Działalność w jednej z 14 istniejących obecnie SSE umożliwia przedsiębiorcy – przy spełnieniu określonych warunków – korzystanie z pomocy publicznej w formie zwolnienia z podatku dochodowego (CIT lub PIT).

Czynnikiem przyciągającym inwestorów do strefy może być także np. dobrze przygotowana infrastruktura, dostępność wykwalifikowanej kadry, bliskość innych przedsiębiorstw uczestniczących w łańcuchu kooperacji, a także możliwość uzyskania dodatkowej pomocy publicznej w postaci zwolnienia z podatku od nieruchomości.

Istotne przepisy

Obecnie, podstawowe regulacje dotyczące funkcjonowania stref i zasad otrzymywania pomocy publicznej zawierają:

- ustawa z 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 42, poz. 274 ze zm. – dalej ustawa o SSE),

- rozporządzenie z 10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych (DzU nr 232, poz. 1548 ze zm. – dalej rozporządzenie strefowe),

- rozporządzenia dotyczące poszczególnych stref.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, strefy będą funkcjonować do końca 2020 r., jednak już teraz trwają prace legislacyjne nad wydłużeniem ich działalności do końca 2026 r. Kwestia przedłużenia okresu funkcjonowania stref wydaje się niezwykle istotna ze względu na obawy wielu przedsiębiorców, że nie zdążą oni wykorzystać w pełni przysługującej im pomocy publicznej w strefie.

Zezwolenie strefowe

Podstawą korzystania z preferencji podatkowych stanowiących pomoc publiczną jest wydawane przedsiębiorcy zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy.

Jednak nie wszystkie rodzaje działalności mogą zostać objęte zezwoleniem – przedsiębiorca nie uzyska go m.in. na działalność w zakresie produkcji materiałów wybuchowych, wyrobów tytoniowych czy napojów alkoholowych. Wyłączone są również: działalność deweloperska, usługi finansowe i ubezpieczeniowe. Szczegółową listę wyłączeń zawiera § 2 rozporządzenia strefowego.

NOWA OFERTA NA2025

Wiemy więcej,
niż mówi rynek

Zaprenumeruj

Zezwolenie określa:

- zakres działalności, która korzystać będzie z preferencji (z podaniem odpowiednich kodów PKWiU),

- liczbę pracowników, których przedsiębiorca musi zatrudniać przez określony czas,

- wymagania dotyczące dokonania na terenie strefy inwestycji o wartości przewyższającej określoną kwotę,

- termin zakończenia inwestycji,

- maksymalną wysokość kosztów inwestycji i dwuletnich kosztów pracy, które będą mogły kwalifikować się do objęcia pomocą publiczną.

Zezwolenie wygasa z upływem okresu, na jaki została ustanowiona strefa. Może ono również zostać cofnięte albo zakres lub przedmiot działalności określony w zezwoleniu może zostać ograniczony.

Pomoc publiczna

Zgodnie z art. 12 ustawy o SSE, wsparcie w postaci zwolnienia z podatku dochodowego (w zależności od formy przedsiębiorstwa będzie to PIT lub CIT) obejmuje wyłącznie dochody osiągane z działalności objętej zezwoleniem, która prowadzona jest na terenie strefy.

Rozmiary pomocy publicznej, z której może korzystać przedsiębiorca strefowy, uzależnione są od wysokości kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. Zgodnie z § 3 rozporządzenia strefowego, przedsiębiorca może otrzymać pomoc z tytułu:

- kosztów nowej inwestycji (w wysokości iloczynu maksymalnej intensywności pomocy i nakładów inwestycyjnych kwalifikujących się do objęcia pomocą), lub

- kosztów tworzenia nowych miejsc pracy (równej iloczynowi maksymalnej intensywności pomocy i dwuletnich kosztów pracy nowo zatrudnionych pracowników – przy czym koszty pracy obejmują koszty płac powiększonych o obowiązkowe składki ponoszone przez przedsiębiorcę).

Intensywność pomocy publicznej oznacza procent kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. Jest on uzależniony od lokalizacji projektu:

- 30 proc. w woj. mazowieckim,

- 40 proc. – dla woj. pomorskiego, zachodniopomorskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, śląskiego,

- 50 proc. – na obszarach pozostałych województw.

