Tak orzekł WSA w Łodzi 18 stycznia 2013 r. (I SA/Łd 1458/12).
Spółka akcyjna ponosi wydatki związane z wypłatą dywidendy. Należą do nich m.in. koszty opłat bankowych za dokonanie przelewu dywidendy i zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy na konto urzędu skarbowego, a także koszty opłat pocztowych związanych z wysyłką informacji i deklaracji podatkowych do organów podatkowych oraz akcjonariuszy. Spółka ponosi także inne koszty związane z wypełnianiem obowiązków ustawowych. We wniosku o wydanie interpretacji zapytała, czy wydatki te są kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 15 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. W ocenie spółki we wskazanej sytuacji niewątpliwie występuje pośredni związek przyczynowo – skutkowy między określonymi wydatkami a przychodami spółki. Wydatki te służą bowiem zabezpieczeniu źródła przychodów. Nieprzestrzeganie przez spółkę jej obowiązków mogłoby doprowadzić do poważnych konsekwencji, przede wszystkim finansowych oraz miałoby negatywny wpływ na jej wizerunek.
Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Wskazane wydatki związane są z wypłatą dywidendy, która jest dochodem akcjonariusza i w żaden sposób nie przyczynia się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów przez spółkę.
WSA w Łodzi oddalił skargę spółki, stwierdzając, że aby wydatek mógł zyskać miano kosztu uzyskania przychodu, musi być poniesiony w określonym celu – osiągnięcia przychodu albo zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Takim celem nie jest zobowiązanie spółki do wypłaty dywidendy. Wskazówką interpretacyjną jest uchwała NSA z 12 grudnia 2011 r. (II FPS 2/11), zgodnie z którą odsetki oraz inne wydatki związane z kredytem zaciągniętym przez spółkę z o.o. na wypłatę dywidendy nie są kosztem uzyskania przychodów tej spółki.
—Marta Gołdyn współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Dagmara Olczak konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. (biuro we Wrocławiu)
Komentuje Dagmara Olczak, konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. (biuro we Wrocławiu)
Sąd orzekający w niniejszej sprawie jako cenną wskazówkę interpretacyjną wskazał uchwałę NSA z 12 grudnia 2011 roku (II FPS 2/11), zgodnie z którą odsetki oraz inne wydatki związane z kredytem zaciągniętym przez spółkę z o.o. na wypłatę dywidendy nie są kosztem uzyskania przychodów tej spółki.
Stanowisko zaprezentowane przez NSA, a następnie zaakceptowane przez WSA w Łodzi, wydaje się być jednak wątpliwe zarówno w świetle ekonomicznego charakteru dywidendy, jak i literalnej wykładni art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
W praktyce gospodarczej występują dwa źródła finansowania działalności gospodarczej: kapitały własne (np. emisja akcji) oraz kapitały obce (np. kredyty, pożyczki). Dla podatnika otrzymanie finansowania, niezależnie od jego formy, jest zawsze neutralne podatkowo, gdyż przychodu nie stanowią ani wartości otrzymane na pokrycie kapitału zakładowego, ani też otrzymana kwota kredytu/pożyczki.
Stąd niezrozumiałe jest, że kosztowość wydatków związanych z pozyskaniem finansowania sądy uzależniają od jego formy, co powoduje nieuzasadnione różnicowanie sytuacji podatników. Zasadniczo bowiem, organy podatkowe nie kwestionują kosztowości wydatków ponoszonych przez podatnika w związku z uzyskaniem finansowania w formie kredytu, jak np. opłaty aranżacyjne czy koszty obsługi prawnej, podczas gdy analogiczne co do ich charakteru wydatki związane z wypłatą dywidendy, miałyby takich kosztów nie stanowić.
Należy również pamiętać, że kosztem uzyskania przychodów mogą być wydatki ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a nie wyłącznie wydatki ponoszone w celu osiągnięcia przychodów – jak wskazał WSA w Łodzi. Niewątpliwie, uzyskanie przez podatnika finansowania, czy to w formie kredytu, czy środków pozyskanych od akcjonariuszy na prowadzenie działalności gospodarczej, dąży do zabezpieczenia źródła przychodów.
Tym samym, niezależnie od wybranej formy finansowania, wydatki ponoszone w związku z obsługą takiego finansowania, powinny być kosztem uzyskania przychodów, gdyż spełniona jest przesłanka określona w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Wreszcie, nie można zapomnieć o tym, że wydatki, o których możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów pytała spółka, mają charakter ciążących na niej formalnych obowiązków, wynikających z przepisów prawa handlowego i podatkowego.
Wypełnianie obowiązków, jakie ustawodawca wiąże z prowadzeniem działalności gospodarczej w danej formie (w tym przypadku spółki akcyjnej), niewątpliwie ma również pośredni związek z możliwością generowania przychodów. Sankcje, jakie mogłyby dotknąć spółkę w związku z nieprzestrzeganiem obowiązków wynikających z przepisów prawa, mogłyby bowiem zupełnie uniemożliwić jej prowadzenie działalności gospodarczej, a co za tym idzie, uzyskiwanie przychodów.
