Na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, stawkę podatku w wysokości zero proc. stosuje się do dostaw towarów służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków:

a) używanych do żeglugi na pełnym morzu oraz przewożących pasażerów za opłatą lub używanych dla celów gospodarczych, przemysłowych lub do połowów,

b) używanych do ratownictwa lub do udzielania pomocy na morzu, lub do połowów przybrzeżnych, z wyłączeniem dostaw prowiantu na pokład statków do połowów przybrzeżnych,

c) marynarki wojennej, wypływających z kraju do zagranicznych portów i przystani.

Z analizy art. 83 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT wynika, że do zastosowania zero proc. stawki VAT konieczne jest łączne wystąpienie dwóch warunków tj.:

Znaczenie słownikowe

Ustawa o VAT nie definiuje towarów służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków.Dlatego trzeba odwołać się do znaczenia językowego sformułowań użytych w art. 83 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Należy zatem brać pod uwagę znaczenie słownikowe kluczowych dla tego zwrotu słów, tj.:

Takie znaczenia przyjmują także organy skarbowe w wydawanych interpretacjach. Jako przykład można podać interpretacje: Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 lipca 2011 r. (ITPP2/443-657/11/AF), z 21 grudnia 2009 r. (ITPP2/443-805/09/AF), czy z 21 kwietnia 2009 r. (ITPP2/443-174/09/AJ).

Przykład

DOSTAWA PALIWA

Firma A sprzedała paliwo służące zaopatrzeniu statku używanego do połowów przybrzeżnych. Firma A ma prawo uznać, że sprzedane paliwo jest towarem służącym bezpośrednio zaopatrzeniu statku, opodatkowanym zero proc. stawką VAT.

Przykład

DOSTAWA PROWIANTU

Firma B dostarczyła prowiant na pokład statku używanego do żeglugi na pełnym morzu oraz na pokład statku do połowów przybrzeżnych. Jedynie w przypadku  dostaw prowiantu na pokład statku używanego do żeglugi na pełnym morzu firma B ma prawo uznać, że sprzedane paliwo jest towarem służącym bezpośrednio zaopatrzeniu statku, opodatkowanym zero proc. stawką VAT. W przypadku prowiantu dostarczonego na pokład statku do połowów przybrzeżnych zastosowanie stawki zero proc. nie jest możliwe. Wynika to art. 83 ust. 1 pkt 10 lit. b ustawy o VAT.

Organy podatkowe przyjmują, że preferencyjna, zero proc. stawka VAT, przewidziana dla dostawy towarów, które służą bezpośrednio zaopatrzeniu statków, jest możliwa wyłącznie dla tych towarów, które są niezbędne do eksploatacji statku traktowanego jako środek transportu, czy też wyposażenia potrzebnego do realizacji zadań statku lub przewożonych przez niego ładunków (tak interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 27 lipca 2011 r., ITPP2/443-618b/11/AF).

Jak z kolei wyjaśniła ta izba w interpretacji z 6 kwietnia 2011 r. (ITPP2/443-126/11/AK) „(...) powiązanie towarów z „bezpośrednim zaopatrzeniem statków" pozwala na zastosowanie zero proc. stawki podatku od towarów i usług wyłącznie do tych towarów (...), które są niezbędne do eksploatacji statku traktowanego jako środek transportu, np. materiały eksploatacyjne, takie jak produkty konieczne do działania silników, maszyn i innych urządzeń znajdujących się na statku, czy też wyposażenia dla celów nawigacji oraz realizacji zadań statku, związanych z rodzajem statku lub przewożonym ładunkiem, np. pościel, ręczniki, artykuły toaletowe czy też środki niezbędne dla utrzymania przewożonych towarów w dobrym stanie – dla statków przewożących towary(...)".

Także odzież robocza

Przez towar służący bezpośrednio zaopatrzeniu statku należy także rozumieć towar, którego obowiązek dostarczenia na statek spoczywa na armatorze, i który jest wykorzystywany przez załogę statku w związku z wykonywaniem zadań służbowych. Z tego względu, w przypadku kutrów rybackich za towary służące bezpośrednio zaopatrzeniu statku należy uznać nie tylko towary przeznaczone bezpośrednio do połowów, takie jak siatki, sieci rybackie, liny i haki, ale również odzież roboczą (np. bluzy, kombinezony, rękawice) zapewnianą pracownikom (rybakom) zgodnie z przepisami BHP (tak wyrok WSA w Gdańsku z 11 czerwca 2007 r., I SA/Gd 30/07).

Aby ustalić, czy dana dostawa towaru służy bezpośrednio zaopatrzeniu statku, należy zawsze rozpatrywać ją indywidualnie, mając na uwadze rodzaj statku, jego przeznaczenie lub ewentualnie charakter przewożonego towaru.

Uwaga! Towary nie służą zaopatrzeniu statku, jeżeli służą do budowy statków. Statek w budowie nie jest bowiem używany (tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 5 sierpnia 2008 r., IPPP1-443-1131/08-3/RK).

Dodatkowy warunek

Stawkę zero proc. VAT dla czynności wymienionych w art. 83 ust 1 pkt 10 ustawy o VAT można stosować w przypadku prowadzenia przez podatnika dokumentacji, z której jednoznacznie wynika, że czynności te zostały wykonane przy zachowaniu warunków określonych w tym przepisie (zob. art. 83 ust. 2 ustawy o VAT). Szczegółowo na ten temat pisaliśmy 29 kwietnia.

—Marcin Szymankiewicz doradca podatkowy, prowadzi własną kancelarię podatkową w Warszawie

Co mówi dyrektywa

Stosownie do art. 148 lit. a i b dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie zwalniają od podatku następujące transakcje:

a) dostawy towarów w celu zaopatrzenia w paliwo i zaopatrzenia ogólnego jednostek pływających przeznaczonych do żeglugi na pełnym morzu i przewożących odpłatnie pasażerów lub używanych do celów handlowych, przemysłowych lub do połowów, jak również statków ratowniczych i udzielających pomocy na morzu oraz jednostek pływających przeznaczonych do rybołówstwa przybrzeżnego, z wyłączeniem, w przypadku tych ostatnich, dostaw prowiantu na pokład;

b) dostawy towarów w celu zaopatrzenia w paliwo i zaopatrzenia ogólnego okrętów wojennych objętych kodem 8906 10 00 nomenklatury scalonej (NS), opuszczających ich własne terytorium i kierujących się do portu lub kotwicowiska znajdującego się poza terytorium danego państwa członkowskiego.

W świetle dyrektywy za towary służące bezpośrednio zaopatrzeniu statków należy uważać paliwo oraz zaopatrzenie ogólne, z wyłączeniem dostaw prowiantu na pokład w przypadku jednostek pływających przeznaczonych do rybołówstwa przybrzeżnego.