Istotna jest też wielkość przedsiębiorstwa. Dodatkowe 10 punktów procentowych przysługuje dla średnich firm, a 20 punktów procentowych dla małych przedsiębiorców.

Zasady kalkulacji pomocy

Przedsiębiorca sam wybiera sposób ustalania kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. W świetle regulacji § 4 rozporządzenia strefowego, odrębne zasady kalkulacji pomocy publicznej dotyczą tzw. dużych projektów inwestycyjnych, zdefiniowanych w rozporządzeniu strefowym, czyli co do zasady projektów zakładających poniesienie kosztów kwalifikowanych wyższych niż 50 mln euro.

Dodatkowo, w przypadku przekroczenia przez łączną wartość pomocy ze wszystkich źródeł progu 75 proc. wartości maksymalnej pomocy, jakiej można udzielić na realizację inwestycji o kosztach kwalifikowanych równych 100 mln euro (obliczonej przy zastosowaniu pułapów dla dużych przedsiębiorstw), przyznanie zwolnienia strefowego wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej.

Wytyczne w zakresie rodzaju i charakteru kosztów, jakie mogą zostać objęte pomocą, opisane są w rozporządzeniu strefowym (§ 3 i 6). W szczególności, w przypadku pomocy z tytułu nowej inwestycji (wybieranej przez zdecydowaną większość przedsiębiorców) należy zwrócić uwagę, że:

- w odniesieniu do inwestycji dokonywanych przez przedsiębiorców innych niż mali i średni, nabywane aktywa powinny być nowe,

- nie jest dopuszczalne udzielanie pomocy publicznej na inwestycje odtworzeniowe,

- przedsiębiorcy inni niż mali i średni mogą uzyskać pomoc na koszty inwestycji w wartości niematerialne i prawne wyłącznie do wysokości 50 proc. poniesionych kosztów,

- z kwoty poniesionych kosztów inwestycyjnych należy wyłączyć VAT, jeśli podlega on odliczeniu,

- minimalna wysokość kosztów inwestycyjnych, w związku z którymi można uzyskać zwolnienie strefowe, wynosi 100 tys. euro,

- przepisy strefowe wymagają również utrzymania trwałości projektu rozumianego jako utrzymywanie przez określony w rozporządzeniu strefowym czas własności składników majątku, z którym związane były wydatki kwalifikowane, oraz utrzymanie inwestycji w regionie przez wymagany przepisami okres.

Od kiedy

Kiedy można rozpocząć korzystanie ze zwolnienia? Zależy to od sposobu przeprowadzenia inwestycji i wyboru podstawy uzyskiwania pomocy publicznej. W świetle § 5 rozporządzenia strefowego:

- co do zasady, zwolnienie z CIT/PIT z tytułu kosztów nowej inwestycji przysługuje przedsiębiorcy, począwszy od miesiąca, w którym poniósł wydatki inwestycyjne (w okresie od dnia uzyskania zezwolenia),

- z kolei zwolnienie z tytułu tworzenia nowych miejsc pracy przysługuje począwszy od miesiąca, w którym przedsiębiorca rozpoczął ponoszenie kosztów pracy (w odniesieniu do nowo zatrudnionych pracowników).

W odniesieniu do przedsiębiorcy, którego przedsiębiorstwo objęto granicami SSE w związku z nową inwestycją, dla rozpoczęcia korzystania z pomocy publicznej wymagane jest jednak dopełnienie wymogów wskazanych w zezwoleniu odnośnie do poniesienia wydatków inwestycyjnych i osiągnięcia poziomu zatrudnienia.

W praktyce korzystanie z pomocy publicznej w ramach SSE rozpoczyna się w momencie uzyskiwania pierwszych dochodów związanych z inwestycją, które mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym.

Podatek od nieruchomości

Dodatkową zachętą inwestycyjną dla przedsiębiorców strefowych może być zwolnienie z podatku od nieruchomości, które może zostać wprowadzone w drodze uchwały właściwej rady gminy. Dla skorzystania z pomocy niezbędne jest spełnienie warunków określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 5 sierpnia 2008 r. w sprawie warunków udzielania zwolnień od podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych, stanowiących regionalną pomoc inwestycyjną (DzU nr 146, poz. 927 ze zm.) oraz wskazanych w danej uchwale. W szczególności będzie to dokonanie, przed rozpoczęciem realizacji inwestycji, zgłoszenia właściwemu organowi podatkowemu zamiaru korzystania z pomocy.

