Akcyza na węgiel: Straty podczas magazynowania mogą być zwolnione z podatku

Pośredniczące podmioty węglowe mogą stać się podatnikami akcyzy od ubytków wyrobów węglowych. Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 20 lit. c ustawy o podatku akcyzowym, ubytki wyrobów akcyzowych to wszelkie straty wyrobów węglowych przemieszczanych lub magazynowanych przez pośredniczący podmiot węglowy.

Straty wyrobów węglowych, powstające podczas ich przemieszczania lub magazynowania przez pośredniczący podmiot węglowy, są ubytkiem, który co do zasady podlega opodatkowaniu akcyzą. Na podstawie art. 85 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, pośredniczący podmiot węglowy może jednak zwrócić się do właściwego naczelnika urzędu celnego z wnioskiem o wydanie norm dopuszczalnych ubytków wyrobów węglowych. Decyzja ustalająca normy dopuszczalnych ubytków wydawana jest dla konkretnego podatnika.

Co jest uwzględniane

Zgodnie z art. 85 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym, ustalając normy dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych oraz dopuszczalne normy ich zużycia, naczelnik uwzględnia:

1. rodzaj wyrobów akcyzowych;

2. specyfikę poszczególnych etapów produkcji i pozostałych czynności, w trakcie których może dojść do powstania ubytków wyrobów akcyzowych;

3. warunki techniczne i technologiczne występujące w danym przypadku;

4. maksymalne normy dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych.

Maksymalne normy dopuszczalnych ubytków wyrobów zostały określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia ministra finansów z 24 lutego 2009 r. w sprawie w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 166; dalej: rozporządzenie w sprawie ubytków).

Trzeba się zmieścić w limicie

Ubytki wyrobów węglowych mieszczące się w normie dopuszczalnych ubytków, określonej decyzją właściwego naczelnika urzędu celnego, są objęte zwolnieniem od akcyzy (art. 30 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym). Pośredniczący podmiot węglowy, który otrzymał decyzję właściwego naczelnika urzędu celnego, ustalającą normę dopuszczalnych ubytków wyrobów węglowych, musi zapłacić akcyzę od strat wyrobów węglowych niemieszczących się w tej normie.

Przykład

Pośredniczący podmiot węglowy A stwierdził, że doszło do ubytków wyrobów węglowych w trakcie ich przemieszczenia, wynoszących 3 proc. ilości wysłanej.

Zgodnie z otrzymaną decyzją właściwego naczelnika urzędu celnego, pośredniczący podmiot węglowy A jest uprawniony do zastosowania zwolnienia dla ubytków transportowych nieprzekraczających 2 proc. ilości wysłanych wyrobów węglowych.

Pośredniczący podmiot węglowy A będzie musiał zapłacić akcyzę jedynie od straty niemieszczącej się w przyznanej normie.

Zdarzenie losowe i siła wyższa

Warto wiedzieć, że zgodne z art. 30 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym zwalnia się od akcyzy ubytki wyrobów akcyzowych lub całkowite zniszczenie wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20 (np. alkoholu etylowego lub oleju napędowego), powstałe wskutek zdarzenia losowego lub siły wyższej. Przykładowo, zwolnieniem tym może być objęte zniszczenie magazynowanych na otwartym placu wyrobów węglowych na skutek uderzenia pioruna.

Warunkiem jest, żeby podatnik wykazał zaistnienie okoliczności uprawniających do zwolnienia. Na tej podstawie można więc przyjąć, że jeżeli do strat wyrobów węglowych dojdzie np. na skutek powodzi, to wówczas pośredniczący podmiot węglowy będzie mógł skorzystać ze zwolnienia od akcyzy dla powstałego ubytku.

Przykład

Pośredniczący podmiot węglowy B magazynuje wyroby węglowe na otwartym placu nieopodal dużej rzeki.

Jeżeli dojdzie do powodzi, na skutek czego pośredniczący podmiot węglowy B utraci 30 proc. ilości magazynowanych wyrobów węglowych, to należy uznać, że przysługuje mu prawo do zwolnienia od akcyzy dla węgla utraconego na skutek działania powodzi.

Pośredniczący podmiot węglowy B powinien pamiętać o odpowiednim udokumentowaniu zdarzenia, w szczególności poprzez spisanie protokołu strat i sporządzenie dokumentacji fotograficznej.

Ze zwolnienia od akcyzy na podstawie art. 30 ust. 3 lub ust. 4 ustawy nie można jednak skorzystać, gdy powstałe straty są efektem przestępstwa przeciwko mieniu (art. 30 ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym).

Przykład

Pośredniczący podmiot węglowy C stwierdził, że doszło do straty 20 proc. ilości magazynowanych wyrobów węglowych.

Doszło do niej na skutek kradzieży węgla. Pośredniczący podmiot węglowy C nie może skorzystać z żadnego ze zwolnień od akcyzy dla stwierdzonej straty, ponieważ doszło do niej na skutek przestępstwa przeciwko mieniu.

Prowadzenie ewidencji nie jest konieczne

Ustawodawca nie nałożył na pośredniczące podmioty węglowe obowiązku prowadzenia specjalnej, „akcyzowej" ewidencji wyrobów węglowych.

Jednak z rozporządzenia ministra finansów z 24 lutego 2009 r. w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych dotyczących rozliczenia akcyzy od ubytków wyrobów węglowych wynika, że pośredniczące podmioty węglowe powinny prowadzić ewidencję magazynową.

Prowadzenie ewidencji magazynowej ma służyć ustaleniu ewidencyjnego stanu zapasów wyrobów węglowych na koniec roku kalendarzowego i porównania go ze stanem rzeczywistym, w celu stwierdzenia ewentualnych ubytków wyrobów węglowych powstających podczas ich magazynowania.

Autor jest doradcą podatkowym, kierownikiem Zespołu ds. VAT i Akcyzy w ECDDP sp. z o.o.