Koszty amortyzacji znaku towarowego

Prawa własności intelektualnej, w tym przede wszystkim prawa do znaków towarowych, bardzo często stanowią o wartości przedsiębiorstwa podatników. Z reguły wartość znaku towarowego budowana jest latami i jest wypadkową takich czynników, jak jakość produktu, rozpoznawalność danej marki, a wreszcie generowane przez nią przychody. Brand management z reguły wiąże się również ze znaczącymi wydatkami marketingowymi.

Polski system prawa podatkowego nie przewiduje żadnych dodatkowych ulg dla przedsiębiorców, którzy ponieśli nakłady na rozwój oferowanych przez nich marek. Pomimo oczywistego faktu, że rozwój brandów w znaczącej mierze wpływa na rozwój przedsiębiorstw, co w konsekwencji wywiera naturalnie korzystny wpływ na gospodarkę. Wręcz przeciwnie. Ostatnie działania rządu, nakierowane na tzw. uszczelnienie systemu podatkowego, mają na celu zamknięcie możliwych – i tak dla wielu przedsiębiorców zbyt skomplikowanych – możliwości optymalizacji podatkowej.

Z drugiej strony przedsiębiorcy inwestujący w rozwój nie otrzymują żadnych dodatkowych narzędzi podatkowych, które mobilizowałyby ich do dalszego rozwoju i wpływały na poprawę konkurencyjności. Granty z Unii Europejskiej nie są dostępne dla wszystkich przedsiębiorców. Podobnie jest ze specjalnymi strefami ekonomicznymi. Trudno sobie bowiem wyobrazić, że przedsiębiorca budujący od lat swoją firmę w określonym miejscu nagle przeniesie działalność do specjalnej strefy ekonomicznej – takie możliwości z reguły dotyczą raczej nowych inwestycji. Obowiązująca od kilku lat ulga technologiczna dotyczy tylko i wyłącznie nakładów na nabycie (nawet nie wytworzenie) ściśle określonych wartości niematerialnych i prawnych.

Dla polskich podmiotów pomocne mogą okazać się rozwiązania dostępne w innych krajach Unii Europejskiej, które – przy wykorzystaniu odpowiednich struktur – są potencjalnie dostępne również dla polskich przedsiębiorców. Reżimy prawne, wprowadzające korzystne rozwiązania dla znaków towarowych i praw własności intelektualnej, to przede wszystkim Cypr i Luksemburg.

Korzyści rozwiązania cypryjskiego

Podstawową korzyścią jest możliwość wprowadzenia znaku towarowego oraz innych praw własności intelektualnej w tym patentów, praw autorskich, receptur do ksiąg spółki cypryjskiej w wartości rynkowej. Co do zasady znak towarowy amortyzowany jest dla celów podatkowych przez okres kolejnych 5 lat.

80 proc. wszystkich rodzajów przychodów generowanych przez znak towarowy (nie tylko udzielone licencje, ale np. również odszkodowania otrzymane w związku z naruszeniem praw do własności intelektualnej) nie podlega opodatkowaniu. W konsekwencji, biorąc pod uwagę stopę podatku dochodowego na Cyprze, która wynosi 12,5 proc., nominalne opodatkowanie dochodów z tytułu znaków towarowych i innych praw własności intelektualnej w spółce cypryjskiej wyniesie 2,5 proc. Od tak skalkulowanego przychodu będą mogły zostać odliczone koszty (w tym amortyzacja). Efektywne opodatkowanie będzie więc na jeszcze niższym poziomie. Co więcej, ewentualna strata generowana z tej działalności będzie mogła zostać swobodnie potrącona z ewentualnymi dochodami z innych gałęzi działalności spółki cypryjskiej. Jest to o tyle istotne, że generowanie takiej straty jest bardzo prawdopodobne w okresie amortyzacji znaku. W przypadku nieuzyskiwania przez spółkę cypryjską innych źródeł dochodu strata może być również przenoszona na kolejne lata podatkowe.

Przykład

Spółka A SKA Sp. z o. o. posiada znak towarowy, który wnosi do spółki typu Ltd. z siedzibą na Cyprze – Cypco. Wartość rynkowa znaku została ustalona na poziomie 50 mln zł. Jednocześnie stawka opłaty licencyjnej ustalona została na poziomie 5 proc. rocznych przychodów korzystającego (załóżmy, że roczne przychody A to 200 mln zł).

W związku z przeniesieniem znaku towarowego do Cypco spółka cypryjska będzie miała prawo do czerpania zysków z tytułu opłat licencyjnych. W konsekwencji podmiot polski opłacać będzie usługi z tytułu korzystania ze znaku towarowego. Wydatki te będą dla polskiej spółki kosztami uzyskania przychodów (zakładając, że podmiot ten będzie podatnikiem CIT).

Wyniki podatkowe Cypco kształtować się będą następująco:

- przychód: 5 proc. x 200 mln zł = 10 mln zł,

- koszt: pięcioletnia amortyzacja liniowa od wartości rynkowej znaku (bez względu na to, jaka wartość znaku zostanie przekazana na kapitał zakładowy Cypco) – 10 mln zł,

- dochód: 0 zł (faktycznie minimalna strata, ponieważ trzeba doliczyć jeszcze koszty funkcjonowania spółki cypryjskiej, tj. księgowość, siedziba, obsługa kancelaryjna etc., które są stosunkowo niewielkie).

