Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 8 grudnia 2015 r. (I SA/Kr 1267/15).

Spółka nabywa na terytorium kraju wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą (m.in. oleje smarowe) od podmiotu, który nabył te wyroby od podatnika akcyzy. Następnie spółka dokonuje dostawy wewnątrzwspólnotowej tych wyrobów. Spółka jest zatem trzecim podmiotem uczestniczącym w następujących po sobie transakcjach. Spółka jest w stanie odtworzyć przebieg transakcji oraz przedstawić dokumenty wymagane do otrzymania zwrotu akcyzy.

Spółka zwróciła się do ministra finansów z pytaniem, czy przysługuje jej prawo do zwrotu akcyzy. Sama uważała, że jest uprawniona do uzyskania takiego zwrotu, ponieważ w przepisach krajowych nieprawidłowo implementowano Dyrektywę 2008/118/WE, w rezultacie czego możliwe jest powoływanie się na bezpośrednie stosowanie przepisów unijnych. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał to stanowisko za nieprawidłowe (IBPP4/4513-13/15/BP). Zdaniem organu implementacja przepisów była prawidłowa, a z wymienionej Dyrektywy nie wynika, że państwa członkowskie nie mogą unormować przedmiotowej kwestii tak jak to uczyniono w ustawie o podatku akcyzowym. Tym bardziej że ograniczenie kręgu podmiotów, które mogą ubiegać się o zwrot akcyzy, ma umożliwiać skuteczną weryfikację zasadności wniosków o zwrot akcyzy i zapobiegać nadużyciom w tym zakresie. Skład orzekający WSA w Krakowie postanowił przyjąć stanowisko zgodne z linią orzeczniczą, która mówi, że implementacja Dyrektywy została przeprowadzona prawidłowo. W opisanych okolicznościach spółce nie przysługuje więc zwrot akcyzy.

—Maciej Letkiewicz, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Andrzej Szudy, konsultant w krakowskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Wyrok WSA w Krakowie jest przejawem rygorystycznego podejścia polskich sądów administracyjnych do kwestii zwrotu akcyzy zapłaconej od wyrobów będących przedmiotem dostawy wewnątrzwspólnotowej.

Polska ustawa o podatku akcyzowym zawęża katalog podmiotów uprawnionych do otrzymania takiego zwrotu wyłącznie do podatnika akcyzy oraz podmiotu, który nabył wyroby od podatnika akcyzy. Przy czym dopuszczalność wprowadzenia tego ograniczenia budzi pewne wątpliwości co do zgodności z prawem unijnym, w szczególności z postanowieniami dyrektywy 2008/118/WE odnośnie do jednofazowości opodatkowania akcyzą oraz zapobiegania ewentualnym przypadkom nadużyć podatkowych.

Dyrektywa nie przewiduje żadnych ograniczeń uzależniających możliwość otrzymania zwrotu akcyzy od rodzaju podmiotu, od którego nastąpiło nabycie wyrobu akcyzowego będącego przedmiotem dostawy wewnątrzwspólnotowej. Co więcej, z przepisów dyrektywy oraz motywów jej preambuły jednoznacznie wynika, że nadrzędnym celem prawodawcy unijnego było ustanowienie zasady jednokrotnego poboru podatku akcyzowego w miejscu konsumpcji wyrobu akcyzowego, która to zasada jest w tym przypadku realizowana przez zwrot pierwotnie zapłaconego podatku. Jednocześnie wydaje się, że odgórne zawężenie katalogu podmiotów uprawnionych do otrzymania zwrotu akcyzy nie jest niezbędne dla zapobieżenia ewentualnym nadużyciom w tym zakresie, gdyż pomimo tego, iż w przedmiotowej sprawie spółka była kolejnym podmiotem uczestniczącym w łańcuchu, możliwe było odtworzenie przebiegu schematu transakcji oraz weryfikacja stosowanych dokumentów. Dlatego wprowadzone przez polskiego ustawodawcę ograniczenie budzi pewne wątpliwości co do zgodności z regulacją unijną, gdyż w myśl orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej państwa członkowskie są zobligowane m.in. do niewprowadzania ograniczeń w korzystaniu z uprawnień wynikających z przepisów unijnych, jeśli w sposób obiektywny nie wskazano, że takie ograniczenia mają służyć przeciwdziałaniu nadużyciom.

Warto mieć na uwadze, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 stycznia 2014 r. (I FSK 231/13) stwierdził, iż ograniczenie kręgu podmiotów uprawnionych do uzyskania zwrotu akcyzy jest niezgodne z przepisami unijnymi. Dlatego też trudno jest przyznać słuszność komentowanemu wyrokowi WSA w Krakowie i należy mieć nadzieję, że zaprezentowane podejście nie będzie powielane w innych sprawach.