Wniosek do łódzkiego urzędu statystycznego

Mam trudności w zaklasyfikowaniu obiektu budowanego do odpowiedniego grupowania PKOB. Co powinien zrobić, aby nie popaść w konflikt z fiskusem?

Organy podatkowe nie są uprawnione do przeprowadzania klasyfikacji statystycznej. Stosownie do zasad metodycznych klasyfikacji statystycznych – na podstawie komunikatu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 24 stycznia 2005 r. sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz Urz GUS nr 1, poz. 11) – zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej.

Klasyfikację obiektów budowlanych zawiera PKOB, wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (DzU nr 112, poz. 1316 ze zm.)

W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania rodzaju prowadzonej działalności, m.in. obiektu budowlanego, zainteresowany podmiot może zwrócić się z wnioskiem do Urzędu Statystycznego w Łodzi, który udziela informacji w zakresie stosowania standardów klasyfikacyjnych.

Pogląd taki podzielają organy podatkowe (por. interpretacje Izby Skarbowej w Katowicach z 6 listopada 2015 r., IBPP2/4512-736/15/RSz; z 24 listopada 2015 r., IBPP2/4512-882/15/WN i z 20 października 2015 r., IBPP2/4512-731/15/ICz oraz interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 16 lipca 2015 r., IPPP3/4512-363/15-2/WH).

W celu przyporządkowania formalnego budynku do grupowania statystycznego podatnik powinien więc wystąpić do Urzędu Statystycznego w Łodzi z wnioskiem o sklasyfikowanie danego obiektu budowlanego według PKOB.

Kiedy stosować PKOB i PKWiU

Towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5 ustawy o VAT, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne (art. 5a ustawy o VAT).

Zatem dla prawidłowego określenia wysokości stawki VAT od czynności, których przedmiotem są poszczególne towary lub usługi, ustawodawca odsyła do klasyfikacji statystycznych wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, powołując symbole Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) lub Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w przepisach dotyczących obniżonych stawek podatku oraz w załącznikach do ustawy (zob. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 25 września 2015 r., IPPP2/4512-692/15-2/MJ).

Wymienione w dziale 11 klasyfikacji budynków

Co to są obiekty budownictwa mieszkaniowego?

Przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania, sklasyfikowane w dziale 11 Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (zob. art. 2 pkt 12 ustawy o VAT).

Ustawa o VAT poprzez podanie klasyfikacji budynków mieszkalnych odwołuje się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, która jest usystematyzowanym wykazem obiektów budowlanych. Dla celów VAT stosuje się zatem przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (DzU nr 112, poz. 1316 ze zm.). Pogląd ten podzielają organy podatkowe (np. interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 grudnia 2015 r., ILPP2/4512-1-672/15-2/JK).

Z objaśnień wstępnych do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych wynika, że:

- Przez obiekty budowlane rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych.

- Budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów.

- Budynki dzielą się na mieszkalne i niemieszkalne.

- Budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. Gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej budynku jest wykorzystywana na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem.

- Budynki niemieszkalne są to obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych. W przypadku, gdy co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest do celów mieszkalnych, budynek klasyfikowany jest jako budynek mieszkalny.

Dział 11 PKOB obejmuje trzy grupy budynków:

- Budynki mieszkalne jednorodzinne – grupa 111,

- Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe – grupa 112,

- Budynki zbiorowego zamieszkania – grupa 113.

W celu zastosowania prawidłowej stawki niezbędne jest zatem określenie, czy dany obiekt jest obiektem wymienionym w art. 2 pkt 12 ustawy o VAT i jakie spełnia funkcje – mieszkalne czy użytkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 grudnia 2015 r., ILPP5/4512-1-227/15-2/AK; interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 24 listopada 2015 r., IBPP2/4512-882/15/WN).

