Wypłata dywidendy w formie rzeczowej nie rodzi skutków w CIT

Tak orzekł WSA w Gliwicach 20 czerwca 2012 r. (I SA/Gl 1170/11 i I SA Gl 1171/11).

Wyjaśnił, że tak samo będzie w sytuacji realizacji uchwały o wypłacie dywidendy pieniężnej w drodze świadczenia o charakterze niepieniężnym.

Zgromadzenie akcjonariuszy podjęło uchwałę o przeznaczeniu części zysku na dywidendę, która będzie zrealizowana w formie pieniężnej i rzeczowej w drodze świadczenia o charakterze niepieniężnym oraz umowy o zwolnienie z długu. Spółka złożyła wniosek o interpretację, czy wypłata dywidendy w formie rzeczowej powoduje powstanie przychodu w CIT. Ponadto zapytała, czy podlega opodatkowaniu CIT realizacja uchwały poprzez świadczenie w miejsce wykonania oraz zwolnienie z długu poprzez przeniesienie prawa do akcji na akcjonariusza.

Zdaniem spółki wszystkie rozwiązania powinny być neutralne podatkowo. Przepisy ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych nie określają formy wypłaty dywidendy, natomiast doktryna jest zgodna co do możliwości realizacji pod postacią innych niż pieniężne aktywów spółki. Jedynym beneficjentem realizacji uchwały o podziale zysku i wypłaty świadczenia w naturze jest akcjonariusz. W takim przypadku nie dochodzi do przyrostu aktywów spółki – zmianie ulega jedynie ich stan.

Organ uznał jednak, że wypłata dywidendy rzeczowej, jak również wypłata dywidendy w formie rzeczowej w miejsce dywidendy pieniężnej prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania spółki. W konsekwencji powoduje to powstanie przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT.

W skardze spółka powołała wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 lutego 2012 r. (II FSK 1384/10), w którym stwierdzono, że przekazanie dywidendy w formie niepieniężnej nie stanowi odpłatnego zbycia i nie rodzi obowiązku podatkowego w CIT.

Sąd w pełni podzielił argumentację spółki i uchylił interpretację. Wskazał, że zgodnie z powołanym wyrokiem wypłata dywidendy w formie rzeczowej kreuje zysk po stronie beneficjenta, którym jest akcjonariusz. Kwestia, czy podatnik zrealizuję uchwałę z zysku czy z części aktywów spółki, nie ma podatkowego znaczenia.

Jakub Gorwa współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Jakub Podleśny, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Rzeszowie)

Opodatkowanie dywidendy rzeczowej po stronie spółki wypłacającej jest przedmiotem sporu między podatnikami a organami podatkowymi. Podatnicy uważają, że przekazanie dywidendy nie prowadzi do powstania przychodu w spółce wypłacającej zysk, bez względu na formę tego przekazania.

Odmiennie twierdzą organy podatkowe. Uznają one, że skoro wypłata dywidendy rzeczowej prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania spółki wobec jej wspólnika, to powinna ona być opodatkowana CIT na poziomie spółki. Zdaniem organów podatkowych spółka uzyskuje korzyść majątkową polegającą na zwolnieniu się z obowiązku wypłaty dywidendy.

Ponadto zmienia się właściciel majątku rzeczowego (podobnie jak przy zbyciu). W takiej sytuacji przychodem powinna być wartość dywidendy, a kosztem uzyskania przychodu co do zasady koszty nabycia, objęcia lub wytworzenia składnika majątku. Tak uznała np. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 30 listopada 2010 r. (ITPB3/423-459b/10/MT) i Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 2 listopada 2010 r. (ILPB3/423-662/10-2/MM).

Stanowisko sądów administracyjnych w tym zakresie jest jednak korzystne dla podatników. Przykładem tego są omawiane wyroki WSA w Gliwicach z 20 czerwca 2012 r. (I SA/Gl 1171/11, I SA/Gl 1170/11). Sąd orzekł, że niezależnie od formy wypłata dywidendy nie rodzi skutków podatkowych po stronie spółki.

Jest to kolejne, po wyroku NSA z 8 lutego 2012 r. (II FSK 1384/10), stanowisko sądu wskazujące, że przychód z tytułu dywidendy powstaje tylko po stronie podmiotu ją otrzymującego. Pogląd taki wyrażony był również we wcześniejszych wyrokach np. WSA we Wrocławiu z 23 lutego 2011 r. (I SA/Wr 1461/2010).

W mojej ocenie należy w pełni zgodzić się ze stanowiskiem WSA. Wypłata dywidendy niepieniężnej w formie przeniesienia składnika majątku jest czynnością jednostronną i nie powoduje żadnego przysporzenia po stronie spółki. Nie powinna zatem powodować powstania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia w rozumieniu ustawy o CIT.

Za to podobnie jak dywidenda pieniężna, obciąża majątek spółki, gdyż przekazuje ona pewną jego część. Na uwagę zasługuje to, że opodatkowanie dywidendy rzeczowej po stronie spółki wypłacającej skutkowałoby podwójnym opodatkowaniem. Dywidenda jest wypłacana z zysku netto oraz co do zasady podlega opodatkowaniu u jej beneficjenta.

Miejmy nadzieję, że jednolite orzecznictwo sądów w tej kwestii, potwierdzające racje podatników, przyczyni się również do zmiany stanowiska zajmowanego przez Ministerstwo Finansów w wydawanych interpretacjach.