Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 22 maja 2014 r. (IPPB4/443-204/14/PK).

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych. Do tankowania własnych samochodów ciężarowych kupuje hurtową ilość olejów napędowych (za kwotę przekraczającą 50 000 zł miesięcznie), które nabywa i przechowuje we własnych dystrybutorach paliwa. Firma, od której kupuje paliwo, dostarcza podatnikowi aktualne zaświadczenie z urzędu skarbowego o niezaleganiu z podatkami. Podmiot dostarczający paliwo nie jest wymieniony w wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną z tytułu dostawy paliwa. Podatnik zwrócił się do organu podatkowego z wnioskiem o potwierdzenie, że zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach przez dostawcę paliwa jest wystarczającym dowodem, skutkującym tym, że wobec podatnika nie znajdą zastosowania przepisy dotyczące odpowiedzialności solidarnej (podatnik nie będzie zobowiązany do zapłaty VAT za sprzedawcę). Zdaniem podatnika, otrzymując od swego dostawcy paliwa zaświadczenie z urzędu skarbowego o niezaleganiu w podatkach w skali miesiąca, można uznać, że zgodnie z art. 105a ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku od towarów ?i usług będzie on zwolniony z odpowiedzialności solidarnej w VAT.

Organ uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Wskazał, że przepisy ustawy o VAT, ?w szczególności art. 105a ust. 3 i 4 zawierają katalog przesłanek, które umożliwiają wyłączenie z solidarnej odpowiedzialności. Nie wymieniają one takiej okoliczności, jak przedstawienie przez dostawcę aktualnego zaświadczenia ?z urzędu skarbowego o niezaleganiu z podatkami. Zatem otrzymanie przez podatnika takiego zaświadczenia, w ocenie fiskusa, nie będzie skutkowało zwolnieniem z solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania w VAT sprzedawcy.

Komentarz eksperta

Agnieszka ?Fedorowicz, doradca podatkowy, ?starsza konsultantka ?w Dziale Prawnopodatkowym PwC

W przedstawionym powyżej opisie sprawy wątpliwość podatnika dotyczyła tego czy ponosi on odpowiedzialność solidarną za zobowiązania podatkowe VAT dostawcy, jeśli ma od niego zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami. Warto wyjaśnić, że niedawno, bo 1 października 2013 r., weszły w życie przepisy o VAT wprowadzające instytucję odpowiedzialności podatkowej nabywcy ?za zobowiązania podatkowe w podatku od towarów ?i usług sprzedawcy (odpowiedzialność solidarna) ?w obrocie niektórymi wyrobami stalowymi (nieobjętymi mechanizmem odwrotnego obciążenia), paliwami i złotem nieobrobionym. Na podstawie tych przepisów podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy paliw, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę ?dokonaną na rzecz tego podatnika, jeżeli

(i) wartość paliwa nabywana od jednego dostawcy, bez kwoty podatku przekroczyła w danym miesiącu kwotę 50 000 zł, oraz

(ii) w momencie dostawy paliwa, kupujący wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

W celu uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej nabywca powinien wskazać dowody, że pomimo tego, iż okoliczności towarzyszące danej dostawie towarów lub warunki na jakich została ona dokonana odbiegały od okoliczności i warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, ?to nie miały one wpływu na niezapłacenie podatku przez sprzedawcę.

Ponadto przepisy ustawy o VAT zawierają katalog przesłanek, które umożliwiają wyłączenie od stosowania odpowiedzialności podatkowej nabywcy (dla uwolnienia się od odpowiedzialności podatkowej przez nabywcę wystarczy spełnienie jednej z nich). Przykładowo, wyłączenie z solidarnej odpowiedzialności w przypadku zakupu paliwa stosuje się jeżeli:

(a) nabycie to jest dokonywane na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów używanych przez podatników nabywających te towary, do napędu tych pojazdów, lub

(b) powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego dostawy paliwa w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej lub

(c) podatnik wykaże (wskaże dowody), że pomimo tego, iż okoliczności towarzyszące danej dostawie towarów lub warunki na jakich została ona dokonana, odbiegały od okoliczności i warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, ?to nie miało to wpływu na niezapłacenie podatku przez sprzedawcę.

W omawianej sprawie trudno jest się nie zgodzić ?z organem podatkowym, który uznał, że nabywca nie wskazał na żadną z ww. przesłanek. Jak wskazano w uzasadnieniu, w zakresie „wyłączenia się" z solidarnej odpowiedzialności przepisy o VAT zawierają katalog przesłanek, które umożliwiają takie wyłączenie, ale nie wymieniają takiej okoliczności jak przedstawienie przez dostawcę aktualnego zaświadczenia z urzędu skarbowego ?o niezaleganiu z podatkami. Niezależnie od tego, że podatnik nie wskazał wprost na żadną z przesłanek wymienionych enumeratywnie w przepisach, to ?w naszej ocenie dokładniejszej analizie powinna być poddana kwestia „wykazania" przez podatnika, że warunki na jakich została przeprowadzona transakcja nie miały wpływu na niezapłacenie podatku przez sprzedawcę. O ile zaświadczenie ?o niezaleganiu sprzedawcy z podatkami nie zwalnia z solidarnej odpowiedzialności w VAT, o tyle ?w naszej ocenie może ono być istotnym dowodem w trakcie potencjalnego postępowania, że nabywca, działając w dobrej wierze, weryfikował czy podatek jest rozliczany przez sprzedawcę rzetelnie.

Współautorką ?komentarza jest Iwona Młynarska - Morchało doradca podatkowy, starsza konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC