Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 28 lipca 2016 r. (I SA/Po 2311/15).

Na podstawie umowy koncesyjnej spółka zaprojektowała, zbudowała, sfinansowała i eksploatowała autostradę. Z udostępniania poszczególnych odcinków autostrady spółka osiąga przychody podlegające opodatkowaniu CIT. Jednym ze źródeł finansowania inwestycji był udzielony spółce oprocentowany kredyt, od którego naliczone odsetki podlegają kapitalizacji do kwoty głównej kredytu w okresach rocznych. Z uwagi na zbliżający się termin spłaty kredytu, spółka rozważa refinansowanie swojego obecnego zadłużenia poprzez zaciągnięcie nowego długu. Do wydatków, które ponosi i poniesie w przyszłości w związku z refinansowaniem, spółka zalicza wydatki związane ze spłatą obecnego zadłużenia (w tym prowizję na rzecz banku związaną z przedterminową spłatą kredytu oraz pozostałe koszty i prowizje), wydatki związane z pozyskaniem nowego finansowania oraz wydatki pośrednio związane z refinansowaniem. W związku z tym spółka powzięła wątpliwość czy wydatki związane ze spłatą obecnego zadłużenia będzie mogła zaliczyć do kosztów podatkowych jednorazowo, w dacie ich poniesienia (tj. ujęcia jako koszt dla celów księgowych) oraz w którym momencie pozostałe wydatki będzie mogła rozpoznać jako koszty uzyskania przychodu. Zdaniem spółki wszystkie te wydatki będzie mogła zaliczyć do kosztów podatkowych w dacie ich poniesienia.

Organ podatkowy w wydanej interpretacji indywidulanej (ILPB3/4510-1-207/15-4/KS) uznał, że spółka nie będzie mogła zaliczyć do kosztów podatkowych wydatków związanych ze spłatą obecnego zadłużenia, gdyż nie można ich racjonalnie powiązać z przychodami, jakie spółka zamierza osiągnąć w przyszłości bądź z zachowaniem lub zabezpieczeniem przychodów.

Sąd uchylił interpretację i powołując się na wyrok NSA z 11 lipca 2013 r. (II FSK 2298/11) uznał, że prowizja, jako stały element umowy, jest niewątpliwie kosztem pośrednim i nie można odbierać podatnikowi w tym przypadku możliwości refinansowania.

—Joanna Lis, współpracowniczka zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Piotr Wysocki, konsultant w poznańskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Prowadzenie działalności gospodarczej często wymaga uzyskania wsparcia z zewnętrznych źródeł finansowania, takich jak przykładowo kredyty czy pożyczki, m.in. w celu zapewnienia płynności finansowej. Zaciągnięcie kredytu bądź pożyczki wiąże się natomiast z koniecznością poniesienia różnych wydatków w postaci np. prowizji za udzielenie finansowania, odsetek czy kosztów ubezpieczenia finansowania. Istotą sprawy będącej przedmiotem komentowanego wyroku jest właśnie możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowizji od kredytu zaciągniętego w celu spłaty m.in. wcześniejszego zobowiązania kredytowego. Zgodnie z art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Co prawda, wydatki związane z zaciągnięciem kredytu refinansowego nie służą osiągnięciu przychodów, mogą mieć natomiast na celu zachowanie lub utrzymanie źródła przychodów, jeśli podatnik przeznaczy środki z tego kredytu na spłatę innych zobowiązań kredytowych zaciągniętych na potrzeby działalności gospodarczej. Tym samym, wszelkie wydatki związane z uzyskaniem kredytu refinansowego i jego obsługą, w tym prowizja bankowa, ubezpieczenie oraz płacone odsetki, co do zasady, mogą być zaliczone przez podatnika do kosztów uzyskania przychodów. Należy mieć bowiem na uwadze, że okoliczności i warunki gospodarcze w momencie spłaty zobowiązań kredytowych mogą okazać się inne niż te, w których podejmowane były decyzje związane z zaciągnięciem pierwotnego kredytu. W konsekwencji, w związku z istotną zmianą okoliczności i warunków otoczenia zewnętrznego z perspektywy oceny negatywnych skutków tych zmian na przychód podatkowy, konieczna może się okazać ich rewizja i podjęcie przez podatnika działań zmierzających do zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Tym samym, skoro spółka nie będzie w stanie spłacić wcześniejszego kredytu w jednej transzy, to zasadna jest decyzja o jego refinansowaniu. Co istotne, gdyby spółka nie spłaciła w terminie wcześniejszego kredytu, to groziłyby jej konsekwencje związane z ewentualnym postępowaniem egzekucyjnym mogące skutkować utratą płynności finansowej, a w konsekwencji utratą źródła przychodów.