Opłata wstępna leasingowa wliczana jest od razu w koszty

Czego dotyczył spór

Spółka zawarła umowę leasingu i uiściła opłatę wstępną. Pierwszą ratę leasingową spółka miała zapłacić dopiero po kilku miesiącach. Firma wystąpiła z wnioskiem do dyrektora izby skarbowej o udzielenie interpretacji indywidualnej. Zadała pytanie: w jakim momencie może zaliczyć opłatę wstępną do kosztów podatkowych?

Zdaniem spółki opłata wstępna podlega zaliczeniu do kosztów podatkowych w dniu ujęcia jej w księgach rachunkowych, ponieważ nie ma ona związku z okresem trwania umowy leasingu – stanowi natomiast warunek jej zawarcia.

Innego zdania był dyrektor izby skarbowej (działający w imieniu Ministerstwa Finansów), który uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Wskazując na art. 17b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdził, że wydatki związane ?z umową leasingu operacyjnego zaliczyć należy do kosztów pośrednich, których nie można przyporządkować do określonego przychodu. Skoro spółka rozlicza bilansowo opłatę wstępną w czasie ekonomicznej użyteczności przedmiotu leasingu, powinna rozliczyć ją w tym samym okresie również jako koszt podatkowy.

Firma wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie. W jej ocenie opłatę wstępną umowy leasingowej zalicza się do kosztów uzyskania przychodów w dacie jej poniesienia, a nie zaksięgowania.

Zdaniem WSA zarówno raty leasingowe, jak i opłata wstępna, w istocie rzeczy stanowią wynagrodzenie finansującego, ponieważ wiążą się z możliwością korzystania z przedmiotu leasingu i osiągania przychodu.

Wprowadzenie w umowie, obok raty leasingowej, opłaty wstępnej nie ma znaczenia dla podatkowego rozpoznania kosztu. Stąd też wydatek w postaci opłaty wstępnej dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy, w którym został poniesiony, a równocześnie nie można określić, jaka jego część dotyczy danego roku podatkowego.

Spółka złożyła skargę kasacyjną do NSA.

Rozstrzygnięcie

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie ulega wątpliwości, że wstępna opłata leasingowa związana jest pośrednio z określonymi przychodami. Dlatego wydatek ten zaliczany jest do kosztów uzyskania przychodu ?w sposób określony w art. 15 ust. 4d ustawy ?o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z tym przepisem koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Sporne jest w tym przypadku, czy wydatek ten potrącany jest w dacie jego poniesienia (zasada określona w zdaniu pierwszym przywołanego przepisu), czy też zalicza się go proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy (wyjątek wprowadzony w zdaniu drugim przywołanego przepisu).

W ocenie NSA stanowisko sądu pierwszej instancji oparte jest na błędnym założeniu, że wstępna opłata leasingowa stanowi wynagrodzenie finansującego podobne do raty leasingowej. Stąd też należy rozliczać ją w sposób określony w art. 15 ust. 4d, w drugim zdaniu przepisu.

Zdaniem NSA wstępna opłata leasingowa ma charakter samoistny i bezzwrotny względem rat leasingowych uiszczanych w okresie trwania umowy. W rezultacie należy ją wiązać nie tyle z całą umową rozumianą w wymiarze czasowym, ile z momentem jej zawarcia, dotyczy ona bowiem nie tyle samego trwania usługi leasingu, lecz w ogóle prawa do skorzystania z niego, skoro od jej uiszczenia uzależnione jest zawarcie umowy i wydanie przedmiotu leasingu. Jest to zatem opłata jednorazowa o odmiennym charakterze aniżeli raty leasingowe – dlatego należy zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo, tak jak uczyniła to spółka, a nie proporcjonalnie do okresu trwania umowy leasingu.

Sąd zwrócił uwagę, że zagadnienie to było już wielokrotnie przedmiotem rozpoznania przez Naczelny Sąd Administracyjny. Dlatego NSA uchylił zaskarżony wyrok WSA w Lublinie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez sąd.

sygnatura akt: II FSK 2906/11