Spółka otrzymała postanowienie o zawieszeniu toczącego się postępowania dotyczącego prawidłowości rozliczania podatku od towarów i usług za okres styczeń – marzec 2013 roku. Uważamy, że jest ono niezasadne, bo urząd skarbowy mógł wydać decyzję korzystną dla nas. Tymczasem w postanowieniu wskazano, że rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Nie bardzo rozumiemy nawet to zagadnienie wstępne. Pouczono nas, że możemy złożyć zażalenie, ale co ono powinno zawierać? – pyta czytelnik.

Stosownie do art. 201 § 1 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) organ podatkowy zawiesza postępowanie m. in. w przypadku, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Jest to zawieszenie z urzędu, a więc organ podatkowy ma obowiązek zawiesić postępowanie podatkowe ?w przypadku wystąpienia takiej przesłanki.

Takie stanowisko organ podatkowy zawiera w postanowieniu, które ma obowiązek doręczyć stronie postępowania. Jest to postanowienie, na które służy zażalenie. Podatnik ma na jego wniesienie 7 dni od dnia doręczenia mu postanowienia (art. 236 § 2 o.p.). Ponieważ zawieszenie postępowania ogranicza nie tylko zasadę szybkości ale też zasadę ciągłości postępowania podatkowego, ma ono miejsce tylko w przypadkach wyraźnie wskazanych ?w przepisach prawa podatkowego. Przy czym zawieszenie postępowania wywiera nie tylko skutki procesowe, ale także skutki materialne, związane z naliczaniem odsetek. Zgodnie bowiem z art. 54 § 1 pkt 4 o.p., w sytuacji zawieszenia postępowania z urzędu odsetek za zwłokę nie nalicza się od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania do dnia doręczenia postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania.

Najpierw zagadnienie wstępne

Zagadnienie wstępne ujawnia się natomiast w trakcie postępowania podatkowego. Bez jego rozpatrzenia nie można podjąć rzetelnej merytorycznie decyzji, a więc organ podatkowy do czasu rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego musi się wstrzymać z rozstrzygnięciem. Rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego musi zostać rozpatrzone przez inny organ lub sąd. Chodzi tu o taką sytuację, kiedy organ podatkowy nie jest w stanie podjąć decyzji bez uprzedniego stanowiska innego właściwego organu do rozstrzygnięcia owego cząstkowego problemu. Wydanie orzeczenia merytorycznego w sprawie podatnika jest więc uwarunkowane uprzednim rozstrzygnięciem wstępnego zagadnienia prawnego. Ocena tego zagadnienia wstępnego, stanowiącego przedmiot odrębnego postępowania, należy – ze względu na jego przedmiot – do kompetencji innego organu państwowego niż ten, przed którym toczy się postępowanie w głównej sprawie. Jest to przy tym takie zagadnienie, które nie było przedmiotem prawomocnie przesądzonym w innej sprawie (wyrok  NSA z 28 listopada 1997 r., ?I SA/Lu 1199/96).

Elementy charakterystyczne zagadnienia wstępnego to:

1. zagadnienie wyłania się w toku postępowania,

2. rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego należy do innego organu lub sądu,

3. zagadnienie wymaga rozstrzygnięcia, czyli musi poprzedzać rozpatrzenie sprawy ?i wydanie decyzji,

4. istnieje zależność między uprzednim rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego ?a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 27 września 2012 r., II SA/Go 564/ 12).

Co to oznacza w praktyce

Przesłanki zagadnienia wstępnego spełnia orzeczenie o istnieniu bądź nieistnieniu stosunku prawnego czy prawa, mimo, że jest to instytucja związana z postępowaniem dowodowym i ustaleniem stanu faktycznego w postępowaniu podatkowym. Ten rodzaj zależności nie zachodzi między postępowaniem karnym, gdzie ustala się winę za uszczuplenie należności skarbu państwa, a postępowaniem podatkowym o wymiar podatku dochodowego ?i VAT (wyrok NSA z 9 stycznia 2003 r., III SA 1629/01). Ba, nawet rozpoznanie sprawy dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych nie jest zagadnieniem wstępnym ?– w rozumieniu art. 201 § 1 pkt 2 o.p. – od którego zależy wydanie decyzji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług (wyrok NSA z 14 listopada 2012 r., I FSK 2052/11).

Jak się podnosi w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, ustalenia dowodowe dochodzenia karnego nie stanowią zagadnienia wstępnego, o którym mowa w art. 201 § 1 pkt 2 o.p. (wyrok WSA z 30 czerwca 2004 r., III SA 1078/03).

Obowiązku zawieszenia przez organ podatkowy postępowania podatkowego na podstawie art. 201 § 1 pkt 2 o.p. nie powoduje zawisłość przed Trybunałem Konstytucyjnym sprawy zgodności ustawy z Konstytucją RP, albowiem postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym - co do oceny zgodności ustawowego unormowania podatkowego z Konstytucją RP – nie jest zagadnieniem wstępnym (wyrok NSA z 14 października 1999 r., I SA/Łd 2042/98, wyrok WSA w Opolu z 10 stycznia ?2013 r., II SA/Op 552/12). Podobnie jest także ?w sytuacji postępowania przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości w zakresie oceny zgodności ustawowego unormowania podatkowego z przepisami prawa wspólnotowego (wyrok WSA z 19 kwietnia 2006 r., I SA/Sz 14/06).

