Prowadzę restaurację w rejonie górskim. W 2013 r. do odśnieżania parkingu dla klientów wziąłem w leasing operacyjny pojazd typu quad z wyposażeniem dodatkowym w postaci pługu. Jest on zarejestrowany jako pojazd samochodowy inny. Dotychczas z rat leasingowych odliczałem 60 proc. podatku naliczonego. Czy w 2014 r. obowiązują takie same zasady?

– pyta czytelnik.

Od 1 stycznia 2014 r. zmieniły się zasady odliczania VAT przy kupnie i leasingu pojazdów samochodowych oraz paliwa do nich. Od tej daty do momentu wejścia w  życie kolejnej nowelizacji ustawy o VAT, która będzie zgodna z wydaną w grudniu 2013 r. decyzją wykonawczą Rady upoważniającą Polskę do stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a i art. 168 dyrektywy 2006/112/WE, polski ustawodawca powinien respektować klauzulę standstill. Oznacza ona zakaz pogarszania sytuacji podatników w zakresie ograniczeń w odliczaniu VAT. Jeśli więc polski ustawodawca raz zgodził się na odliczanie VAT w związku z danymi wydatkami, to już nie może się z tego wycofać bez zgody UE.

Wyrok w sprawie Magoora

Co istotne, zgodnie z klauzulą standstill nie można również wprowadzać nowych ograniczeń w stosunku do tych, które obowiązywały w przeddzień wejścia Polski do UE, czyli 30 kwietnia 2004 r. Wynika to jednoznacznie z wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 22 grudnia 2008 r. w sprawie Magoora (C-414/07). Trybunał wskazał w nim, że „klauzula »standstill« przewidziana w art. 17 ust. 6 akapit drugi szóstej dyrektywy nie ma na celu umożliwienia nowym państwom członkowskim dokonania zmiany swych wewnętrznych przepisów w związku z przystąpieniem do Unii Europejskiej w sposób, który oddalałby te przepisy od celów tej dyrektywy. Tego rodzaju zmiana byłaby sprzeczna z samą ideą tej klauzuli". Trybunał wyjaśnił, że „uchylenie przepisów wewnętrznych w dniu wejścia w życie szóstej dyrektywy w krajowym porządku prawnym i zastąpienie ich w tym samym dniu innymi przepisami wewnętrznymi samo w sobie nie pozwala na przyjęcie, że państwo członkowskie zrezygnowało ze stosowania wyłączeń prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT. Tego rodzaju zmiana ustawowa nie pozwala też, sama w sobie, na stwierdzenie naruszenia art. 17 ust. 6 akapit drugi tej dyrektywy, pod warunkiem jednak, że nie doprowadziła do rozszerzenia – po tym dniu – zakresu wcześniejszych krajowych wyłączeń".

Co wynika z interpretacji

30 kwietnia 2004 r. nie obowiązywały ograniczenia w odliczania VAT przy nabyciu quadów i paliwa do nich (dotyczyły one samochodów osobowych, a nie pojazdów samochodowych). Oznacza to, że nie mogą one również obowiązywać na podstawie przepisów, które weszły w życie 1 stycznia 2014 r. Obecnie obowiązujące rozwiązania nie są bowiem zgodne z Decyzją Wykonawczą Rady. Czasowo zgodziła się ona na ograniczenie połowy VAT naliczonego związanego z:

1. zakupem, nabyciem wewnątrzwspólnotowym, przywozem, wynajmem lub leasingiem silnikowych pojazdów drogowych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3500 kg,

2. zakupem paliwa do wskazanych w pkt 1 pojazdów,

3. wydatkami związanymi z eksploatacją (np. naprawami) wskazanych w pkt 1 pojazdów.

