Deklaracji PIT-6/PIT-6L nie trzeba już składać do końca listopada

Kolejny rok przynosi jak zawsze wiele zmian w systemie podatkowym. Na niektóre z nich warto zwrócić uwagę już wcześniej, ponieważ pomimo że nowelizacje przepisów podatkowych będą obowiązywać od 1 stycznia przyszłego roku, to niektóre z nich mają znaczący wpływ na obowiązki podatników w roku poprzedzającym. Taka właśnie sytuacja spotyka podatników podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzących tzw. działy specjalne produkcji rolnej. Podatnicy ci byli obowiązani składać w terminie do 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy urzędowi skarbowemu deklaracje według ustalonego wzoru o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku następnym (art. 43 ust. 1 ustawy o PIT). Składali oni tę deklarację na druku PIT-6/PIT-6L. Obowiązkiem złożenia tej deklaracji dotychczas objęci byli zarówno ci podatnicy, u których dochód z prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej ustalany był na podstawie norm szacunkowych, jak i ci, którzy dochód ustalali na podstawie prowadzonych ksiąg.

W zakresie opodatkowania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej istnieją według regulacji ustawy o PIT dwa sposoby ustalania dochodu.

1. Zasadą jest, że za dochód z działów produkcji rolnej uznaje się różnicę pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększoną o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszoną o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego.

2. Jeżeli jednak podatnik nie prowadzi ksiąg, to dochód ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej (stosownie do wskaźników określonych w załączniku nr 2 do ustawy o PIT).

Ważny przepis przejściowy

Czy do 30 listopada 2015 r. należy składać deklarację PIT-6/PIT-6L na rok 2016?

Nie.

Dotychczas podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej składali w urzędzie skarbowym druk PIT-6/PIT-6L na kolejny rok podatkowy w terminie do 30 listopada roku poprzedzającego. Jednak od 1 stycznia 2016 r. zasada ta już nie obowiązuje. Zmiana ta została wprowadzona ustawą z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw DzU z 2015 r., poz. 699 (dalej: nowelizacja). Według znowelizowanego art. 43 ust. 1 ustawy o PIT podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej (określonych w załączniku nr 2 do ustawy), są obowiązani składać w terminie do 20 stycznia roku podatkowego urzędowi skarbowemu deklarację według ustalonego wzoru o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym. Powstaje zatem pytanie, czy w stosunku do opodatkowania omawianych dochodów w roku 2016 obowiązywać będą dotychczasowe reguły, nakazujące podatnikom złożenie PIT- 6/PIT-6L w terminie do 30 listopada 2015 r., czy może właściwe będzie stosowanie nowej regulacji, czyli wchodzącego w życie od 1 stycznia 2016 r. art. 43 ust. 1, zgodnie z którym podatnicy opodatkowujący dochody z działów specjalnych produkcji rolnej na podstawie norm szacunkowych składają deklarację na podatek dochodowy w terminie do 20 stycznia roku podatkowego. Aby udzielić odpowiedzi na to pytanie, należy się odwołać do przepisu przejściowego, czyli art. 6 nowelizacji. Wskazuje on jednoznacznie, że podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej w 2016 r. ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, deklarację na rok 2016 złożą w terminie do 20 stycznia 2016 r. Oznacza to zatem, że w terminie do 30 listopada 2015 r. podatnicy opodatkowujący dochody z działów specjalnych produkcji rolnej według norm szacunkowych nie składają deklaracji PIT-6/PIT-6L. Złożą oni bowiem deklarację w terminie do 20 stycznia przyszłego roku, a więc już na nowych zasadach.

Nowe zasady dla prowadzących działy specjalne

Których podatników dotyczy zmiana w składaniu deklaracji PIT-6/PIT-6L?

Nowelizacja przepisów w pierwszej kolejności obejmuje podatników osiągających dochody z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowujących swoje dochody przy zastosowaniu tzw. norm szacunkowych.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 3 i 3a ustawy o PIT działy specjalne produkcji rolnej to uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin in vitro, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym. Nie uznaje się jednak za prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej upraw, hodowli lub innych ww. czynności, jeżeli są one prowadzone w rozmiarze nieprzekraczającym wielkości szczegółowo określonych w załączniku nr 2 do ustawy.

