Zlikwidowanie możliwości amortyzacji mieszkań narusza regułę ochrony praw nabytych wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawnego. Ten argument nie przekonał fiskusa, który w interpretacji stwierdził, że w przyszłym roku przedsiębiorca nie rozliczy już mieszkania w kosztach. Podkreślił też, że skarbówka nie jest od oceny zgodności przepisów z konstytucją.

Zmiana reguł w trakcie gry

Przypomnijmy, że Polski Ład zakazał amortyzacji mieszkań i domów, przez co przedsiębiorcy nie będą mogli od 2023 r. rozliczać wydatków na ich nabycie w podatkowych kosztach. Kilkakrotnie na łamach „Rzeczpospolitej" pisaliśmy, że jest to zmiana reguł w trakcie gry. Zakaz amortyzacji dotyka bowiem także tych przedsiębiorców, którzy już wcześniej zainwestowali w zakup mieszkalnych nieruchomości i zakładali w biznesowych planach, że będą mogli je w całości rozliczyć w kosztach.

Takich argumentów użył też przedsiębiorca, który w ostatnich kilku latach kupił cztery budynki mieszkalne. Wprowadził je do firmowej ewidencji środków trwałych i rozpoczął amortyzację. Uważa, że może ją kontynuować i rozliczać wydatki na nabycie budynków aż do pełnego ich zamortyzowania. – Odmienne stanowisko stałoby w sprzeczności z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi, tj. zasadą ochrony interesów w toku oraz ochrony praw nabytych – pisze przedsiębiorca we wniosku o interpretację.

Powołuje się na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, z którego wynika, że sytuacja prawna podmiotów dotkniętych nową regulacją powinna być poddana takim przepisom przejściowym, by podmioty te mogły dokończyć swoje przedsięwzięcia podjęte na podstawie wcześniejszych przepisów w uzasadnionym przeświadczeniu, że przepisy te są i pozostaną stabilne.

Przedsiębiorca cytuje także opinię Biura Legislacyjnego Senatu, które analizując Polski Ład, sugerowało, że ograniczenie amortyzacji jest niezgodne z konstytucją.

Fiskus nie jest od konstytucji

Fiskusa to nie wzruszyło. Podkreślił, że wykładnia językowa nowych przepisów nie budzi wątpliwości – od 2023 r. nie będzie można amortyzować domów i mieszkań. Natomiast kontrola zgodności z aktami prawnymi wyższego rzędu należy do TK, a nie do urzędników, którzy wydają indywidualną interpretację.

Pocieszeniem jest to, że odpisy amortyzacyjne od domów i mieszkań można zaliczać do podatkowych kosztów jeszcze w tym roku. Warunkiem jest, że nieruchomości te zostały nabyte bądź wytworzone przed 1 stycznia 2022 r. (tak stanowi przepis przejściowy Polskiego Ładu). Z interpretacji wynika, że ten warunek jest spełniony.

Numer interpretacji: 0115-KDIT3.4011.32.2022.1.AW

Stracą też wynajmujący

Z Polskiego Ładu wynika, że w 2022 r. po raz ostatni możemy rozliczać najem prywatny (czyli ten, który nie jest działalnością gospodarczą) według skali. W 2023 r. trzeba będzie przejść na ryczałt. To oznacza, że wynajmujący prywatnie nie odliczą już żadnych wydatków, także na nabycie wynajmowanych mieszkań i domów rozliczanych poprzez odpisy amortyzacyjne.

Jeśli jednak wynajmujący jest w 2022 r. na skali, to może jeszcze naliczać koszty, w tym także amortyzować mieszkanie bądź dom. Warunkiem jest, by zostały nabyte lub wytworzone przed 2022 r.

- Przykład: Pan Kowalski kilka lat temu kupił mieszkanie za 200 tys. zł. Od tego czasu je wynajmuje. Do podatkowych kosztów zalicza rocznie, poprzez odpisy amortyzacyjne, 3 tys. zł. Może to zrobić jeszcze w tym roku. W 2023 r. będzie musiał przejść na ryczałt, więc nie odliczy już żadnych kosztów.

Jak rozliczyć mieszkania i domy, które zostaną nabyte w 2022 r.? Polski Ład stanowi, że nie można już ich amortyzować.