Z drugiej strony spółka A będzie mogła rozliczać w kosztach uzyskania przychodów opłaty licencyjne w wysokości 10 mln zł rocznie. Należy przy tym pamiętać, że koszty te powinny być faktycznie opłacane, aby wydatki mogły stanowić koszty uzyskania przychodów.

Przykład

Po upływie 5 lat Cypco kończy amortyzację znaku. Wynik podatkowy będzie się wtedy kształtować następująco:

- przychód: 10 mln zł,

- koszt: 0 zł (faktycznie będą to minimalne koszty obsługi),

- dochód: 10 mln zł,

- podstawa opodatkowania: 10 mln zł – 80 proc. (10 mln zł) = 2 mln zł,

- podatek: 2 mln zł x 12,5 proc. = 250 tys. zł,

- ETR (efektywne opodatkowanie): 2,5 proc.,

- koszt w spółce A: 10 mln zł (efektywne zmniejszenie opodatkowania  o 1,9 mln zł),

- efektywna korzyść podatkowa po wykorzystaniu odpisów: 1,65 mln zł.

Nowy reżim podatkowy dla praw własności intelektualnej został wprowadzony na Cyprze w 2012 r., jednak opisane zwolnienia dostępne są dla praw własności intelektualnej nabytych i wytworzonych również przed tym okresem.

Zwolnienie dostępne w prawie luksemburskim jest bardzo podobne do cypryjskiego. Również dopuszcza 80-proc. zwolnienie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej. Ze względu na wyższe stawki podatku dochodowego w Luksemburgu opodatkowanie zredukowane jest jednak do poziomu 5,76 proc. osiąganego dochodu. Przepisy luksemburskie również umożliwiają przeszacowanie wartości znaków towarowych i praw własności intelektualnej do celów podatkowych do ich wartości rynkowej.

Zwolnienie dostępne w Luksemburgu podlega również pewnym ograniczeniom. Nie dyskredytują one całej struktury, ale powinny być wzięte pod uwagę przy jej tworzeniu.

1. Po pierwsze, nabycie znaku towarowego nie może nastąpić od podmiotu bezpośrednio powiązanego. Prawo luksemburskie wprost wymienia relacje udziałowe, które rozumiane są jako powiązanie bezpośrednie (spółka posiada bezpośrednio 10 proc. udziałów w spółce ubiegającej się o zwolnienie, spółka ubiegająca się o zwolnienie posiada bezpośrednio co najmniej 10 proc. udziałów w spółce zbywającej prawa), a także relacja siostrzana (spółka zbywająca prawo oraz ubiegająca się o zwolnienie mają udziałowca posiadającego bezpośrednio w każdym z tych podmiotów co najmniej 10 proc. udziałów).

2. Dodatkowo zwolnienie luksemburskie dotyczy jedynie dochodów uzyskiwanych bezpośrednio z opłat licencyjnych bądź też ze sprzedaży własności intelektualnej.

Inne jurysdykcje

Zwolnienia podatkowe związane z prawami własności intelektualnej dostępne są również w wielu innych krajach Unii Europejskiej. Jednak biorąc pod uwagę zakres zwolnienia oraz stawki podatkowe, za potencjalnie korzystne należy uznać także rozwiązania holenderskie, belgijskie oraz węgierskie.

Wybór lokalizacji

Czerpanie korzyści ze zwolnień dostępnych w innych jurysdykcjach Unii Europejskiej wymaga odpowiedniej strukturyzacji. Zaimplementowane w Polsce rozwiązania dyrektywy odsetkowej umożliwiają utworzenie struktur, w ramach których nie będzie konieczne odprowadzanie podatku u źródła w Polsce.

Biorąc pod uwagę różne regulacje podatkowe w różnych państwach oraz inne korzyści oferowane przez ich ustawodawstwo oraz konieczność funkcjonowania jednej spółki z grupy w innej jurysdykcji podatkowej, przed podjęciem decyzji o lokalizacji takiej inwestycji podatnicy powinni rozważyć wiele czynników, m. in. potencjalne inne zadania dla spółki, która będzie właścicielem praw własności intelektualnej (udzielanie finansowania, pełnienie funkcji holdingowych, pełnienie funkcji centrum usług dla spółek z grupy etc.).

Warto również rozważyć potencjalne dotychczasowe doświadczenia z daną jurysdykcją podatkową. Dużo łatwiej operować w państwie, w którym przedsiębiorca pro- wadzi/prowadził już działalność. Dlatego podjęcie decyzji o wyborze reżimu podatkowego poprzedzone jest zazwyczaj szczegółową analizą. W przypadku najprostszych struktur optymalnym i dającym największe korzyści rozwiązaniem będzie opcja cypryjska.

Uwaga! Należy pamiętać, że w celu zapewnienia osiągnięcia korzyści podatkowych należy uwzględnić przepisy dotyczące opodatkowania opłat licencyjnych podatkiem u źródła, a także obowiązujące od 2013 r. warunki zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Autor jest doradcą podatkowym w ITCI