Elementy pisma

Zażalenie powinno spełniać wymogi podania wraz z żądaniem, musi więc zawierać:

1. wskazanie osoby, od której pochodzi, wraz z jej adresem (NIP, PESEL),

2. oznaczenie daty i miejsca ?sporządzenia,

3. oznaczenie organu, do którego ?jest skierowane,

4. oznaczenie sprawy, której dotyczy ?(sygnatura), wskazanie rodzaju pisma ?(zażalenie),

5. powołanie podstawy ?prawnej,

6. zarzuty przeciw ?postanowieniu,

7. określenie istoty ?i zakresu żądania,

8. wskazanie dowodów uzasadniających ?to żądanie,

9. wskazanie osoby, która składa pismo, ?z jej podpisem.

Zawieszenie postępowania podatkowego następuje tylko w  przypadku, gdy informacje, o których udostępnienie do innego organu występuje organ podatkowy, są niezbędne do ustalenia lub określenia wysokości zobowiązania podatkowego (wyrok WSA w Łodzi? z 12 kwietnia 2013 r., I SA/Łd 155/13).

Przykład

Zagadnieniem wstępnym w postępowaniu podatkowym dotyczącym podatku od towarów i usług za czerwiec 2013 roku nie jest określenie wysokości kwoty podatku do przeniesienia na następny miesiąc z miesiąca maja 2013 roku.

Wysokie Mazowieckie, 25 października 2013 r.

PPHU „Konwalia"

Katarzyna Kowalska

ul. Nowowiejska 21/B

18-200 Wysokie Mazowieckie

NIP 555-25-64-243

Do Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku

ul. Słonimska 1

15-026 Białystok

za pośrednictwem

Naczelnika Urzędu Skarbowego

ul. Ludowa 21

18-200 Wysokie Mazowieckie

Numer US-412/250/2013/WW

Zażalenie na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego ?w Wysokim Mazowieckim z 21 października 2013 roku ?nr US-412/250/2013/WW o zawieszeniu postępowania

Na podstawie art. 201 § 3 w zw. z art. 236 § 1 i § 2 pkt 1 w zw. ?z art. 201 § 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa (DzU 2012 nr 749 ze zm.) zaskarżam postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wysokim Mazowieckim ?z 21 października 2013 roku nr US-412/250/2013/WW ?o zawieszeniu postępowania w całości, wnosząc o jego uchylenie. Postanowienie to zostało doręczone 22 października 2013 roku. Powyższemu postanowieniu zarzucam naruszenie art. 201 § 1 pkt 2 ordynacji podatkowej, poprzez błędne przyjęcie, że rozpatrzenie ?sprawy i wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia ?zagadnienia wstępnego przez inny organ – to jest Prokuraturę Rejonową w Wysokim Mazowieckim, co w efekcie doprowadziło ?do zawieszenia postępowania.

Uzasadnienie

Postanowieniem z 21 października 2013 roku nr US-412/250/2013/WW Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wysokim Mazowieckim zawiesił postępowanie podatkowe w sprawie prawidłowości rozliczenia podatku od towarów i usług za luty 2013 roku. Jak wynika z treści wspomnianego postanowienia, postępowanie podatkowe w stosunku do PPHU „Konwalia" Katarzyna Kowalska zostało zawieszone do czasu otrzymania rozstrzygnięcia sprawy przez Prokuraturę Rejonową w Wysokim Mazowieckim. Celem jest bowiem ustalenie autentyczności dokumentów finansowo–księgowych, wynikających z deklaracji VAT–7 za luty 2013 roku. Rozstrzygnięcie w tym przedmiocie jest przedmiotem postępowania toczącego się w Prokuraturze Rejonowej w Wysokim Mazowieckim ?(1 Ds. 122/2013). Jak wynika z treści wspomnianego postanowienia, ?kwestia będąca przedmiotem postępowania toczącego się w prokuraturze ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia i decyzji w sprawie prawidłowości rozliczenia podatku od towarów i usług za luty 2013 roku.

Z powyżej wskazanym postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego ?w Wysokim Mazowieckim nie sposób się zgodzić.

Zauważyć trzeba, że wynik postępowania karnego nie stanowi o odpowiedzialności lub braku odpowiedzialności za zaległości podatkowe lub nienależnie otrzymany zwrot podatku. Organ podatkowy uzasadniając postanowienie wskazał, że prokuratura ma dokonać ustaleń dowodowych. Tymczasem nie można zapominać, że postępowanie podatkowe jest postępowaniem samodzielnym i zgodnie z przepisami prawa podatkowego (art. 187 § 1 o.p.) to organ podatkowy ma obowiązek zebrać i rozpatrzyć w sposób wyczerpujący ?zgromadzony materiał dowodowy. Zdaniem organu podatkowego ustalenie poczynione przez prokuraturę stanowi zagadnienie wstępne. Podkreślenia wymaga, że ustalenia dowodowe dochodzenia karnego nie stanowią zagadnienia wstępnego, o którym mowa w art. 201 § 1 pkt 2 ordynacji podatkowej. ?(wyrok WSA z 30 czerwca 2004 r., III SA 1078/03). Takie ustalenia dowodowe, poczynione w postępowaniu karnym, nie są wiążące w innych postępowaniach.

Mając na uwadze powyższe wnoszę jak na wstępie.

Katarzyna Kowalska

Załącznik:

1. odpis zażalenia