Zamierzam otworzyć działalność w zakresie robót budowlanych i wybrać, jako mały podatnik, metodę kasową rozliczenia VAT. Usługi będę wykonywał na rzecz jednego kontrahenta (podatnik VAT czynny) i obawiam się o terminowość otrzymywanego wynagrodzenia. Czy w stosunku do wykonanych przeze mnie robót budowlanych obowiązek podatkowy mogę rozliczać metodą kasową? – pyta czytelnik.

Stosownie do art. 21 ust. 1 ustawy o VAT mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do realizowanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje w dniu:

- otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,

- otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1

- po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę.

Otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Stosownie do art. 104 ust. 1 ustawy o VAT, ww. zasady stosuje się również do podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, kwoty 1 200 000 zł. Dotyczy to także podatników świadczących usługi budowlane.

Uwaga! Zgodnie z art. 21 ust. 6 ustawy o VAT, przepis art. 21 ust. 1 ustawy o VAT:

1) nie narusza przepisów art. 19a ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o VAT;

2) nie ma zastosowania do dostawy towarów, o któ- rej mowa w art. 20 ust. 1–4 i art. 20a ustawy o VAT.

Zastrzeżenia te nie dotyczą zatem robót budowlanych.

Nie ma zatem przeszkód, aby czytelnik – jeśli jest małym podatnikiem – rozliczał obowiązek podatkowy z tytułu robót budowlanych na rzecz kontrahenta będącego podatnikiem VAT czynnym według metody kasowej, tj. z chwilą otrzymania zapłaty lub jej części. Jednak warunkiem stosowania metody kasowej jest uprzednie zawiadomienie urzędu skarbowego. Wystawienie faktury (lub upływ 30. dnia od wykonania usługi budowlanej, jeżeli faktura nie zostałaby w tym terminie wystawiona) nie ma dla czytelnika znaczenia.

Osoba prowadząca działalność budowlaną jest małym podatnikiem, zgodnie z art. 2 pkt 25 lit. a ustawy o VAT, jeśli wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła u niej w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. Kwoty wyrażone w euro przelicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. W 2016 r. jest to kwota 5 092 000 zł.

Przykład

Prace budowlane na rzecz firmy X (podatnik VAT czynny) zostały wykonane przez małego podatnika rozliczającego się metodą kasową 30 marca 2016 r. Faktura dokumentująca ich wykonanie zostanie wystawiona 21 kwietnia 2016 r., a zapłatę wykonawca otrzyma: - 28 kwietnia 2016 r. – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania zapłaty, tj. 28 kwietnia 2016 r.

- 15 czerwca 2016 r. – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zapłaty, tj. 15 czerwca 2016 r.

- 17 listopada 2016 r. – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zapłaty, tzn. 17 listopada 2016 r.

Jeżeli nabywca, firma X, nie byłaby podatnikiem VAT czynnym, lecz korzystała ze zwolnienia z VAT, to obowiązek podatkowy powstałby już 27 września 2016 r., tj. z chwilą upływu 180. dnia od wykonania usług budowlanych. To samo dotyczyłoby przypadku, gdyby usługi te były wykonane na rzecz osoby indywidualnej.

Uwaga! Faktury dokumentujące roboty budowlane wystawione przez podatnika, który wybrał kasową metodę rozliczeń, obowiązkowo powinny zawierać wyrazy „metoda kasowa" (stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT).