Tak orzekł WSA w Poznaniu 16 kwietnia 2012 r. (I SA/Po 352/12).
We wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że kupił grunt rolny, a następnie podzielił go na 32 działki. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego grunty widniały jako teren budowlany, o czym podatnik nie wiedział w momencie zakupu. Nie uzbrajał działek, nie ogrodził terenu, ani nie zamieszczał ogłoszeń o zamiarze sprzedaży. Zadał pytanie, czy jednorazowa sprzedaż tego gruntu podlega VAT.
W jego ocenie nie, ponieważ działka nie pochodzi z majątku służącego do prowadzenia działalności gospodarczej. Zapewnił, że będzie to transakcja jednorazowa i nie zamierza prowadzić handlu działkami, bo wszystkie planuje sprzedać synom podczas jednej transakcji.
Organ podatkowy nie zgodził się z wnioskodawcą i na podstawie art. 15 ustawy o VAT uznał go za podatnika. Zdaniem organu zamiar sprzedaży 32 działek i wcześniejsze wydzielenie ich z gruntu przesądzają o prowadzeniu działalności gospodarczej.
Sprawa trafiła do WSA w Poznaniu po raz drugi po tym, jak NSA uchylił zaskarżony wyrok niekorzystny dla podatnika. WSA przy ponownym rozpatrywaniu sprawy uchylił interpretację. Wskazał, że pomiędzy wyrokami sądu I i II instancji Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał orzeczenia o sygn. C-180/10 i C-181/10. W ich świetle w każdej sytuacji należy badać indywidualnie, czy strona posiada cechę profesjonalisty zajmującego się obrotem nieruchomościami.
Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań, które powodowałyby podniesienie wartości działek, a więc nie można uznać, że prowadził działalność gospodarczą.
— Klaudia Kurzawińska, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Karolina Rycharska- -Sylwestrzuk konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Komentuje Karolina Rycharska - Sylwestrzuk, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
W tej sprawie kluczową kwestią jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy mamy tu do czynienia z prowadzeniem działalności gospodarczej. Sądy administracyjne niejednokrotnie zajmowały się tą problematyką (m.in. w wyrokach I FPS 3/07 i I FSK 1043/08).
Warte przytoczenia jest stanowisko NSA z wyroku z 10 listopada 2011 r. (I FSK 1668/11).
Sąd stwierdził, że „przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec), wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar wykazany obiektywnymi dowodami ich kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowaną”.
W opisywanej sprawie taka sytuacja nie występuje, gdyż planowana przez podatnika sprzedaż ma być jednorazowa. Jednak to, że transakcja następuje tylko raz nie oznacza, że nie mamy do czynienia z działalnością gospodarczą.
Art. 15 ust. 2 ustawy o VAT dopuszcza możliwość uznania czynności wykonanej jednorazowo za prowadzenie działalności gospodarczej, ale tylko w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania takich czynności w sposób częstotliwy. W komentowanej sprawie nic nie wskazuje na istnienie takiego zamiaru.
WSA orzekający jako pierwszy stwierdził, że o zamiarze sprzedaży w okolicznościach wskazujących na prowadzenie działalności gospodarczej świadczy m.in. zakres i skala planowanego przedsięwzięcia oraz wydzielenie działek z gruntu. Natomiast według cytowanego wyżej wyroku NSA, w którym sąd powołał się na wyrok ETS z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, zakres transakcji sprzedaży gruntów nie może być kryterium rozróżnienia między czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej a czynnościami wykonywanymi prywatnie.
Fakt podziału gruntu na działki, nawet w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej z ich sprzedaży, sam z siebie również nie ma decydującego znaczenia. Natomiast odmiennie przedstawia się sytuacja, gdy podatnik uzbraja teren, wydziela drogi wewnętrzne oraz podejmuje działania marketingowe w celu sprzedaży działek.
Według ETS, jeśli osoba fizyczna podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców, to należy uznać, że prowadzi działalność gospodarczą.
Z tym poglądem zgodził się również NSA orzekający w komentowanej sprawie (I FSK 1742/11) oraz WSA orzekający w wyniku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Zatem komentowany wyrok należy ocenić pozytywnie.