Artykuł 86a, który wszedł w życie 1 stycznia 2014 r., nie jest zgodny z powyższym zezwoleniem na odstępstwo od zasady standstill. W konsekwencji należy uznać, że obecnie ograniczenia w odliczaniu VAT nie mają zastosowania do pojazdów ATV. Pośrednio potwierdzają to organy podatkowe. W interpretacjach podatkowych potwierdzają one bowiem, że do końca 2010 r. podatnikom przysługiwało pełne prawo do odliczania VAT związanego z nabyciem quadów, ponieważ takie zasady obowiązywały na dzień 30 kwietnia 2004 r. Przykładem są odpowiedzi Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 stycznia 2010 r. (ITPP2/443-942a/09/EŁ) oraz z 20 kwietnia 2011 r. (ITPP1/443-125/11/BJ) >patrz ramka.

Z kolei z wyroku w sprawie Magoora jednoznacznie wynika, że rozwiązania stosowane od 1 stycznia 2014 r. nie mogą być mniej korzystne dla podatników w stosunku do obowiązujących w 2010 r. lub w przeddzień wstąpienia Polski do UE. Czasowo może to zmienić dopiero przygotowywana właśnie nowelizacja ustawy o VAT, która będzie zgodna z decyzją wykonawczą Rady.

Danina z paliwa do odzyskania

Oznacza to, że kupując dziś paliwo do quada np. w celu odśnieżania terenu firmy, przedsiębiorca ma prawo do odliczania VAT bez ograniczeń. Uprawnienie takie istniało bowiem zarówno 30 kwietnia 2004 r., jak i po wejściu Polski do UE do końca 2010 r. Warto również zauważyć, że polski ustawodawca nie uzyskał zgody UE na wprowadzenie całkowitego zakazu w odliczaniu VAT zawartego w cenie paliwa do quadów. Przygotowywana nowelizacja ustawy o VAT może zatem tylko ograniczyć to uprawnienie podatników, pozwalając na uwzględnianie połowy VAT z faktur za paliwo.

Autor jest doradcą podatkowym

Zakaz dotyczył tylko samochodów osobowych

W interpretacji z 20 kwietnia 2011 r. (ITPP1/443-125/11/BJ) Izba Skarbowa w Bydgoszczy wskazała: „Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęć: samochód osobowy, pojazd samochodowy czy masa całkowita.

Zgodnie z art. 2 pkt 31, 33 i 40 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm.), pojazd to środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszyna lub urządzenie do tego przystosowane. Pojazdem samochodowym jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, natomiast samochodem osobowym jest pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu.

W oparciu o załącznik nr 4 do rozporządzenia ministra infrastruktury z 27 września 2003 r. w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdów do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 137, poz. 968) stwierdza się, że pojazd typu quad kwalifikowany jest jako »pojazd samochodowy inny«, podrodzaj »czterokołowiec«. (...)

Wskazać należy, że (...) art. 25 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym nie odnosił się do pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3 w obowiązującym do 31 grudnia 2010 r. ustawy o podatku od towarów i usług, a do samochodów osobowych i innych samochodów o dopuszczalnej ładowności poniżej 500 kg.

Jak wykazano wcześniej, quad nie jest samochodem osobowym ani też innym samochodem o ładowności do 500 kg, a zatem nie obejmują go zawarte w art. 25 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym wyłączenia z prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że spółka prowadzi restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne, hotele, podobne obiekty zakwaterowania oraz pozostałą działalność rozrywkową i rekreacyjną. W grudniu 2010 r. zakupiła na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej pojazd czterokołowy zwany quadem, który został zakwalifikowany, jako pojazd samochodowy inny i dopuszczony do ruchu drogowego. Ponadto posiada on wyciąg z »atestu homologacji«, z którego wynika, że jest to pojazd samochodowy inny, o masie własnej 567 kg i dopuszczalnej ładowności 210 kg. Pług śnieżny wraz z wyciągarką stanowi integralne wyposażenie pojazdu. Quad wykorzystywany jest do działalności opodatkowanej. Spółka przy zakupie ww. pojazdu odliczyła podatek naliczony w całości.

Biorąc zatem pod uwagę treść przywołanych przepisów wspólnotowych i krajowych oraz przedstawione okoliczności sprawy, należy stwierdzić, iż spółce przysługiwało prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia quada, który wykorzystywany był (jest) do prowadzonej działalności opodatkowanej, o ile nie zachodziły inne przesłanki wykluczające to prawo, określone w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług".