Na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.), w spółce komandytowo-akcyjnej, spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz w spółce akcyjnej może, a niekiedy musi zostać utworzona rada nadzorcza. W ustawie o CIT przewidziano ograniczenia w zaliczaniu do kosztów wydatków poniesionych na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych.
Co mówią przepisy
Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym każdy wydatek wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania podmiotu. Ponadto, art. 16 ustawy o CIT zawiera zamknięty katalog wydatków, których podatnik nie może zaliczyć do kosztów pomniejszających przychody. Zgodnie z art. 16 ust. pkt 38a ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.
Przepis ten nie eliminuje z kosztów uzyskania przy chodów wszystkich tych wydatków, które związane są z funkcjonowaniem rady nadzorczej, ale tylko te, które zostały poczynione na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych i nie stanowią przy tym wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.
Doprecyzowanie w interpretacjach fiskusa
Kosztem uzyskania przychodów będą więc wynagrodzenia osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych i innych organów stanowiących osoby prawnej. Kosztem takim będą także wydatki związane z organizacją i funkcjonowaniem rady nadzorczej jako organu spółki, w części dotyczącej: wynajmu sal konferencyjnych, zakupu materiałów biurowych i usług dotyczących obsługi posiedzeń np. wynajem/udostępnienie sprzętu do prezentacji, telekonferencji, opłaty za przesyłki kurierskie, koszty stenogramów i tłumaczeń. Stanowisko to potwierdziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 5 lipca 2011 r. (IPPB5/423-532/11-2/RS).
Z kolei Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 15 marca 2013 r. (IPTPB3/423-418/12-7/GG) potwierdziła, że w przypadku wydatków poniesionych na posiedzenie rady nadzorczej należy je uznać za koszty uzyskania przychodów. Ponadto organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem podatnika, że w przypadku wydatków poniesionych na spotkanie wigilijne rady nadzorczej z załogą, poniesione wydatki mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. W tym przypadku spółka uznała, że poniesione wydatki na spotkanie wigilijne nie były przychodem dla członków rady nadzorczej, a były wydatkami związanymi z funkcjonowaniem tego organu i zwyczajowym zachowaniem związanym z wigilią. Jednak koszty związane np. z poczęstunkiem podczas spotkań rady nadzorczej mogą już podlegać wyłączeniu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT w związku z możliwością uznania ich za koszty reprezentacji.
Co zostało wyłączone
Ustawa o CIT od początku restrykcyjnie traktowała wydatki na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych. Obecnie wyłączone z kosztów uzyskania przychodów są wszelkie wydatki poniesione na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych z wyjątkiem wynagrodzeń, także tych wypłaconych na podstawie umowy zlecenia bądź umowy o dzieło.
Dlatego wydatki na sfinansowanie przez spółkę uczestnictwa w konferencjach, czy szkoleniach członka rady nadzorczej nie mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Takie stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 17 listopada 2009 r. (IPPB3/423-546/09-2/KK). Stwierdziła, że „nie można natomiast uznać za wydatki związane ogólnie z funkcjonowaniem spółki kosztów ponoszonych przez wnioskodawcę na uczestnictwo członków rady nadzorczej w seminariach/szkoleniach związanych z funkcjonowaniem rady i pełnieniem przez członków rady wyznaczonych im funkcji". Koszty związane z udostępnienie lokalu mieszkalnego członkowi rady nadzorczej również nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Ponadto ograniczenie to dotyczy również dokonywanych odpisów amortyzacyjnych.
W piśmie z 3 grudnia 2008 r. (IPPB3/423W-904/08-7/ER) Izba Skarbowa w Warszawie stwierdziła natomiast: „Tylko w sytuacji, gdy korzystanie z budynków i lokali nie służy celom osobistym członków rady nadzorczej, amortyzacja tych budynków i lokali nie stanowi wydatku na rzecz członków rady nadzorczej i może być uznana za koszt uzyskania przychodów". Z kolei jeżeli opłacona składka ubezpieczeniowa dotyczyć będzie odpowiedzialności cywilnej osób wchodzących w skład rad nadzorczych, czy organów stanowiących osób prawnych, które wykonują swoje czynności na podstawie powołania, a nie nawiązanego stosunku pracy, składki te nie mogą więc zostać uznane za koszty uzyskania przychodu na podstawie omawianego wyłączenia.
Działalność wykonywana osobiście
Sfinansowane przez spółkę wydatki dla członków rady nadzorczej, które są wydatkami na cele osobiste tych osób, będą dla nich nieodpłatnym świadczeniem zaliczanym do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Od takiego przychodu spółka, jako płatnik, obowiązana jest naliczyć, pobrać i odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych. ?
Autorka jest konsultantką podatkową w ECDDP Spółka Doradztwa Podatkowego