Przykład

Nie stanowi działów specjalnych produkcji rolnej chów drobiu rzeźnego do 100 sztuk. Działem specjalnym produkcji rolnej nie jest także uprawa w szklarniach nieogrzewanych do 25 mkw.

Obowiązek złożenia nowej deklaracji PIT-6 będzie więc dotyczył wyłącznie podatników spełniających łącznie poniższe warunki:

- prowadzą działalność kwalifikowaną zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o PIT jako prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej,

- rozmiar działalności przekracza wartości wskazane w załączniku nr 2 do ustawy o PIT wartości oraz

- dochód z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych.

Prowadzący księgi będą mieli mniej obowiązków

Czy zmiany dotyczą podatników ustalających dochód na podstawie ksiąg?

Tak.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o PIT w jego obecnym brzmieniu, obowiązek złożenia dotychczasowej deklaracji PIT-6/PIT-6L obejmował wszystkich podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej. Tak więc formularz ten składali zarówno podatnicy, którzy ustalali dochód na podstawie norm szacunkowych, jak i ci, dla których podstawę opodatkowania stanowił dochód ustalony na podstawie prowadzonych ksiąg. Dodatkowo podatnicy prowadzący księgi składali w treści deklaracji PIT-6/PIT-6L oświadczenie o wysokości przewidywanego dochodu w roku następnym, czego wymagał art. 43 ust. 2 ustawy o PIT. Na skutek wprowadzonej zmiany w przepisach obowiązek złożenia deklaracji został istotnie zawężony również w zakresie podmiotowym. Zgodnie bowiem ze znowelizowanym art. 43 ust. 1 ustawy o PIT deklarację o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym będą składać wyłącznie podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu. Co więcej, uchylony został także art. 43 ust. 2 ustawy o PIT, co oznacza że z zakresu obowiązków podatnika prowadzącego działy specjalne produkcji rolnej, który ustala swoje dochody na podstawie prowadzonych ksiąg, wyłączony został obowiązek składania deklaracji o wysokości przewidywanego dochodu w roku następnym. W efekcie podatnicy tacy nie składają już deklaracji na rok 2016, co potwierdza również opublikowany na stronach Ministerstwa Finansów komunikat wskazujący na nowy termin i zasady składania deklaracji.

Będzie nowy formularz

Czy będzie obowiązywał nowy druk formularza?

Tak.

W związku ze zmianami przepisów dotychczasowe formularze PIT-6/PIT-6L przestają być aktualne. Były one bowiem stosowane zarówno przez podatników opłacających podatek dochodowy od dochodu ustalanego na podstawie norm szacunkowych, jak i przez podatników ustalających dochód na podstawie prowadzonych ksiąg. Złożenie tego formularza miało skutki dla obu grup podatników. Na podstawie danych zamieszczonych w tym formularzu naczelnik urzędu skarbowego wydawał decyzję, w której ustalana była wartość zaliczek na podatek dochodowy na dany rok podatkowy. Trzeba dodać, że podatnicy ustalający dochody na podstawie ksiąg (podatkowa księga przychodów i rozchodów, księgi rachunkowe) uprawnieni są do opodatkowania uzyskiwanych dochodów z zastosowaniem jednolitej stawki podatku w wysokości 19 proc., a więc według reguł wskazanych w art. 30c ustawy o PIT. Składali oni formularz oznaczony jako PIT- 6L. W znowelizowanym porządku prawnym podatnicy ustalający dochody na podstawie prowadzonych ksiąg nie będą już składać tej deklaracji. Jak wynika z treści komunikatu Ministerstwa Finansów, na rok 2016 opracowany zostanie nowy wzór formularza PIT-6, który będą składać wyłącznie podatnicy ustalający dochód z działów specjalnych produkcji rolnej na podstawie norm szacunkowych.

Zaliczki według ogólnych zasad

Jak będą płacić zaliczki podatnicy ustalający dochód na podstawie ksiąg?

Do tej pory podatnicy osiągający dochody z działów specjalnych produkcji rolnej, którzy ustalali dochód na podstawie prowadzonych ksiąg, płacili zaliczki na podatek dochodowy w wysokości ustalonej decyzją właściwego naczelnika urzędu skarbowego. W roku 2016, skoro już nie będą składali dotychczasowej deklaracji PIT-6/PIT-6L, nie będzie też w stosunku do nich wydawana taka decyzja. Będą ustalali wartość zaliczek na podatek dochodowy na zasadach ogólnych, co w praktyce oznacza, że zaliczki te będą płacone w sposób tożsamy z zaliczkami płaconymi przez osoby prowadzące działalność gospodarczą. Potwierdza to wprowadzany do porządku prawnego od 1 stycznia 2016 r. art. 44 ust. 14 ustawy o PIT, zgodnie z którym do podatników prowadzących działy specjalne produkcji rolnej i ustalających dochód na podstawie prowadzonych ksiąg stosuje się przepisy art. 44 ust. 3, 3f–3i, 6 oraz 6b–6i tej ustawy. Oznacza to zatem, że podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej, którzy ustalają dochód na podstawie prowadzonych ksiąg, w roku 2016 będą mogli płacić zaliczki:

- na zasadach ogólnych, tj. w formie miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy (art. 44 ust. 3 ustawy o PIT),

- na zasadach ogólnych właściwych dla podatku liniowego, tj. w formie zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy (art. 44 ust. 3f ustawy o PIT) w przypadku podatników opodatkowanych tą metodą,

- w formie szczególnej, czyli w formie kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy, która jest dostępna zarówno dla podatników opłacających podatek dochodowy na zasadach ogólnych (skala podatkowa), jak i według jednolitej stawki podatku (podatek liniowy) – art. 44 ust. 3g–3i, spełniających wyrażone wskazanymi przepisami warunki,

- w formie szczególnej, tj. płaconych miesięcznie zaliczek uproszczonych na zasadach wskazanych w art. 44 ust. 6b–6i, oczywiście jeżeli spełnione zostaną warunki stosowania tej formy opłacania zaliczek.

Wysokie przychody obligują do prowadzenia ksiąg

Jakie warunki trzeba spełnić, aby ustalać dochód na podstawie ksiąg?

Obecnie przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się według zasad określonych w art. 14 (przychód z działalności gospodarczej), jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody (obecnie art. 15 ustawy o PIT). W takim przypadku ma także obowiązek zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego o zamiarze założenia ksiąg, w których wykazywane są przychody. Tym samym w obecnym stanie prawnym prowadzenie ksiąg przez podatników uzyskujących dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ma charakter dobrowolny, co potwierdza art. 15, art. 24 ust. 4 oraz art. 24a ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT. Pogląd ten został potwierdzony przez NSA w uchwale z 17 stycznia 2011 r. (II FPS 2/10).

Od 1 stycznia 2016 r. zacznie obowiązywać nowy art. 15 ust. 2 ustawy o PIT, zgodnie z którym w przypadku gdy obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych wynika z przepisów o rachunkowości, to przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych według zasad właściwych dla ustalania przychodu z działalności gospodarczej (art. 14 ustawy o PIT). Przy czym w takim przypadku podatnik nie ma obowiązku zawiadamiania właściwego urzędu skarbowego o założeniu ksiąg. A zatem od przyszłego roku dobrowolnie będą ustalać wartość osiąganych przychodów na podstawie prowadzonych ksiąg tylko ci podatnicy, którzy nie są obowiązani do prowadzenia ksiąg na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Podatnicy, których przychody przekroczą w poprzednim roku równowartość 1 200 000 euro (limit obligatoryjnego prowadzenia ksiąg rachunkowych), będą natomiast obowiązkowo prowadzili księgi rachunkowe, ponieważ obowiązek taki wyniknie z postanowień ustawy o rachunkowości, a tym samym będą ustalali dochód na podstawie prowadzonych ksiąg.

Marek Piotrowski, doradca podatkowy