Producenci oraz dystrybutorzy towarów (np. lodów, napojów chłodzących) w toku prowadzonej działalności przekazują do nieodpłatnego używania swoim kontrahentom (punktom sprzedaży) tzw. ekspozytory służące do ekspozycji towarów będących w ich ofercie, zachowując jednocześnie prawo własności tych ekspozytorów, które zaliczają do swoich środków trwałych. Celem przekazania ekspozytorów kontrahentom jest promocja i reklama wyrobów będących w ofercie tych firm. Czy odpisy amortyzacyjne dokonywane od tych ekspozytorów mogą być kosztem uzyskania przychodów tych producentów i dystrybutorów?

– pyta czytelnik.

Ekspozytory przekazywane przez producentów lub dystrybutorów towarów do nieodpłatnego używania celem promocji i reklamy towarów będących w ich ofercie mogą stanowić środki trwale tych producentów i dystrybutorów.

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c ustawy o CIT i art. 22c ustawy o PIT, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2) maszyny, urządzenia i środki transportu,

3) inne przedmioty – o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane środkami trwałymi (art. 16a ust. 1 ustawy o CIT i art. 22a ust. 1 ustawy o PIT).

Ewidencja środków trwałych

Jeżeli spełnione są powyższe warunki, to ekspozytory powinny być wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych tych producentów i dystrybutorów. Wydatki poniesione na ich nabycie (lub wytworzenie we własnym zakresie) nie będą wówczas stanowiły kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio (wyjątek mogą stanowić te ekspozytory, których wartość początkowa nie przekracza 3500 zł), a jedynie poprzez dokonywane odpisy amortyzacyjne.

Odpisy amortyzacyjne od składników majątku oddanych do nieodpłatnego używania nie są kosztem. Nie uważa się bowiem za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania – za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania (art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 45 lit. c ustawy o PIT).

Nie mogą być kosztem

Odpisy amortyzacyjne dokonane za okres, w którym środek trwały został oddany do nieodpłatnego używania (np. na podstawie umowy użyczenia), nie są zatem kosztem uzyskania przychodów ponieważ nie jest on w tym okresie używany przez podatnika na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 15 kwietnia 2010 r., ILPB1/415-70/10-5/AGr).

Pan Władysław Kowalczyk, który prowadzi sklep spożywczo- -przemysłowy, użyczył innemu podmiotowi na okres sierpień – listopad 2013 r. regał sklepowy. Regał ten jest środkiem trwałym w firmie pana Władysława i jest częściowo zamortyzowany. Odpisy amortyzacyjne dokonane za miesiące sierpień, wrzesień, październik i listopad 2013 r. nie będą dla pana Władysława kosztami uzyskania przychodów stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 45 lit. c ustawy o PIT.

Kto osiąga korzyść

Organy podatkowe wyjaśniają przy tym, że nieodpłatne używanie należy rozumieć jako całkowicie bezpłatne korzystanie z cudzej rzeczy lub prawa. W takiej sytuacji podmiot używający środek trwały lub wartość niematerialną i prawną osiąga korzyść kosztem innego podmiotu, nie będąc jednocześnie zobowiązanym do odpłatności lub innego świadczenia wzajemnego – otrzymuje nieodpłatne świadczenie (interpretacja Iz- by Skarbowej w Bydgoszczy z 17 lipca 2008 r., ITPB3/423-248/ 08/MT).

W celu reklamy i promocji

Czy jednak oznacza to, że producenci i dystrybutorzy towarów, którzy przekazują swoim kontrahentom (punktom sprzedaży) do nieodpłatnego używania ekspozytory służące do ekspozycji towarów będących w ich ofercie, zachowując prawo własności tych ekspozytorów, które stanowią ich środki trwałe, nie mogą ujmować w kosztach uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonanych za miesiące, w których ekspozytory te są oddane do nieodpłatnego używania kontrahentom?

Moim zdaniem, producenci i dystrybutorzy tych towarów zachowują jednak prawo do zaliczania w ciężar kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonanych od przedmiotowych ekspozytorów za miesiące, w których ekspozytory te są oddane do nieodpłatnego używania kontrahentom. W tym przypadku nie ma bowiem mowy o nieodpłatnym świadczeniu.

Pogląd ten na gruncie CIT potwierdziła Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 25 września 2009 r. (ILPB3/ 423-516/09-4/MM). Stwierdziła, że przekazanie ekspozytorów do sklepów nie daje podstaw do uznania, że działanie to stanowi oddanie do nieodpłatnego używania składników majątkowych spółki (podatnika). Zdaniem izby skarbowej działania spółki polegające na ustawianiu na terenie sklepów ekspozycji mającej na celu reklamę i promowanie wyrobów spółki nie stanowi czynności oddania do nieodpłatnego używania, które rodzą konsekwencje zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c ustawy o CIT.

Przykład:

lepsza prezentacja oferty

Wytwórnia napojów chłodzących ABC przekazała kilkudziesięciu sklepom prowadzącym  sprzedaż ich wyrobów ekspozytory (chłodnie). Zgodnie z umowami zawartymi z tymi punktami handlowymi ekspozytory zostały nieodpłatnie użyczone w celu lepszej prezentacji napojów produkowanych przez wytwórnię ABC. Ekspozytory (chłodnie) przez cały okres użyczenia pozostają własnością wytwórni ABC i są ujęte w ewidencji środków trwałych. Moim zdaniem przekazanie ekspozytorów (chłodni) do sklepów nie stanowi oddania do nieodpłatnego używania składników majątkowych wytwórni ABC. Ustanowienie na terenie sklepów ekspozycji mającej na celu reklamę i promowanie napojów produkowanych przez wytwórnię ABC nie jest czynnością oddania do nieodpłatnego używania, która skutkuje wyłączaniem z kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonanych za miesiące, w których chłodnie te były oddane do nieodpłatnego używania sklepom.

Autor jest doradcą podatkowym