Tak orzekł WSA we Wrocławiu w wyroku z 12 marca 2013 r. (I SA/Wr126/13).
Spółka wynajmuje samochody osobowe, za które – zgodnie z umową najmu – zobowiązana jest zapłacić czynsz. Występując o interpretację przepisów podatkowych spółka zapytała, czy opłata ta związana jest z używaniem pojazdu i czy można ją uznać za koszt uzyskania przychodu bez żadnych ograniczeń. Zdaniem wnioskodawcy, w zamian za zapłacony czynsz spółka otrzymuje prawo do korzystania z samochodu osobowego. Dopiero później, gdy już posiada takie uprawnienie, można mówić o opłatach, które wynikają z używania auta. Tym samym – w ocenie spółki – czynsz jest czymś odrębnym od kosztów eksploatacji. Spółka wykorzystuje samochody dla potrzeb swojej działalności, nie ma więc wątpliwości, że czynsz jest wydatkiem ponoszonym w celu osiągnięcia przychodu. To z kolei jest warunkiem określonym w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, aby dany wydatek można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Organ podatkowy nie zgodził się z opinią spółki. Uznał, że opłata najmu jest wydatkiem z tytułu używania samochodu. W związku z tym może ona zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu, ale tylko do wysokości określonej w art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT, tj. do wysokości iloczynu kilometrów faktycznie przejechanych i stawki za jeden kilometr, określonej w odrębnych przepisach. Nie zgadzając się ze stanowiskiem organu, spółka zaskarżyła otrzymaną interpretację do sądu, który ją uchylił.
Sąd podkreślił, że w związku z brakiem legalnej definicji „używania", należy się odwołać do słownikowego znaczenia tego pojęcia. Ponadto wskazał, że analizując ustawę o CIT można zauważyć, że ustawodawca wiąże ten termin z korzystaniem oraz posługiwaniem się jakąś rzeczą. Zatem, ogólnie rzecz ujmując, pojęcie kosztów używania samochodu osobowego należy łączyć z faktycznym korzystaniem z niego. Tym samym, zdaniem sądu, nie ma żadnych przeciwwskazań, aby czynsz najmu samochodu ująć w kosztach uzyskania przychodu bez uwzględniania limitu wynikającego z prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu.
—Anna Izdebska, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Anna Wrześniewska, doradca podatkowy, starszy konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Warszawie)
Norma art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT znacząco limituje możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika. Zgodnie z tą regulacją nie zalicza się bowiem do kosztów uzyskania przychodów tej części wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, która przekracza kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w rozporządzeniu ministra infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy.
W celu wyliczenia tego limitu podatnik jest zaś zobowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu (tzw. kilometrówkę). W praktyce powstają wątpliwości interpretacyjne, czy art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT ma zastosowanie tylko do wydatków związanych z eksploatacją (używaniem) samochodów (tj. wydatków na paliwo, zakup części, zakup usług naprawy i przeglądu etc.), czy też do wydatków, o których mowa w powyższym przepisie, należy zaliczyć także wydatki na czynsz najmu/czynsz dzierżawny itp.
Do tej pory organy podatkowe i sądy administracyjne opowiadały się co do zasady za wykładnią restrykcyjną, zgodnie z którą czynsz najmu samochodu osobowego podlega ograniczeniom, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT. Argumentowano przy tym, że koszty używania cudzej rzeczy obejmują łącznie wynagrodzenie za korzystanie z tej rzeczy, koszty eksploatacyjne oraz inne koszty z tym związane.
Komentowany wyrok wpisuje się natomiast w prezentowaną od niedawna, korzystną dla podatników linię orzeczniczą sądów administracyjnych (por. np. wyrok NSA z 16 marca 2012 r., II FSK 2030/10).
W omawianym wyroku WSA we Wrocławiu stanął bowiem na stanowisku, że koszty używania samochodu osobowego należy łączyć z faktycznym posługiwaniem się lub korzystaniem z samochodu. Tym samym należy oddzielić koszty (aktywnego) używania samochodu od wydatków poniesionych na uzyskanie tytułu prawnego do używania samochodu, które to wydatki są niezależne od tego czy samochód jest w danym momencie faktycznie używany, czy też nie. Dlatego, zdaniem sądu, czynsz najmu samochodu osobowego wykorzystywanego dla potrzeb działalności gospodarczej, nie mieszcząc się pojęciu „kosztów używania" samochodu osobowego, powinien zostać rozliczony jako koszt uzyskania przychodów na zasadzie ogólnej, zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Mając na uwadze powyższe uwagi, komentowany wyrok należy ocenić pozytywnie. Jednak ze względu na pojawiające się rozbieżności interpretacyjne, w tym również w wyrokach NSA, zalecane byłoby rozstrzygnięcie przedmiotowego zagadnienia przez NSA w drodze uchwały.