Tak wynika z ustnego uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 stycznia 2014 r. (I FSK 231/13).
Spółka nabyła na terenie Polski paliwo Biodiesel z akcyzą zapłaconą na terenie kraju. Paliwo to miało być przemieszczone na terytorium Austrii. Co istotne, spółka nabyła paliwo od podmiotu, który na wcześniejszym etapie nabył je od podmiotu, który uiścił podatek akcyzowy od tego paliwa. Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy będzie uprawniona, po przemieszczeniu wyrobów akcyzowych na terytorium Austrii, do otrzymania zwrotu akcyzy zapłaconej w Polsce w cenie nabycia paliwa. Zdaniem spółki, pomimo że art. 82 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym nie przewiduje takiej możliwości, ma ona w tej sytuacji prawo do zwrotu akcyzy na podstawie dyrektywy Rady 2008/118/WE (dalej: dyrektywa horyzontalna), gdyż jej postanowienia zostały błędnie implementowane do prawa krajowego. Organ ?w wydanej interpretacji indywidualnej nie zgodził się z tym stanowiskiem i uznał, że spółka nie jest sama podatnikiem akcyzy ani nie nabyła wyrobów od podatnika, zatem zwrot podatku nie będzie jej przysługiwał.
Spółka wniosła skargę do WSA, ?w wyniku której sąd uchylił zaskarżoną interpretację, wskazując na wadliwą implementację dyrektywy horyzontalnej do prawa krajowego. Organ podatkowy wywiódł skargę kasacyjną, która jednak została oddalona.
W ocenie NSA art. 82 ust. 1 pkt 2 ustawy akcyzowej niesłusznie zawęża krąg podmiotów, którym przysługuje prawo do zwrotu akcyzy w przypadku dokonania dostawy wewnąrzwspólnotowej. Dyrektywa horyzontalna nie ogranicza możliwości dokonania zwrotu podatku tylko do sytuacji, kiedy dostawa wewnątrzwspólnotowa jest dokonywana przez podatnika bądź przez podmiot, który nabył wyroby od podatnika. W konsekwencji należy stosować bezpośrednio przepisy dyrektywy horyzontalnej, które w przedmiotowym stanie faktycznym umożliwiają spółce otrzymanie zwrotu akcyzy w związku z dokonaniem dostawy wewnątrzwspólnotowej.
—Jacek Hawrysz, współpracownik Zespołu Zarządzania ?Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Komentarz eksperta
Karol ?Trybulec aplikant radcowski, konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe ?sp. z o.o. ?(biuro w Warszawie)
Na podstawie literalnego brzmienia przepisów krajowych podmiot wywożący wyroby akcyzowe poza terytorium kraju, który nie jest podatnikiem i nie nabył wyrobów od podatnika, nie jest uprawniony do otrzymania zwrotu zapłaconej akcyzy. Oznacza to, że zwrot akcyzy jest możliwy tylko na pierwszym etapie obrotu danym wyrobem akcyzowym. Każdy kolejny pośrednik ?nie jest uprawniony do uzyskania zwrotu. Regulacje krajowe w tym zakresie, ?w zestawieniu z przepisami dyrektywy horyzontalnej, zasadniczo ograniczają katalog podmiotów, które mogą ubiegać się o zwrot zapłaconej w kraju akcyzy od wyrobów, które zostały wywiezione poza jego terytorium.
W komentowanym wyroku NSA słusznie przyjął, że polskie przepisy są niezgodne z przepisami dyrektywy horyzontalnej, wobec czego zasadne jest zastosowanie bezpośrednio regulacji wspólnotowych. Należy zaaprobować takie rozstrzygnięcie, gdyż odpowiada ono celom, jakie ma realizować zwrot akcyzy zapłaconej w kraju od wyrobów, które zostaną z niego wywiezione. Komentując niniejszą sprawę, należy mieć na uwadze ratio legis art. 82 ust. 1 ustawy akcyzowej. Jak się wydaje, ustawodawca krajowy celowo ograniczył katalog podmiotów uprawnionych do otrzymania zwrotu podatku z uwagi na to, że łatwiej jest kontrolować zasadność zwrotu podatku w sytuacji, kiedy mogą o niego wystąpić jedynie podatnicy bądź podmioty, które od podatników nabyły wyroby akcyzowe. Rozwiązanie takie narusza jednak zasadę jednokrotnego opodatkowania akcyzą danego wyrobu ?w kraju, w którym doszło do jego konsumpcji.
Przepisy dyrektywy horyzontalnej pozostawiają swobodę państwom członkowskim w zakresie uregulowania procedury zwrotu akcyzy, jednak nie zawierają uprawnienia do ograniczania katalogu podmiotów, które mogą się ubiegać o taki zwrot. ?Mając to na uwadze, podmioty, które ?nie mieszczą się w katalogu określonym w art. 82 ust. 1 ustawy akcyzowej, ?a dokonały wywozu towarów akcyzowych, od których akcyza ?została zapłacona na terytorium kraju, mogą ubiegać się o zwrot podatku, powołując się na bezpośrednie zastosowanie przepisów dyrektywy horyzontalnej.
Na zakończenie należy zwrócić uwagę, że założenia projektu czwartej ustawy deregulacyjnej, przyjęte przez Radę Ministrów, zakładają rozszerzenie kręgu podmiotów mogących ubiegać się ?o zwrot zapłaconej akcyzy. Mając na uwadze komentowany wyrok, należy postulować, aby zakres podmiotowy nowego brzmienia art. 82 ust. 1 ustawy akcyzowej był zgodny z przepisami dyrektywy horyzontalnej.