Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 13 maja 2014 r. (I SA/Bd 227/14, I SA/Bd 228/14).

Spółka miała wątpliwość, czy może rozliczać opłatę wstępną, zaliczając ją jednorazowo do kosztów podatkowych ?w dacie jej poniesienia, odrębnie od regulacji rachunkowych, dla których opłata ta rozliczana jest proporcjonalnie przez cały okres trwania umowy. W jej ocenie, wstępną opłatę należy uznać za koszt pośredni spółki, który będzie potrącony w momencie jego poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT. Opłata nie odpowiada żadnemu konkretnemu przychodowi ?z danego okresu, tylko jest warunkiem zawarcia umowy leasingu. Spółka uważa, że dla celów podatkowych nie powinno mieć znaczenia, że opłata wstępna, jako część wartości początkowej środka trwałego, zostanie wprowadzona do ewidencji księgowej i będą od jej wartości dokonywane odpisy amortyzacyjne dla celów bilansowych.

W wydanej interpretacji organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem. Uznał, że sposób rozliczania kosztów dla celów bilansowych powinien znaleźć odzwierciedlenie w sposobie zaliczania wydatków do kosztów dla celów podatkowych. W sytuacji gdy spółka będzie rozliczać opłatę wstępną bilansowo poprzez odpisy amortyzacyjne, to w tym samym czasie powinna ująć ją w kosztach podatkowych. Zdaniem organu przemawia za tym brzmienie art. 15 ust. 4e ustawy o CIT. Wynika z niego jednoznacznie, że ustawodawca uzależnia moment, ?w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodu, od chwili ujęcia go w księgach zgodnie z zasadami ustawy ?o rachunkowości.

Sąd uchylił interpretację, stwierdzając, że wstępna opłata z tytułu zawartej umowy leasingu powinna stanowić dla podatnika koszt podatkowy w momencie jej poniesienia. Rozliczanie opłaty leasingowej dla celów bilansowych nie ma znaczenia przy kwalifikacji kosztów dla celów podatkowych. Ustawodawca nie uzależnia bowiem poniesienia kosztu od przyjętych przez podatnika zasad rachunkowości.

współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Michał ?Piecuch konsultant ?w warszawskim biurze?Deloitte Doradztwo ?Podatkowe sp. z o.o.

W analizowanej sprawie organ podatkowy stanął na stanowisku, że przepisy prawa podatkowego nakazują traktować koszty pośrednie w sposób analogiczny do przepisów prawa bilansowego. Zatem ?w sytuacji, gdy podatnik zgodnie ?z przyjętą polityką rachunkowości zalicza wstępną opłatę leasingową do kosztów uzyskania przychodów nie jednorazowo ?w dacie poniesienia, ale w czasie (poprzez odpisy amortyzacyjne), taki sam sposób rozliczania tego kosztu powinien zostać przyjęty również dla celów podatkowych. ?WSA nie zgodził się z taką interpretacją przepisów, akcentując tym samym autonomiczność przepisów ustawy o CIT ?oraz ustawy o rachunkowości.

Przepisy podatkowe nie wskazują w sposób wyraźny i czytelny, czy bilansowy sposób rozliczania kosztów pośrednich powinien skutkować analogicznym traktowaniem tych kosztów przy ustalaniu podstawy opodatkowania. Z tego powodu zagadnienie to dość często staje się przedmiotem sporu pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. Zgodnie z dominującą praktyką tych ostatnich to właśnie ujęcie ?kosztu stosowane dla celów bilansowych ?(odpis kosztu w ewidencji rachunkowej ?w ciężar kont o charakterze wynikowym) ?jest wyznacznikiem ujęcia kosztu dla celów podatkowych.

W orzecznictwie brakuje jednolitego stanowiska w tym zakresie. Część składów orzekających podziela stanowisko fiskusa, podnosząc, że zasady rachunkowości przyjęte przez podatnika ściśle determinują moment zaliczenia kosztów w ciężar kosztów podatkowych. Tak orzekł przykładowo NSA ?w wyroku z 27 września 2012 r. (II FSK 253/11). Zgodnie z odmiennym stanowiskiem, zaprezentowanym chociażby w wyroku NSA ?z 20 lipca 2012 r. (II FSK 2406/11), brak wyraźnego odwołania w ustawie o CIT do odpowiednich przepisów ustawy o rachunkowości oznacza, że poniesienie kosztu dla celów podatkowych jest niezależne od przyjętej przez podatnika polityki rachunkowości.

Literalne brzmienie przepisów ustawy o CIT może budzić pewne wątpliwości. Wydaje się jednak, że więcej argumentów przemawia ?za słusznością tego drugiego stanowiska, potwierdzonego również w analizowanym orzeczeniu WSA, że przepisy ustawy o CIT ?są autonomiczne względem ustawy ?o rachunkowości, a przyjęta polityka rachunkowości nie powinna wpływać na moment zaliczenia wydatku do kosztów dla celów CIT.