Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 16 października 2014 r. (ITTP1/443-905/14/DM).
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą w zakresie produkcji farb i lakierów wystąpił do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie VAT. We wniosku wskazał, że w przyszłości zamierza zawrzeć umowę licencyjną z kontrahentem, uprawniającą go do odpłatnego wykorzystywania znaku towarowego tego kontrahenta na potrzeby swojej działalności gospodarczej. Usługa udzielenia licencji na korzystanie ze znaku towarowego będzie udokumentowana fakturą. Podatnik będzie więc posiadać wobec kontrahenta zobowiązanie wynikające z zawartej umowy licencyjnej oraz faktury. Niezależnie od tego podatnik może zawrzeć z kontrahentem umowę pożyczki. Kwota pożyczki każdorazowo byłaby nie niższa niż wysokość opłaty licencyjnej należnej kontrahentowi z tytułu umowy licencyjnej.
We wniosku podatnik wskazał, że może zaistnieć sytuacja, w której pomimo zobowiązania do wypłaty kwoty pożyczki kontrahent nie zdąży zwrócić jej podatnikowi przed powstaniem wierzytelności z tytułu opłaty licencyjnej. Dojdzie wówczas do potrącenia zobowiązania podatnika z tytułu opłaty licencyjnej z zobowiązaniem kontrahenta z tytułu pożyczki. Takie potrącenie nastąpiłoby przed upływem 150 dni, licząc od dnia upływu terminu płatności wynikającego z faktury dokumentującej opłatę licencyjną za znak towarowy. Zgodnie z regulacjami kodeksu cywilnego na skutek potrącenia wzajemnych wierzytelności podatnik wywiąże się z zobowiązania do zapłaty na rzecz kontrahenta opłaty licencyjnej, a kontrahent wywiąże się z zobowiązania z tytułu pożyczki, co z kolei będzie skutkować zobowiązaniem podatnika do zwrotu kontrahentowi pozostałej po potrąceniu kwoty pożyczki wraz z przewidzianym oprocentowaniem.
Zdaniem podatnika opisane potrącenie należności będzie stanowiło formę uregulowania zobowiązania zgodnie z art. 89b ustawy o VAT. Podatnik nie będzie więc zobowiązany do korekty VAT naliczonego z faktury dokumentującej opłatę licencyjną po upływie 150 dni od daty terminu płatności tej faktury.
Organ uznał stanowisko podatnika za prawidłowe. Wskazał, że potrącenie zobowiązania z tytułu opłaty licencyjnej z należnością z tytułu pożyczki będzie formą uregulowania zobowiązania zgodnie z przepisami o VAT. Potrącenie wzajemnych i wymagalnych wierzytelności nie spowoduje więc wystąpienia obowiązku skorygowania przez podatnika podatku naliczonego na podstawie art. 89b ustawy o VAT, jeżeli potrącenie to jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa cywilnego.
Komentarz eksperta
Rafał Kacprowski, konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Zgodnie z art. 89b ustawy o VAT w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności (określonego w umowie lub na fakturze) dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury. Podatnik (dłużnik) powinien dokonać tej korekty w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Wątpliwości interpretacyjne w powołanym przepisie może budzić wyrażenie „nieuregulowanie należności". Nasuwa się wątpliwość, czy nieuregulowanie należności wynikającej z faktury należy rozumieć ściśle, jako brak zapłaty, czy może brak jakiegokolwiek działania dłużnika w celu zaspokojenia wierzytelności względem wierzyciela. Zgodnie z definicją słownikową wyraz „uregulowanie" należy rozumieć jako znalezienie rozstrzygnięcia jakiegoś problemu lub uiszczenie jakiejś należności (sjp.pwn.pl). W komentowanej interpretacji organ podatkowy słusznie zauważył więc, że pojęcie to jest szersze niż „zapłata należności". Poprzez uregulowanie należności należy więc rozumieć każde działanie dłużnika (dopuszczalne prawem) w celu zaspokojenia wierzytelności.
W komentowanej interpretacji uregulowanie należności można rozumieć jako potrącenie wzajemnych zobowiązań. Zgodnie z praktyką organów podatkowych brak obowiązku korekty podatku naliczonego na podstawie art. 89b ustawy o VAT zachodzi m.in. również w przypadku zaspokojenia wierzytelności poprzez świadczenie zamienne (datio in solutum), przymusowego ściągnięcia należności w drodze egzekucji, konwersji należności (długu) na akcje dłużnika, spłatę należności przez ubezpieczyciela (w ramach ubezpieczenia) bądź faktora (por. m.in. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 26 września 2013 r., IPPP2/443-651/13-2/KG).
