Firmy często ponoszą wydatki inwestycyjne, w ramach których remontują lub ulepszają środki trwałe. Aby prawidłowo ująć takie wydatki w rachunku podatkowym, konieczne jest ustalenie, czy dokonywane prace są pracami o charakterze ulepszeniowym czy remontowym.
Przykład
IZOLACJA, TYNKOWANIE I MALOWANIE
Spółdzielnia mieszkaniowa poniosła wydatki na ocieplenie budynków, w których znajdują się lokale użytkowe. Ponadto spółdzielnia przygotowała wewnątrz budynków podłoże pod nowe tynki, a następnie otynkowała i pomalowała pomieszczenia. Czy wydatki te są wydatkami na remont czy modernizację i jak należy je zakwalifikować w kosztach podatkowych?
Odpowiedź na pytanie z przykładu wymaga przeanalizowania kilku kwestii.
1. Po pierwsze, pojęcia „remont" i „modernizacja" nie są zdefiniowane w ustawach podatkowych. Wobec tego należy się odnieść do przepisów prawa budowlanego. I tak, remontem jest wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji. Ważne jest to, że dopuszcza się w tym procesie stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym (art. 3 pkt 8 ustawy Prawo budowlane).
Pojęciami „przedsięwzięcie modernizacyjne" i „przedsięwzięcie remontowe" posługuje się również w ustawa z 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Według ustawy przedsięwzięcia remontowe obejmują m.in. remont budynków wielorodzinnych oraz przebudowę, w wyniku której następuje ich ulepszenie.
Natomiast w myśl (art. 16g ust. 13) ustawy o CIT (art. 22g ust. 17 ustawy o PIT) środki trwałe uważa się za ulepszone, m.in. gdy suma wydatków poniesionych na ich modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3 500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności kosztami ich eksploatacji.
2. Po drugie, trzeba przeanalizować efekty przeprowadzonych prac. WSA w Łodzi w wyroku z 21 maja 2013 r. (I SA/Łd 413/13) wskazał, że „wydatki na remont mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, że efektem wykonanych prac nie jest zwiększenie wartości technicznej, użytkowej, a w konsekwencji – wartości początkowej środka trwałego, stanowiącej podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych".
Ponadto sąd stwierdził, że „obecnie w wielu dziedzinach techniki zachodzi szybki postęp technologiczny. Niekiedy nie jest możliwe przywrócenie dokładnego stanu poprzedniego bez dokonania jakichkolwiek prac ulepszeniowych".
Dalej sąd wskazał, że „w przypadku zaś wątpliwości co do prawidłowej kwalifikacji poniesionego kosztu (inwestycja czy remont) konieczne jest powołanie biegłego ds. budowlanych, który w oparciu o stosowną dokumentację, oględziny wypowie się co do charakteru poniesionych wydatków".
Zdaniem organów podatkowych różnica między remontem a ulepszeniem polega na tym, że remont przywraca jedynie pierwotną wartość użytkową nawet przy użyciu nowocześniejszych materiałów i technologii, a ulepszenie zwiększa tę wartość. Istotą remontu jest naprawienie lub wymiana zużytych składników w celu utrzymania budynku we właściwym stanie technicznym.
3. Po trzecie, należy odpowiednio zastosować przepisy. To, że zgodnie z ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów, do wydatków remontowych należy zaliczyć również wydatki, w wyniku których następuje ulepszenie budynków nie oznacza, że w odniesieniu do prawidłowego zakwalifikowania wydatków jako stanowiących koszty podatkowe nie należy brać pod uwagę regulacji zawartych w ustawie podatkowej. Ustawa o CIT każe oddzielić wydatki remontowe od wydatków na ulepszenie środków trwałych. Prace, w wyniku których następuje ulepszenie budynków, nie mogą być zakwalifikowane do prac remontowych.
Trzeba rozdzielić
Wydatki na przygotowanie ścian pod nowe tynki, otynkowanie i pomalowanie są zatem wydatkami na remont. Mają bowiem na celu przywrócenie pierwotnego stanu użytkowego budynku i mogą być kosztem uzyskania przychodu w momencie poniesienia wydatków.
Natomiast w wyniku ocieplenia budynku niewątpliwie wzrasta jego wartość użytkowa i zmniejszają się koszty eksploatacji poprzez zmniejszenie ubytków ciepła. Wobec tego wydatki te zwiększają wartość początkową środka trwałego i mogą być kosztem uzyskania przychodu poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od momentu wprowadzenia do ewidencji wartości zwiększającej wartość początkową tych środków trwałych, zgodnie z art. 16h ustawy o CIT (art. 22h ustawy o PIT).
Fiskus potwierdza
Podobne stanowisko zostało wyrażone w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 19 sierpnia 2009 r. (ILPB1/415-619/09-3/AA), zgodnie z którą „wydatki na ocieplenie ścian zewnętrznych budynków gospodarczych i ułożenie nowych tynków celem zabezpieczenia ich przed czynnikami niszczącymi, jako nakłady na ulepszenie (modernizację) powinny zwiększyć wartość początkową modernizowanego budynku, a co za tym idzie – nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w momencie poniesienia".