Tak orzekł WSA w Warszawie 28 lutego 2013 r. (III SA/Wa 2363/12).
W ramach prowadzonej działalności spółka realizuje wiele akcji marketingowych mających na celu zwiększenie sprzedaży paliw. Elementem tych działań jest możliwość nieodpłatnego otrzymania przez uczestnika nagrody bądź rabatu przy zakupie paliw. Spółka zadała pytanie organowi, czy określoną w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT, łączną wartość przekazanych towarów w kwocie 100 zł, należy rozumieć jako cenę netto (bez VAT).
W ocenie spółki wskazana kwota jest wartością netto. Ze względu na to, że ustawa o VAT nie definiuje pojęcia „łączna wartość", należało odwołać się do wykładni systemowej i celowościowej wskazanego przepisu oraz całej ustawy o VAT. Spółka, potwierdzając swoje stanowisko, powołała się na wyrok NSA z 4 września 2008 r. (I FSK 1011/07), w którym sąd stwierdził, że „interpretacji użytych w art. 7 ust. 4 ustawy o VAT niedoprecyzowanych przez ustawodawcę pojęć »cena nabycia« czy też »wartość« towaru, (...) należy dokonywać poprzez pryzmat zasady neutralności VAT, jak również mając na względzie znaczenie tych pojęć, zarówno w ujęciu prawnym, jak i ekonomicznym".
Organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem i wywiódł, że przepisy ustawy o VAT oraz rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie definiują pojęć „łączna wartość towaru" oraz „jednostkowa cena nabycia". Organ odwołał się do ustawy z 5 lipca 2001 r. o cenach, która określa, że w cenie uwzględnia się VAT, a więc kwota wskazana w pytaniu sformułowanym przez spółkę jest kwotą brutto.
Wobec takiego rozstrzygnięcia spółka wniosła skargę do WSA, zarzucając organowi błędną wykładnię przepisów, wyrażającą się w niedopuszczalności definiowania pojęć zawartych w ustawie o VAT poprzez rozumienie terminów zawartych w ustawie o cenach. WSA wydał wyrok, którym uchylił interpretację. Sąd uznał, że w niniejszej sprawie należało skorzystać z wykładni systemowej oraz odwołać się do zasady neutralności VAT. W tym zakresie w pełni podzielił stanowisko wyrażone przez NSA w wyroku (I FSK 1011/07).
—Andrzej Wapowski współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Wojciech Ruśkiewicz konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe v Sp. z o.o.
Komentuje Wojciech Ruśkiewicz, konsultant w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Szczecinie)
Wątpliwości interpretacyjne rozstrzygane w przedmiotowej sprawie wynikają z tego, że ustawodawca, określając w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT wyłączenie z opodatkowania czynności przekazania przez podatnika jednej osobie w roku podatkowym prezentów ewidencjonowanych o łącznej wartości nie wyższej niż 100 zł, nie doprecyzował jednak, czy limit ten odnosi się do wartości netto, czy brutto (tj. z VAT) przekazanych prezentów.
W pkt 2 wskazanej regulacji zostało natomiast wprost określone, że wyłączeniu z opodatkowania podlega między innymi wydanie towaru, którego cena nabycia netto nie przekracza kwoty 10 zł.
Organy podatkowe, powołując się w głównej mierze na zasadę prymatu wykładni literalnej i definicję ceny zawartą w ustawie o cenach, uznają na gruncie obowiązujących przepisów, że łączną wartość wydanych prezentów należy rozumieć jako kwotę wraz z podatkiem od towarów i usług (tak np. w interpretacji Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 10 listopada 2008 r., ITPP2/443-733a/08/RS oraz interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 23 kwietnia 2012 r., IPPP1/443-154/12-2/MP).
Komentowany wyrok wydaje się jednak potwierdzać, że sądy przyjęły korzystną dla podatników wykładnię, wyrażoną w wyroku NSA (I FSK 1011/07). W orzeczeniu tym sąd uznał bowiem, że przede wszystkim ze względu na autonomiczny charakter prawa podatkowego oraz zasadę neutralności VAT należy przyjąć zasadność ustalania podstawy opodatkowania czynności wskazanych w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT na podstawie ceny netto.
Pogląd ten jest ponadto uprawniony ze względu na szczególne uwarunkowania przepisów ustawy o VAT, które należy interpretować także przy zastosowaniu wykładni systemowej.
Przyjęcie wykładni wynikającej ze wskazanych wyroków NSA i WSA w Warszawie pozwala podatnikom na przekazanie towarów o wartości netto nie wyższej niż 100 zł na rzecz jednej osoby w ciągu roku (jeżeli prowadzona jest stosowna ewidencja). Tym samym, „realna" wartość przekazanych prezentów może być wyższa o podatek, w stosunku do stanowiska prezentowanego przez fiskusa.
Warto wskazać, że limity wyłączenia z opodatkowania nieodpłatnego przekazania prezentów przez podatników są w Polsce stosunkowo niskie, w porównaniu do innych państw UE. Zapowiadane przez Ministerstwo Finansów podniesienie tych limitów do 20 zł i 200 zł nie doszło ostatecznie do skutku.
Należy zwrócić również uwagę, że 1 kwietnia 2013 roku wejdzie w życie ustawa nowelizująca między innymi art. 7 ust. 3 ustawy o VAT. Nowa regulacja (poza innymi zmianami) wprowadza warunek, zgodnie z którym wyłączenie z opodatkowania wydania prezentów o małej wartości i próbek będzie możliwe, gdy przekazanie takich towarów nastąpi na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, zmiana ta ma jednak charakter doprecyzowujący, w tym służy odzwierciedleniu wspólnotowych regulacji w zakresie VAT w krajowych przepisach.
