnieć, że według ustawy o CIT, za małego podatnika uznaje się podmiot, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro. Kwoty wyrażone w euro przelicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. W 2016 r. pierwszym dniem roboczym października był 3 października i to według kursu na ten dzień należy przeliczyć kwoty wyrażone w euro. W konsekwencji, od 1 stycznia 2017 r. stawka 15-proc. CIT będzie miała zastosowanie do obecnie działających podatników, których przychody ze sprzedaży brutto za 2016 rok nie przekroczą kwoty 5 157 000 zł.

W przypadku podatników dopiero rozpoczynających swoją działalność przywilej obniżonej stawki CIT będzie miał zastosowanie niejako automatycznie jedynie w pierwszym roku istnienia podatnika (tj. w roku, w którym rozpoczął on prowadzenie działalności gospodarczej). Stosowanie obniżonej stawki CIT w kolejnych latach podatkowych będzie dopuszczalne w przypadku, gdy taki podmiot będzie spełniał kryteria kwalifikujące go jako małego podatnika. Obniżona stawka CIT obejmie w rezultacie nowych podatników w pierwszym roku ich działalności, bez względu na rozmiar osiągniętych przychodów ze sprzedaży brutto.

Schemat Zasady korzystania ze stawki 15 proc. od 1 stycznia 2017 r.

Należy mieć na uwadze, że preferencyjna stawka CIT będzie miała zastosowanie z początkiem nowego roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2016 r. Jest to o tyle istotne, że podmioty uprawnione do skorzystania z niej, dla których rok podatkowy jest różny od roku kalendarzowego, będą opodatkowane podatkiem w wysokości 15 proc. dopiero w następnym roku podatkowym rozpoczynającym się po ostatnim dniu obowiązywania 19-proc. stawki dla wszystkich podatników (tj. po 31 grudnia 2016 r.).

Przykład

Rok podatkowy podatnika CIT rozpoczął się 1 września 2016 r. Podatnik jest małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o CIT, uprawnionym do opodatkowania niższą stawką CIT.

Podatnik będzie uprawniony do skorzystania ze stawki 15 proc. CIT od 1 września 2017 r. Do 31 sierpnia 2017 r. osiągnięte przez niego dochody będą opodatkowane stawką 19 proc.

Kto jest wyłączony

Co do zasady, z możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki podatku wyłączono podatkowe grupy kapitałowe. Jednocześnie, ustawa zmieniająca wskazała krąg podatników, którym nie będzie przyznana możliwość skorzystania z niższej stawki podatku w roku rozpoczęcia działalności oraz w roku podatkowym po nim następującym. Nieuprawnionymi będą zatem podatnicy powstali w wyniku:

- przekształcenia, połączenia, podziału, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę;

- przekształcenia działalności gospodarczej osoby fizycznej lub spółki niebędącej osobą prawną (spółką jawną, spółką partnerską i spółką komandytową) w spółkę kapitałową lub spółkę komandytowo akcyjną;

- wniesienia uprzednio prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub składników jego majątku o wartości przekraczającej równowartość 10 000 euro;

- wniesienia aportem składników majątku pochodzących z likwidacji innych podatników CIT, w przypadku posiadania udziałów lub akcji w likwidowanych podmiotach.

„Zamknięta furtka" do optymalizacji

Ustawodawca założył, że obniżona stawka CIT będzie stanowić silny impuls dla obecnie istniejących przedsiębiorców, do przeprowadzenia restrukturyzacji celem uzyskania statusu małego podatnika. Dlatego wprowadził przepis przejściowy, który ma zapobiegać celowym działaniom optymalizacyjnym. Tym samym, z 15-proc. stawki opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej nie będą mogły skorzystać podmioty, które zostały zawiązane między dniem ogłoszenia ustawy zmieniającej (27 września 2016 r.) a dniem jej wejścia w życie (1 stycznia 2017 r.). Podatnicy ci będą zobowiązani do płacenia podatku dochodowego od osiągniętych dochodów według stawki 19 proc.. Dopiero w latach następnych podatnik, jeżeli będzie spełniał warunki uznania go za małego podatnika, będzie uprawniony do skorzystania ze stawki 15 proc. Niemniej, należy zwrócić uwagę, że ustawodawca wyłączył spod tego ograniczenia przypadki przekształcenia spółki (podatnika CIT) w inną spółkę (będącą także podatnikiem CIT). W tym przypadku podmiot kontynuuje bowiem działalność, lecz w innej formie prawnej, i po przekształceniu jest tym samym podatnikiem w rozumieniu ustawy o CIT, który:

- kontynuuje zasady opodatkowania CIT,

- właściwa dla niego stawka opodatkowania nie zmienia się.

Trochę praktyki

Przykład

Spółka kapitałowa, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej remontuje budynki mieszkalne, a dodatkowo prowadzi dom opieki dla seniorów. W celu minimalizacji ryzyka gospodarczego związanego z potencjalnymi roszczeniami niezadowolonych klientów, 20 października 2016 r. nastąpił podział spółki w ten sposób, że działalność i majątek spółki związane z prowadzeniem domu opieki dla seniorów zostały przeniesione do nowo utworzonej spółki kapitałowej. Postanowiono jednocześnie, że w ramach dotychczasowej spółki pozostanie działalność remontowa.

Obydwie spółki nie będą mogły skorzystać z obniżonej stawki CIT. Taka możliwość pojawi się dopiero po 1 stycznia 2018 r., przy spełnieniu warunku posiadania statusu małego podatnika.

Przykład

Osoba fizyczna prowadzi działalność usługowo-handlową. 31 września 2016 r. przeprowadzono przekształcenie działalności gospodarczej osoby fizycznej w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Po przekształceniu spółka skorzysta z możliwości opodatkowania obniżoną stawką podatku w wysokości 15 proc. od 1 stycznia 2018 r., przy spełnieniu warunku posiadania statusu małego podatnika. W 2017 r. będzie ją nadal obowiązywać stawka CIT w wysokości 19 proc.

Przykład

20 czerwca 2016 r. przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą przekształcił tę formę prowadzenia działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Z kolei, 20 listopada 2016 r. miało miejsce przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytowo-akcyjną.

Spółka komandytowo–akcyjna, w przypadku posiadania statusu małego podatnika, będzie uprawniona do płacenia podatku według stawki 15 proc. od 1 stycznia 2017 r.

Patrycja Lutak, doradca podatkowy z Kancelarii Paczuski Taudul

Czy wprowadzone rozwiązania są rzeczywiście takie innowacyjne

Uwzględniając kształt zmiany, jaką nakłada nowelizacja przepisów o CIT poprzez wprowadzenie, obok 19-proc. stawki podatku, obniżonej stawki w wysokości 15 proc. podstawy opodatkowania, należy mieć na uwadze w szczególności liczne ograniczenia, które nałożył ustawodawca. Można pokusić się o stwierdzenie, że w wielu przypadkach, wprowadzone regulacje mogą wręcz skomplikować system opodatkowania podmiotów gospodarczych i procesy ich transformacji. To właśnie osoby fizyczne prowadzące indywidualną działalność gospodarczą oraz podatnicy CIT osiągający przychody ze sprzedaży brutto powyżej 1,2 mln euro generują bardzo istotną część obrotu gospodarczego w Polsce. A jednak dla tych grup możliwość skorzystania ze stawki CIT w wysokości 15 proc. została wyłączona. W tym kontekście jej wprowadzenie można więc uznać za przywilej iluzoryczny.