Regulacje dotyczące rady nadzorczej w spółce komandytowo-akcyjnej zawarte są w art. 142 i 143 k.s.h. W każdej spółce komandytowo-akcyjnej można ustanowić taki organ. Ustanowienie  rady jest jednak obowiązkowe, jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób. Członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. W praktyce jeżeli rada nadzorcza w SKA istnieje, to powstaje problem, jak rozliczyć przychody jej członków z tytułu udziału w radzie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT źródłem przychodu jest działalność wykonywana osobiście. Do przychodów z tej działalności zalicza się m.in. przychody otrzymywane przez osoby należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych, niezależnie od sposobu ich powoływania (art. 13 pkt 7 ustawy o PIT). Od dochodu członka rady nadzorczej osoby prawnej płatnik jest obowiązany pobierać zaliczkę według stawki 18 proc., a obliczając ją, płatnik ma obowiązek stosować miesięczne koszty uzyskania przychodów (art. 41 ust. 1 ustawy o PIT).

Koszty uzyskania przychodów z tytułu funkcji członka rady nadzorczej wynoszą 111,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1 335 zł. Jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskuje od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu, ale z tytułu kilku stosunków prawnych, to jego koszty nie mogą  jednak przekroczyć łącznie 2002, 05 zł za rok podatkowy (art. 22 ust. 9 pkt 5 ustawy o PIT).

Istotna jest forma prawna

Jednakże spółka komandytowo-akcyjna, jako spółka osobowa, nie jest osobą prawną. W związku z tym przychody członków rady nadzorczej tej spółki nie będą przychodami z działalności wykonywanej osobiście, pomimo że ich funkcja związana z nadzorem nad spółką jest analogiczna jak w przypadku rady nadzorczej w spółkach kapitałowych. Te jednak są osobami prawnymi.

Nie ma też innego źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 1–8 ustawy o PIT, do którego można by zakwalifikować te przychody. W związku z tym nie pozostaje nic innego, jak zakwalifikować je do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT).

Artykuł 20 ust. 1 tej ustawy wskazuje, że za przychody z innych źródeł przychodów uważa się w szczególności:

Użycie słowa „w szczególności" oznacza, że katalog ten jest otwarty. Należy zatem zaliczać do tego rodzaju przychodów także inne przysporzenia majątkowe osób fizycznych, których  nie można przyporządkować do pozostałych kategorii źródeł określonych w art. 10 ust. 1 ustawy o PIT.

Bez obowiązków płatnika

Zgodnie z art. 42a ustawy o PIT osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację o wysokości przychodów (PIT-8C). Informację tę muszą przekazać w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

W konsekwencji na spółce komandytowo-akcyjnej nie ciążą obowiązki płatnika związane z poborem i przekazaniem zaliczki od dochodów członków jej rady nadzorczej. Ma ona natomiast obowiązek wystawić im PIT-8C za rok, w którym otrzymywali oni przychody z tytułu tej funkcji.

Analogiczne stanowisko przedstawiła Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 2 października 2012 r.(BPBII/1/415-641/12/MK). Stwierdziła, że: „(...) skoro spółka komandytowo-akcyjna nie jest osobą prawną, lecz jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, to ustalone na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy wynagrodzenie członka rady nadzorczej w tejże spółce, którego nie łączą ze spółką żadne inne stosunki prawne (umowy cywilnoprawne, umowa o pracę), nie może być zakwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy. Wynagrodzenia takiego nie można również zakwalifikować do innych określonych w art. 13 przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 2–6, 8, 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), jak również do przychodów określonych w art. 18 ww. ustawy, tj. do przychodów z praw majątkowych". W konsekwencji izba uznała, że „wynagrodzenie to należy zakwalifikować do przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, tj. do innych źródeł. Na spółce zatem nie będzie ciążył obowiązek obliczenia, poboru i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy, ale obowiązek wystawienia – na zasadach określonych w art. 42a ustawy – informacji PIT-8C".

Bez ryczałtowych

Z jednej strony jest to korzystne dla członków rady, w trakcie roku podatkowego bowiem osoby te otrzymują wynagrodzenie z udziału w tej radzie bez pomniejszenia go o zaliczkę na podatek. Przychody z tego tytułu rozliczą oni dopiero w zeznaniu rocznym.

Niestety, ustawodawca nie przewidział dla tych osób zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów. Formularz PIT-8C również nie przewiduje wykazania takich kosztów przez podmiot, który go wystawia.

Podatnik może jednak w tym przypadku kierować się zasadą zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, według której kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. W zeznaniu rocznym może zatem wykazać takie koszty. Musi się jednak liczyć z koniecznością wykazania  ich zgodności z tą dyspozycją. To z kolei może się przełożyć na spór z organami podatkowymi w tym względzie. Takie ewentualne koszty muszą być też udokumentowane w sposób, z którego jednoznacznie będzie wynikało, że mają one związek z przychodami z tytułu zasiadania w radzie nadzorczej.

Wniosek

Przychody członków rady nadzorczej spółki komandytowo-akcyjnej należy zaliczać do przychodów z innych źródeł. W związku z tym nie należy pobierać zaliczek na podatek, lecz wystawiać PIT-8C do końca lutego następnego roku podatkowego.