1 stycznia weszły w życie liczne nowelizacje dotyczące prawie wszystkich podatków. Wśród tych zmian warto zwrócić uwagę na istotne ułatwienie w PIT oraz w CIT. Polega ono na wyeliminowaniu z porządku prawnego art. 24d ustawy o PIT (art 15b ustawy o CIT), które nakazywały konieczność zmniejszania kosztów uzyskania przychodów w przypadku nieopłacenia faktur.
Zgodnie z tymi przepisami w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku) i jej nieuregulowania w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności bądź odpowiednio 90 dni od daty zaliczenia kwoty do kosztów (w przypadku terminu zapłaty dłuższego niż 60 dni) podatnik był obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów. Uchylenie tych przepisów niewątpliwie jest ułatwieniem dla przedsiębiorców zarówno w zakresie zmniejszenia obowiązków o charakterze ewidencyjno-księgowym, jak i – co szczególnie istotne – w obszarze finansowym. Zdarzały się bowiem sytuacje, w których przedsiębiorca tracił płynność finansową i nie regulował swoich zobowiązań na skutek nieotrzymania zapłaty za dostarczane kontrahentowi towary lub usługi. W efekcie musiał zmniejszyć koszty przy jednoczesnym braku możliwości obniżenia przychodów. Stąd będący w trudnej sytuacji podmiot gospodarczy często osiągał pozorne, sztucznie podwyższone dochody.
Wielu przedsiębiorców zadaje jednak pytanie o sposób postępowania w odniesieniu do tych kosztów, które na podstawie obowiązujących do końca ubiegłego roku przepisów zostały zmniejszone na skutek braku zapłaty. Wątpliwości budzi tutaj zwłaszcza prawo do ponownego zwiększenia kosztów, w przypadku gdy zapłata np. za zaległe faktury nastąpi dopiero w roku 2016 lub nawet później. Odpowiedzi w tym zakresie należy poszukiwać w ustawie wprowadzającej omawianą nowelizację. Mianowicie przewiduje ona rozwiązanie o charakterze przejściowym, zgodnie z którym do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej (przed 1 stycznia 2016 r.) na podstawie art. 24d ustawy o PIT zmniejszyli koszty uzyskania przychodów albo zwiększyli przychody, stosuje się art. 24d ustawy o PIT, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej omawiane przepisy, w zakresie możliwości zwiększenia kosztów uzyskania przychodów. Identyczne rozwiązanie o charakterze przejściowym przewidziane zostało także dla podatników CIT, a więc tych, którzy skorygowali koszty na podstawie art. 15b ustawy o CIT.
Oznacza to zatem, że chociaż przepisy mówiące o obowiązku korekty kosztów z powodu braku zapłaty już nie obowiązują, to jednak podatnicy, którzy w poprzednich latach zmniejszyli koszty (zwiększyli przychody), mogą te regulacje stosować także w roku 2016, ale – co szczególnie istotne – wyłącznie w zakresie zwiększenia kosztów uzyskania przychodów.
Przykład
Z powodu braku zapłaty podatnik musiał w 2015 r. zmniejszyć koszty uzyskania przychodów. Jeżeli podatnik w roku 2016 ureguluje zaległe zobowiązania, to będzie miał prawo do zwiększenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę uprzedniego zmniejszenia w tym miesiącu roku 2016, w którym nastąpi zapłata.
Autor jest doradcą podatkowym
