Faktury VAT: przychody w podatkowej księdze wpisujemy tylko w złotych

Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie szycia odzieży. Do tej pory wystawiałem i otrzymywałem faktury wyłącznie w złotych. Niedawno nawiązałem współpracę z firmą słowacką i obecnie mam finalizować dostawę odzieży na Słowację (słowacki odbiorca przyjedzie po towar do mojej firmy). Dostawa ta ma zostać zafakturowana w euro. Czy wartość przychodu powinienem zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w złotych, czy w euro, a więc w walucie, w której będzie wystawiona faktura? – pyta czytelnik.

Zapisy w księdze dokonywane są w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały, na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów (§ 12 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów; dalej: rozporządzenie).

Na podstawie dowodów księgowych

Podstawą zapisów w księdze są natomiast dowody księgowe, którymi są m.in. faktury (§ 12 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia).

Dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Treść dowodu musi być pełna i zrozumiała. Dopuszczalne jest przy tym stosowanie skrótów ogólnie przyjętych. Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, to podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote, po kursie obowiązującym w dniu przeprowadzenia operacji, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o PIT. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej (§ 12 ust. 4 rozporządzenia).

Według kursu NBP

Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (art. 11a ust. 1 ustawy o PIT).

Kwoty należne, nawet nieotrzymane

Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników sprzedających towary i usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Za datę powstania przychodu pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się, w myśl art. 14 ust. 1c ustawy o PIT, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Przykład

Załóżmy, że pierwsza dostawa na rzecz firmy słowackiej miała miejsce 3 czerwca 2016 r. Wraz z wydaniem towaru (bluzki męskie) podatnik przekazał słowackiemu odbiorcy fakturę (nr 19/06/2014 z 3 czerwca 2016 r.) wystawioną na kwotę 10 000 euro. Zarówno polski podatnik, jak i słowacki odbiorca są zarejestrowanymi podatnikami VAT UE w dniu dokonania dostawy, a nabyty towar ma zostać przemieszczony w wyniku dostawy z Polski na Słowacje. Oznacza to, że zgodnie z przepisami o VAT podatnik zastosował stawkę VAT właściwą dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, a więc zero proc. Przychód podatnika z tytułu tej dostawy wyniesie zatem 10 000 euro i powstał 3 czerwca 2016 r. (dzień wydania towaru i wystawienia faktury). Do przeliczenia przychodu na złote czytelnik powinien zastosować średni kurs euro ogłoszony przez Narodowy Bank Polski 2 czerwca 2016 r. (tj. ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień uzyskania przychodu), który wynosił 4,3944. Przychód w przeliczeniu na złote wyniesie zatem 43 944 zł (4,3944x 10 000 euro).

Uwaga! Przychód ze sprzedaży bluzek męskich podatnik powinien wpisać w kolumnie 7 podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jak czytamy w objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów: „(...) Kolumna 7 jest przeznaczona do wpisywania przychodów ze sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i sprzedaży usług.(...)" >patrz wzór zapisu.

Uwaga na różnice kursowe

Na marginesie należy wskazać, że podatnik powinien jeszcze pamiętać o rozliczeniu różnic kursowych, jeżeli powstały na tej transakcji i ujęcia ich w podatkowej księdze przychodów i rozchodów po stronie przychodów (dodatnie różnice kursowe) albo kosztów uzyskania przychodów (ujemne różnice kursowe).

Uwaga! Jak czytamy w objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów (...), kolumna 1 jest przeznaczona do wpisania kolejnego numeru zapisów do księgi. Tym samym numerem należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu. (...). W naszym przykładzie podatnik powinien zatem przedmiotową fakturę nr 19/09/2016 oznaczyć numerem kolejnego zapisu do księgi, tj. 34/06/2016 (zakładam, że podatnik stosuje numerację miesięczną).

Autor jest doradcą podatkowym