Pomoc publiczna w formie zwolnienia z podatku od nieruchomości podlega sumowaniu z pomocą polegającą na przyznaniu przedsiębiorcy strefowemu zwolnienia z podatku dochodowego. Łączna wartość pomocy publicznej przyznana w odniesieniu do tego samego projektu inwestycyjnego nie może przekroczyć maksymalnej intensywności pomocy (opisanej powyżej).

>Trzeba spełnić

warunki

Przedsiębiorca, który rozważa inwestycję w SSE, powinien sprawdzić:

- czy rodzaj prowadzonej działalności może być objęty zezwoleniem strefowym;

- gdzie zlokalizowana będzie inwestycja – czy obszar ten jest już objęty strefą, czy niezbędne będzie rozszerzenie granic strefy;

- w przypadku obejmowania gruntu prywatnego obszarem strefy – czy inwestycja spełnia dodatkowe wymogi np. w zakresie poziomu zatrudnienia;

- jaka jest maksymalna intensywność pomocy publicznej w województwie, w którym planowana jest lokalizacja inwestycji oraz czy przedsiębiorcy przysługuje możliwość zwiększenia tej intensywności w związku ze statusem małego/średniego przedsiębiorcy;

- jak wysokie są planowane wydatki inwestycyjne lub koszty pracy – w konsekwencji, która podstawa zwolnienia z PIT/CIT umożliwi uzyskanie większej kwoty pomocy publicznej;

- jakie są przewidywane dochody z tytułu działalności w strefie objętej zezwoleniem oraz czy można oczekiwać, że przedsiębiorca wykorzysta przysługującą mu pomoc publiczną.

Niezbędne

dokumenty

Podatnik planujący skorzystanie ze zwolnienia powinien przygotować wiele dokumentów, m.in.:

- biznesplan dotyczący planowanej inwestycji;

- prognozy finansowe odnoszące się do inwestycji;

- prognozowane korzyści dla budżetu państwa i budżetów lokalnych (m.in. wzrost wpływów z tytułu VAT, PIT/ZUS od wynagrodzeń pracowników itp.);

- charakterystykę inwestora.

Komentuje Monika Ławnicka doradca podatkowy, starszy konsultant w Accreo Taxand

Na podstawie obecnych regulacji można zasadniczo wyróżnić dwa sposoby skorzystania z ulgi: zlokalizowanie inwestycji na gruncie już objętym SSE lub rozszerzenie terenu SSE o grunt prywatny, na którym realizowana będzie inwestycja.

Proces ubiegania się o zezwolenie różni się w zależności od wyboru jednej z tych metod oraz specyficznych wymogów danej SSE. W obu przypadkach zasadnicze etapy obejmują: przedłożenie do zarządu SSE informacji dotyczących inwestora i inwestycji, ogłoszenie przez SSE przetargu lub rokowań w celu wyłonienia przedsiębiorcy, któremu zostanie przyznane zezwolenie, złożenie przez inwestora oferty i wydanie zezwolenia.

Proces włączenia gruntu prywatnego w teren SSE jest bardziej długotrwały niż zlokalizowanie inwestycji bezpośrednio na terenie już objętym SSE – działania dotyczące uzyskania zezwolenia (przedstawione powyżej) poprzedzone są dodatkowo procedurą rozszerzenia SSE o nowy obszar.

Metoda ta wiąże się z koniecznością spełnienia dodatkowych warunków – m.in. musi to być inwestycja o określonej wysokości nakładów i liczbie nowych miejsc pracy, inwestycja z zakresu innowacyjnych technologii lub też inwestycja związana ze świadczeniem usług informatycznych lub usług z zakresu badań i rozwoju.

Ostateczną decyzję o włączeniu gruntu prywatnego w obszar SSE podejmuje Rada Ministrów w formie nowelizacji rozporządzenia dotyczącego SSE, której obszar podlega rozszerzeniu.

—Monika Ławnicka

—Anna Zaleska jest starszym konsultantem w Accreo Taxand