Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 października 2014 r. (ITPB1/415-886/14/MW).
Z wnioskiem o interpretację wystąpił czynny podatnik VAT, świadczący usługi w zakresie edukacji (pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane), polegające na organizacji między innymi warsztatów i szkoleń kulinarnych. W celu uatrakcyjnienia swojej oferty sprzedażowej podatnik wprowadził sprzedaż kart upominkowych (tzw. voucherów), tj. dokumentów opatrzonych unikalnym kodem, o określonym nominale i terminie ważności, uprawniających klientów do bezgotówkowego skorzystania z oferowanych usług. Otrzymanie karty upominkowej następuje w zamian za przekazanie środków pieniężnych na rzecz wnioskodawcy w kwocie stanowiącej jej równowartość.
Podatnik spytał, kiedy powstaje przychód z tytułu sprzedaży vouchera i czy jest to moment odpłatnego wydania karty, czy może data wykonania usługi przez wnioskodawcę (ewentualnie ostatni dzień okresu rozliczeniowego, w którym upływa termin ważności karty). Wątpliwości po stronie wnioskodawcy wzbudzało m.in. to, że w chwili wydania vouchera strony nie wiedzą, czy i na jakie szkolenie klient się zapisze i czy w związku z tym zrealizuje płatność posiadanym voucherem. Ponadto, jak zaznaczył wnioskodawca, gdy termin ważności vouchera mija, klient nie otrzymuje za niego zwrotu gotówki. Zdaniem wnioskodawcy, ustawa o PIT nie określa szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży kart upominkowych, w związku z czym powinny mieć tu zastosowanie zasady ogólne zawarte w tej ustawie, tj. jej art. 14 ust. 1 i 1c.
W uzasadnieniu wnioskodawca argumentował, że kwota otrzymana z tytułu wydania karty nie jest przychodem podatkowym, gdyż voucher w myśl tych ogólnych przepisów nie jest ani rzeczą, ani prawem majątkowym i co do zasady nie stanowi usługi. Voucher jest niczym innym jak tylko środkiem do otrzymania świadczenia, zatem moment powstania przychodu podatkowego przypada na datę jego realizacji. Z kolei gdy klient nie wykorzysta vouchera, kwota będąca jego równowartością zostaje rozpoznana jako przychód podatkowy w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego.
Organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe, potwierdzając jednocześnie, że voucher nie jest rzeczą ani prawem majątkowym, a także nie mieści się w pojęciu „usługa". Jest jedynie dokumentem, który poświadcza przysługujące jego posiadaczowi uprawnienia, np. do nabycia w oznaczonym terminie pewnego świadczenia (lub zakupu towaru). Tym samym w dacie wydania vouchera nie powstaje po stronie wnioskodawcy przychód podatkowy. Powstanie on dopiero w momencie wykonania przez wnioskodawcę usługi. Organ wskazał również, że skoro przychód podatkowy powinien być rozpoznany w momencie wykonania usługi, to otrzymaną zapłatę za voucher należy traktować jako zaliczkę na poczet późniejszego wykonania usługi. Tego rodzaju przysporzenia są wyłączone z przychodów na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT, w myśl którego do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.
Rafał Tołwiński, menedżer w dziale doradztwa podatkowego EY, w zespole human capital
Kwestia ustalenia momentu powstania przychodu w związku ze sprzedażą voucherów, czy też bonów towarowych budzi wątpliwości podatników już od dłuższego czasu i często staje się przedmiotem zapytań o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych.
Z perspektywy prawa podatkowego, w odniesieniu do transakcji z użyciem szeroko rozumianych voucherów, kluczowe są dwa momenty. Utrzymując kolejność chronologiczną są to odpowiednio: data sprzedaży vouchera i data jego realizacji poprzez wymianę na towar bądź usługę. Organy podatkowe co prawda akcentują, że podatnik otrzymuje przychód w dniu zapłaty za bon towarowy, jednak podkreślają również, że staje się on należny dopiero w momencie realizacji tego bonu.
Rozstrzygnięcia podobne do zawartego w komentowanej interpretacji pojawiały się już wcześniej w orzecznictwie. Warto w tym miejscu przywołać analogiczną argumentację stosowaną przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach dotyczących np. kart prezentowych, które również należą do grupy bonów towarowych i umożliwiają w oznaczonym terminie dokonanie zapłaty za świadczenia zrealizowane w przyszłości, które będą polegały na wydaniu towarów lub wykonaniu usług realizowanych w ramach działalności gospodarczej. Zdaniem organów, samo wydanie (sprzedaż) karty nie jest zatem wydaniem towaru (świadczeniem usługi). Nie jest więc przychodem podatkowym kwota otrzymana w momencie wydania karty. Otrzymaną kwotę należy bowiem traktować jako wpłatę na poczet wydania (nabycia przez klientów) towarów (art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy). Przychód powstanie w momencie wydania artykułów przemysłowych klientom, nie później jednak niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności (art. 14 ust. 1c ustawy). Natomiast w sytuacji, gdy w wyznaczonym terminie obowiązywania ważności karty klient jej nie wykorzysta, to kwota, na którą opiewa karta i która została zapłacona przez nabywającego ją klienta, powinna być rozpoznana jako przychód podatkowy w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego. W tym momencie kwota ta traci charakter wpłaty pobranej na poczet dostaw towaru.
Reasumując, od dłuższego czasu organy podatkowe prezentują jednolite stanowisko w tej sprawie i trudno jest obecnie przewidywać kiedy i czy w ogóle nastąpi zmiana podejścia w tym zakresie. Warto więc je sobie przeanalizować, szczególnie wobec nadchodzącego okresu świątecznego.