Definiując obiekty budownictwa mieszkaniowego organy podatkowe posiłkują się także uregulowaniami prawa budowlanego (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 6 listopada 2015 r., IBPP2/4512-736/15/RSz; interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 5 maja 2015 r., IPTPP2/4512-138/15-2/AJB), które definiuje:

- obiekt budowlany – jako budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych (zob. art. 3 pkt 1 prawa budowlanego)

- budynek – jako obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach (zob. art. 3 pkt 2 prawa budowlanego).

Nie ma ustawowych definicji

Jak rozumieć użyte w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT pojęcia dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy?

Stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2 ustawy o VAT (czyli 8 proc.), stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (art. 41 ust. 12 ustawy o VAT).

Z preferencyjnej stawki podatku na podstawie ww. artykułu mogą korzystać tylko czynności wymienione w tym przepisie, wykonywane w obiektach budowlanych zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęć wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, dlatego w tym zakresie należy odwołać się do rozumienia tych terminów przyjętego w języku potocznym. Pogląd ten podzielają organy podatkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 grudnia 2015 r., ILPP5/4512-1-227/15-2/AK; interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 października 2015 r., ITPP1/4512-835/15/MN).

Z znaczeniu potocznym:

- „budowa" oznacza m.in. wznoszenie budowli, budowanie;

- „modernizacja" oznacza unowocześnienie i usprawnienie czegoś;

- „przebudowa" oznacza zmianę istniejącego stanu czegoś na inny; ulepszenie, poprawienie czegoś;

- „remont" oznacza zespół czynności, w wyniku których przywraca się sprawność, wartość użytkową jakiegoś obiektu, urządzenia;

- „montaż" to składanie, łączenie, ustawianie z poszczególnych części maszyn, urządzeń, budowli; zakładanie instalacji;

- „instalować" oznacza zakładać, montować jakieś urządzenia techniczne.

Organy podatkowe przy definiowaniu tych pojęć odwołują się także do prawa budowlanego (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 października 2015 r., ILPP3/4512-1-181/15-2/NF), gdzie:

- budowa – to wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu budowlanego (zob. art. 3 pkt 6 prawa budowlanego);

- roboty budowlane – oznaczają budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego (zob. art. 3 pkt 7 prawa budowlanego);

- przebudowa to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego (zob. art. 3 pkt 7 prawa budowlanego)

- remont to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym (zob. art. 3 pkt 8 prawa budowlanego).

Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

Co obejmuje termomodernizacja

Ustawa o VAT i prawo budowlane nie definiują termomodernizacji obiektu budowlanego. Stosownie do art. 2 pkt 2 ustawy z 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 712 ze zm.) przedsięwzięcia termomodernizacyjne oznaczają przedsięwzięcia, których przedmiotem jest:

a) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych;

b) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków;

c) wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a,

d) całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Organy podatkowe wskazują, że co prawda ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów ma inny kontekst normatywny niż ustawa o VAT, ale skoro ustawodawca zdefiniował okręślone pojęcie w systemie prawnym, to nie ma podstaw do tego, aby odrzucać istniejącą definicję i tworzyć nową. Definiując pojęcie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego ustawodawca kierował się wyłącznie efektem, jaki ma zostać osiągnięty w wyniku tego przedsięwzięcia. Zaniechał nawet przykładowego wymienienia rodzajów prac, jakie mieszczą się w pojęciu tego przedsięwzięcia. Definicja określająca przedsięwzięcie termomodernizacyjne, wyłącznie na podstawie celu, jaki ma zostać osiągnięty, jest usprawiedliwiona zarówno na gruncie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, jak i ustawy o VAT (por. interpretację Izby Skarbowej w Łodzi z 24 listopada 2015 r., IPTPP3/4512-451/15-4/BM i interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 6 listopada 2015 r., IBPP2/4512-736/15/RSz).

Uwaga! Aby możliwe było zastosowanie 8-proc. stawki VAT, budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja i przebudowa powinny dotyczyć elementów konstrukcyjnych obiektów lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 6 listopada 2015 r., IBPP2/4512-736/15/RSz; interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 15 września 2015 r., IBPP2/4512-585/15/JJ).