Jednorazowy odpis amortyzacyjny to najszybsza metoda zaliczenia wartości środka trwałego do kosztów. Nie dziwi więc, że przedsiębiorcy chętnie korzystają z tego rozwiązania.

Dla kogo ulga

Regulacje dotyczące jednorazowej amortyzacji zawarte są w art. 22k ust. 7 – 13 ustawy o PIT oraz art. 16k ust. 7 – 13 ustawy o CIT. Zasady są takie same (odmienności związane są tylko ze specyfiką podatników).

Z przepisów tych wynika, że jednorazowej amortyzacji mogą dokonywać podatnicy, którzy w danym roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz mali podatnicy.

Metoda ta ma zastosowanie do środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych. Pozwala ona dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji. W ten sposób w roku podatkowym można rozliczyć nie więcej niż 50 tys. euro (w 2012 r. to 222 tys. zł).

Limit ten dotyczy wszystkich środków trwałych. Przelicza się go na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wystąpiło zdarzenie, o którym mowa w tym przepisie, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Co istotne, limit zawsze dotyczy spółki (także w spółkach niemających osobowości prawnej).

Kiedy odpis

Podatnik może dokonać jednorazowego odpisu nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji. Od następnego roku podatkowego podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych metodą degresywną lub liniową – wybór należy do podatnika (nie dotyczy to przypadków, gdy całą wartość początkową zaliczono do kosztów podatkowych w formie odpisu jednorazowego).

Oczywiście obowiązuje zasada, że suma odpisów amortyzacyjnych, w tym dokonanych w  pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do  kosztów uzyskania przychodów, nie może przekroczyć wartości początkowej środków trwałych.

Przy obliczaniu, czy podatnik nie przekroczył limitu 50 tys. euro, nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3500 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (dokonanych na  podstawie art. 22f ust. 3 ustawy o PIT lub art. 16f ust. 3 ustawy o CIT).

Ulgi w postaci jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22k ust. 7 ustawy o PIT i 16k ust. 7 ustawy o CIT, są pomocą de minimis. Należy więc z nich korzystać w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Kto jest małym podatnikiem

Mały podatnik dla celów CIT i PIT to taki, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.

Kwotę tę przelicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Na 2012 r.

wynosi ona 5 mln 324 tys. zł. Oznacza to, że status małego podatnika stracił ten, którego przychody ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) za 2011 r. przekroczyły tę kwotę.

Także dla firm transportowych

W interpretacji z 9 lipca 2012 r. (IPTPB1/415-240/12-4/AG) Izba Skarbowa w Łodzi

wyjaśniła, że „jednorazowa amortyzacja – stosownie do art. 22k ust. 10 ustawy o PIT – stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Zasady pomocy de minimis uregulowane zostały rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 1998/2006 z 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (DzUrz UE l 06.379.5 z 28 grudnia 2006 r.).

Przepisów tych nie stosuje się do pomocy na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przyznawanej podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego. Powyższe rozporządzenie stosuje się od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia  2013 r., co wynika z art. 6 tego aktu prawnego.

Ulga w postaci jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, jakkolwiek stanowi pomoc publiczną, to nie stanowi pomocy na nabycie środka trwałego, zatem możliwe jest stosowanie jej również w przypadku podmiotów gospodarczych prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego”.

Takie samo stanowisko znajdziemy także w innych odpowiedziach fiskusa, np. interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 października 2011 r. (ILPB1/415-934/11-2/AG).

Wyjątki

Zgodnie z art. 22k ust. 11 ustawy o PIT z jednorazowej amortyzacji nie może skorzystać podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej lub działalność taką prowadził małżonek tej osoby (jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa).

Z kolei art. 16k ust. 11 ustawy o CIT mówi, że jednorazowych odpisów nie mogą dokonać podatnicy rozpoczynający działalność, którzy zostali utworzeni:

- w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników albo

- w wyniku przekształcenia spółki lub spółek niemających osobowości prawnej, albo

- przez osoby fizyczne, które wniosły na poczet kapitału nowo utworzonego podmiotu uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 tys. euro.